TBMM Genel Kurulu’nda, kamuoyunda “tam gün” tasarısı olarak bilinen, Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair “torba tasarı” kabul edilerek yasalaştı.
Kanuna göre, denetime tabi olan gerçek ve tüzel kişiler, denetim için gerekli bilgi, belge, defter ve kayıtları vermek, ayniyatı göstermek ve incelenmesine yardım etmek zorunda olacak.
Kanunla, Kamu Hastaneleri Birlikleri’nde sözleşmeli statüde istihdam edilenlerin sözleşmelerinin kimler tarafından yapılacağı yeniden belirleniyor. Buna göre, genel sekreter, başkan ve hastane yöneticisinin sözleşmeleri bakan tarafından yapılacak. Başhekim, başhekim yardımcısı, müdür, müdür yardımcısı, uzman personel ve büro görevlilerinin sözleşmeleri kurum başkanı tarafından yapılacak.
Yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi kadrosunda bulunanlardan sözleşmeli statüde istihdam edilenlerin sözleşmeli olarak çalıştıkları süreler, yüksek öğretim kurumlarında geçmiş sayılacak. www.isakarakas.com
Kamu Hastaneleri Birlikleri’nde sözleşmeli statüde istihdam edilen personelin iş sonu tazminatı, açıktan sözleşme imzalayanlara verilecek.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun ihtiyacı halinde, denetim hizmetlerini yürütmek üzere merkeze bağlı gruplar oluşturulabilecek.
Sağlık personeli, mesai saatleri dışında da hastane ya da sağlık kuruluşuna çağrılabilecek. Mesai saatleri dışında da hizmetine ihtiyaç duyulması halinde, personelin sağlık kuruluşuna ulaşabilmesi için alınacak tedbirler ve uyulacak kuralları Sağlık Bakanlığı belirleyecek. Sağlık Bakanlığı’na yapılacak kayıt ve bildirimlerden de ücret alınacak.
Kanunla, Anayasa Mahkemesi’nce, Devlet Memurları Kanunu’nun iptal edilen maddesi yeniden düzenleniyor.
Buna göre, memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamayacak, gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yüksek öğretim kurumlarında çalışamayacak.
Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışında olacak.
Yoğun bakım, acil servis ve 112’de çalışanlara yüzde 50 fazla ödenecek
Sağlık çalışanlarına ödenen nöbet ücretleri yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan nöbetler için yüzde 50 oranında fazla verilecek.
Tabip ve diş tabibi olan profesör ve doçentler, kurumsal sözleşme ile özel hastane ve vakıf üniversitelerinde çalışabilecek. Yükseköğretim kurumlarının kadro ve pozisyonlarında bulunmayan profesör ve doçentler, tıp ve diş hekimliği fakültelerinde sözleşmeli öğretim üyesi olarak istihdam edilebilecek. Bu kişilere, devamlı statüde çalışan profesör ve doçentler için belirlenen ek ders ücretinin on katına kadar saatlik sözleşme ücreti ödenebilecek.
Bu kişiler, rektör, dekan, enstitü, yüksekokul, uygulama ve araştırma merkezi müdürü, senato, yönetim kurulu ve kurul üyesi bölüm başkanı, anabilim ve bilim dalı başkanı ve başhekim olamayacak.
Profesör ve doçentler, toplam sayının yüzde 50’sini geçmemek üzere ve geliri de üniversiteye kaydedilmek şartıyla mesai dışında özel hastane ve vakıf üniversitesi hastanesinde çalışabilecek. Bu şekilde çalışabilecek öğretim üyeleri, yüzde 50’si uygulama, yüzde 50’si de akademik faaliyetlerden oluşacak önceki yılın performans kriterlerine göre belirlenecek.
Özel hastane ve vakıf üniversitesi hastaneleri, tabip ve diş tabibi kadro sayılarının yüzde 20’sini geçmemek üzere üniversite ile sözleşme yapabilecek.
