Bakan Çağlayan, Ekonomi Bakanlığı’nda Yeni Teşvik Sistemi’ne ilişkin merak edilen soruları cevapladı: Son dönemde yatırımcılar için önem arz eden, atıl durumda olan hazır fabrika ve bina alanlarının teşvik sistemi kapsamına alınması yönünde önemli talepler aldıklarını söyledi.
Yatırımcıların, bugüne kadar teşvik belgesi kapsamında yer alan arazi ve arsa harcamaları bakımından vergi indirimi desteğinden yararlanamadıklarını belirten Çağlayan, şunları kaydetti:
”Bugüne kadar sadece faaliyet gösterilecek binanın faaliyetine ilişkin harcamalar teşvik sisteminden yararlandırılırken, biz yeni dönemde hazır bina satın alma işlemlerini de teşvik sistemi kapsamına alıyoruz. Yani yatırımcımızın söz konusu binalar için yapacakları harcamaları da artık teşvik belgesi kapsamında değerlendireceğiz. Bunu bir devrim olarak değerlendirdiğimizi ifade etmek isterim. Ancak burada vurgulamak isterim ki, söz konusu destekten yararlanabilmek için binanın üzerinde yer aldığı arsa maliyetinin mutlaka ayrılması gerekiyor. Özetle, sadece atıl durumdaki binanın maliyeti bakımından vergi indiriminden yararlanmak mümkün olacaktır.”
Bakan Çağlayan, yeni uygulamanın, inşaatı tamamlanmış ancak değişik nedenlerle kullanılamayan bazı fabrika ve bunun gibi binaların ekonomiye kazandırılmasında önemli bir itici güç olacağını vurguladı.
Türkiye’nin, böylesine önemli bir kaynağı israf edebilecek kadar zengin bir ülke olmadığını, buna zaten kendilerinin de müsaade etmeyeceğini belirten Çağlayan, çok yakın bir zaman içinde Maliye Bakanlığı ve TOBB ile birlikte Türkiye’nin mevcut atıl bina stokunu tespit etmek için çalışma yapacaklarını söyledi.
”Destekten tüm bölgeler yararlanabilecek”
Bu destekten, tüm bölgelerde faaliyette bulunan yatırımcıların yararlanabileceğini bildiren Çağlayan, bu sayede yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın artırılmasına yönelik başlattıkları seferberliğin, sonuca daha çabuk ulaşacağını ifade etti.
Uygulamaya ilişkin örnek de veren Çağlayan, ”Örneğin 6. bölgede kendi sahip olduğu binada yatırım yapan ve 1 milyon lira tutarında makine ve teçhizat harcaması yapan bir yatırımcıyı düşünelim. Bu yatırımcının, yatırım teşvik belgesi başvurusu yapması halinde binaya ilişkin harcaması bulunmaması nedeniyle sabit yatırım tutarı 1 milyon lira olacaktır. Bu durumda yatırıma katkı oranı 6. bölgede yüzde 50 olduğu için, yatırımcımızın vergiden düşebileceği tutar 500 bin lira olacaktır. Diğer taraftan aynı yatırımcımızın 1 milyon lira tutarındaki makine teçhizat harcamasının yanı sıra 300 bin lira tutarında harcama yaparak fabrika binası inşa ettiğini varsayacak olursak, bu durumda yatırım teşvik belgesindeki sabit yatırım tutarı 1 milyon 300 bin lira olacaktır ve vergi indirimine konu edilecek tutar da yine bu tutarın üzerinden yapılacaktır” diye konuştu.
Bakan Çağlayan, arsa ve bina yatırımı yapılması halinde ise bu ikisine yapılan harcamanın ayrı ayrı tespit edilmesi gerektiğini bildirdi.
Ekonomi Bakanlığı Uğur Ercan Salonu’nda Yeni Teşvik Sistemi konusunda basın toplantısı düzenleyen Çağlayan, 19 Haziran’da Yeni Teşvik Sistemi’ne ilişkin yasal prosedürlerin tamamlandığını hatırlatarak, uygulamanın 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiğini söyledi.
Son derece iddialı, ayakları yere basan, nereye gideceğini bilen, Türkiye’nin 2023 yılı hedefleriyle örtüşen Yeni Teşvik Sistemi’nin çok önemli fırsatlar sağladığını dile getiren Çağlayan, sistemi gerek Türkiye’de gerek yurt dışında anlattıklarını bildirdi.
Çağlayan, anlattıkları herkesin Yeni Teşvik Sistemi’ni beğendiğini ve buna bağlı olarak yatırım kararları aldıklarını belirterek, sistemi yapılandırırken bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak, üretim yapısını katma değerli olarak artırmak, yüksek teknolojiye yönelmek, ithalata bağımlılığı azaltmak ve cari açığı orta ve uzun vadede azaltmak gibi bileşenleri göz önüne aldıklarını ifade etti.