Kanunla, öğretim üyelerine mesai saatleri dışında ilave ücret alınmak suretiyle üniversitede sundukları sağlık hizmetlerine karşılık ödenecek ek ödemenin oranları ve kuralları belirleniyor. Dağıtılan gelirlerden kalan tutarların harcanabileceği işler sayılarak, fiilen mesai dışında çalışan diğer personele de yapılacak ek ödemede kullanılabileceği düzenleniyor. Ayrıca üniversite dışındaki hizmetlerinden elde edilen gelirlerin de yüzde 50’sinin limite bağlı olmaksızın öğretim üyelerine ödenmesi öngörülüyor.
Buna göre, öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında üniversitede sundukları sağlık hizmetlerinden dolayı alınan ilave ücretler, döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanacak. Bu şekilde elde edilen gelirin yüzde 50’den az ve yüzde 60’dan fazla olmamak üzere üniversite yönetim kurulunca tespit edilecek oran; mesai saatleri dışında sağlık hizmeti sunan öğretim üyesine, mesai içinde gerçekleştirilen iş miktarı ve çeşidi dikkate alınarak belirlenen toplam performansı aşmamak kaydıyla, ek ödeme matrahının yüzde 800’ünü geçmemek üzere her ay ayrıca ödenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle mesai saatleri dışında çalışan öğretim üyeleri, 3 ay içinde bu faaliyetlerini sona erdirecek. Bu süre içinde faaliyetlerini sona erdirmeyen öğretim üyelerinin üniversiteyle ilişikleri kesilecek.
GATA’da sözleşmeli profesör ve doçent çalıştırılabilecek
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne mensup subaylar, astsubaylar, harp okulları, fakülteler, yüksek okullar ve astsubay okullarında öğrenim yapan askeri öğrenciler, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamayacak, gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamayacak.
Kanunla, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanunu’nun Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilen maddesi yeniden düzenleniyor. Böylece, akademideki kadrolu asker ve sivil öğretim elemanları da mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunma yasakları bakımından ilgili kanun hükmüne tabi kılınıyor. Ancak üniversitelerde olduğu gibi, Gülhane Askeri Tıp Akademisinde (GATA) de sözleşmeli profesör ve doçent çalıştırılabilecek.
Sözleşmeler, GATA Akademi Kurulu’nun teklifi ve Genelkurmay Başkanlığı’nın onayı ile yapılacak. Sözleşmeli öğretim üyeleri dekan, enstitü, yüksekokul, uygulama ve araştırma merkezi müdürü; yönetim kurulu ve kurul üyesi, bölüm başkanı, anabilim ve bilim dalı başkanı ve başhekim olamayacak.
Sünnetçilere 2014 yılına kadar süre
Kanunla, sünnet ameliyatının yalnızca tabiplerce yapılabileceği düzenleniyor ancak olağanüstü ve istisnai hallerde Sağlık Bakanlığı’nca düzenlenecek eğitimi alanlar hekim gözetiminde sünnet ameliyatı yapabilecek. Bu düzenlemenin yayımı tarihinde sünnetçilik yapanlar, 31 Aralık 2014 tarihine kadar faaliyetlerini sürdürebilecek.
TSK’nın muharip unsurlarından ve Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Dairesi Başkanlığı’nın personelinden, görevlendirilen ve eğitimi başarıyla tamamlayanlar, hastane öncesi, sağlık personeli yokluğunda, sağlık hizmetine ulaşıncaya kadar acil tıbbi müdahaleleri yapabilecek.
Kamuda tam gün çalışmanın bir istisnası olarak, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri, çalışma saatleri dışında, kurumlarının izniyle, aylık 30 saatten fazla olmamak şartıyla işyeri hekimliği yapabilecek.
Tabipler, işyeri eğitimi alma ve işyeri belgesine sahip olma şartı aranmaksızın, 10’dan az işçi çalıştıran az tehlikeli işyerlerinin işleri hekimliği görevini yapabilecek.