Sistemi dinamik bir model üzerine kurduklarını belirten Çağlayan, ”Gerek Bakan olarak ben, gerekse diğer ilgili kuruluşlar ve bakanlıklar, bundan sonra da sanayici ve yatırımcının yanında olacağız. ‘Ülkemizin gelişmesine büyümesine nasıl daha fazla katkı verebiliriz, uygulamaları yatırımcıların lehine nasıl tasarlarız, sıkıntıları en etkin nasıl çözeriz-‘ diye çalışmalarımıza devam ediyoruz” dedi.
”5,5 milyar lira sabit yatırım tutarında 480 müracaat”
Yeni Teşvik Sistemi’nin çok kısa bir süre önce yürürlüğe girmiş olmasına rağmen gelişmelerin memnuniyet verici olduğunu bildiren Bakan Çağlayan, şöyle devam etti:
”Yeni Teşvik Kararı’nın yürürlüğe girdiği 19 Haziran 2012 tarihinden bugüne kadar teşvik belgesi düzenlenmesine yönelik olarak Bakanlığımıza toplam 5,5 milyar lira sabit yatırım tutarında 480 adet müracaat yapılmıştır. Aynı dönemde toplam yatırım tutarı 3,93 milyar lira ve öngörülen istihdamı 16 bin 247 kişi olan 340 projenin incelemeleri tamamlanmış ve teşvik belgeleri düzenlenmiştir. Böylelikle gördüğünüz gibi yapılan müracaatın neredeyse yüzde 75’inden fazlasının şu anda belgeye bağlandığını sizlerle paylaşmak isterim. Düzenlenen teşvik belgelerinin sabit yatırım tutarları itibarıyla 2,26 milyar lirası, yani yüzde 57,3’ü bölgesel, 1,06 milyar lirası, yani yüzde 27’si genel ve 616 milyon lirası, yani yüzde 15,7’si büyük ölçekli yatırım uygulamaları kapsamındadır. Bu belgelerden 60 adedi, yani yüzde 18’i Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB) gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenmiş olup, bir alt bölge desteklerinden yararlanabileceklerdir. 33 adet yatırım ise yani yüzde 1’i ise öncelikli yatırımlar kapsamında beşinci bölge desteklerinden yararlanma imkanı bulacaklardır.
Düzenlenmiş olan teşvik belgelerinin adet itibarıyla yüzde 3,8’i tarım, yüzde 9,1’i madencilik, yüzde 56,8’i imalat, yüzde 2,9’u enerji ve yüzde 27,4’ü hizmetler sektöründe gerçekleştirilecek yatırımlara aittir. Daha önce olduğu gibi imalat ve hizmetler sektörleri bu süreçte de ilk sıralarda yer almaktadır.”
En çok teşvik belgesi 1. bölgede
Bölgeler itibariyle teşvik belgelerinin dağılımına bakıldığında ise 1. bölgede 99, 2. bölgede 53, 3. bölgede 67, 4. bölgede 43, 5. bölgede 29 ve 6. bölgede 49 belgenin düzenlendiğini anlatan Çağlayan, 1. bölgenin yüzde 29 ile ilk sırada yer alırken, 6. bölgenin yüzde 14,4 ile 4. sırada yer aldığını ifade etti.
6. bölgede öngörülen istihdamın toplam istihdam içerisindeki payının ise yüzde 17 seviyesinde olduğunu vurgulayan Çağlayan, bu bölgede istihdama büyük önem verdiklerini söyledi.
”Tekstil ve konfeksiyon yatırımları ilk sırada”
Alt sektörler dikkate alındığında tekstil ve konfeksiyon yatırımlarının ilk sırada yer aldığını belirten Ekonomi Bakanı, tekstil ve konfeksiyon sektörlerini sırasıyla gıda-içki, madencilik, turizm, lastik-plastik, depolama, altyapı, eğitim ve makine imalat sektörlerinin takip ettiğini bildirdi.
Yatırım tutarı açısından sıralama yapıldığında ise eğitim, turizm, tekstil-konfeksiyon, enerji, taşıt araçları ve gıda-içki sektörlerinin ilk sıralarda yer aldığını anlatan Çağlayan, ”Hükümet olarak ülkemizde yatırımların arttırılması, gençlerimize, kadınlarımıza yeni iş olanaklarının sağlanması için tüm imkanlarımızı zorluyoruz. Bakanlığım, tüm bakanlıklar ve ilgili kurumlarla koordinasyon halinde ve 2023 hedeflerimize ulaşma yolunda önemli bir araç olarak gördüğümüz Yeni Teşvik Sistemimizin başarıya ulaşması için elimizden gelen tüm gayreti sarf ediyor, yatırımcılarımızdan gelen tüm talepleri ülke menfaatleri ve imkanlarımız çerçevesinde yerine getirmeye çalışıyor. İnanıyorum ki bu emeklerimiz karşılıksız kalmayacaktır” diye konuştu.