Ebelik eğitimi lisans seviyesine çıkarılıyor. Buna göre, üniversitelerin ebelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksekokullarından mezun olan ve diplomaları bakanlıkça tescil edilenler ile öğrenimlerini yurtdışında ebelik ile ilgili okulda tamamlayarak denklikleri onaylananlara ebe unvanı verilecek.
Hemşire yardımcısı, ebe yardımcısı, sağlık bakım teknisyeni adıyla üç yeni “yardımcı sağlık mesleği” geliyor.
Hemşire ve ebe yardımcısı, hemşire ve ebe nezaretinde yardımcı olarak, sağlık bakım teknisyeni ise en az tekniker düzeyindeki sağlık meslek mensuplarının nezaretinde yardımcı olarak çalışacak. Bu kişiler, hastaların günlük yaşam aktivitelerine, beslenme programının uygulanmasına, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşmasına yardımcı olacak ve refakat edecek. Ayrıca teknisyenlik seviyesindeki sağlık meslekleri kaldırılıyor.
Yabancı asistanlara ödeme
Uzmanlık eğitimi alan yabancı uyruklu asistanların maddi mağduriyetinin giderilmesi amacıyla düzenleme yapılıyor. Buna göre, eğitim hastanelerinden sadece 500 TL alan bu asistanlara, ilgili kurumun döner sermayesinden ödeme yapılacak.
Eğitime başladıkları tarihte çalıştıkları aile hekimliği birimini en az 3 yıl değiştirmemek şartıyla uzmanlık eğitimini başarıyla tamamlayanlar, devlet hizmetini yapmış sayılacak.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı ve sağlık bakım teknisyenliği haricindeki programlarına öğrenci kaydedilmeyecek. Sağlık meslek liselerinin hemşirelik programına da öğrenci kaydı yapılmayacak.
Kanuna göre, tahlil neticesinde, maddelerin saf olmadığı, ruhsat almak için verilmiş olan formüle uymadığı, tedavi vasıflarını azaltacak veya kaybedecek surette imal edildiği anlaşılırsa, ruhsat sahibi ile maddenin bu şekilde imal edildiğini bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlara 10 bin TL’den 500 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.
Tanıtım veya satışların internet üzerinden yapılması halinde, Bakanlık derhal erişimini engelleyecek. Yetkili merciden izin almaksızın veya verilen izne aykırı olarak sağlık beyanı ile ürün tanıtım ve satışını yapanlar hakkında 20 bin TL’den 300 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.
Ruhsatsız olarak önceden hazırlanarak eczanede bulundurulan hazır ilaç imal edenler veya bu şekilde imal edilen bu ilaçları bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlara 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu ilaçların tedavi vasıflarına haiz olmadığı, bu vasıfları azaltacak, kaybedecek şekilde veya saf olmayan maddelerden imal edildiği anlaşıldığı takdirde ceza üçte bir oranında artırılacak.
Böyle olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Ayrıca, bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması halinde de ceza verilecek.
İlaçların internette satışı yapılamayacak
Eczane açma iznine esas hizmet puanında adaleti ve hakkaniyeti sağlamak üzere, meslekte geçirilen toplam yıl sayısı ile eczacının hizmet puanı çarpımı sonucu tespit edilen yerleştirme puanı hesaplanmasındaki çarpma işlemi, toplama işlemi şeklinde değiştiriliyor.
Eczanelerde satılmasına izin verilen ürünlerle ilgili olarak, il sağlık müdürlüğünün verdiği ruhsat dışında başkaca herhangi bir yerden izin alınmayacak.
Eczanelerden zehirli ve müessir maddeler ile ilaçların toptan satışı yapılamayacak ve eczaneler ihalelere giremeyecek. Eczaneler arası ilaç takası toptan satış sayılmayacak. İlaçların satışı, alındığı ecza deposuna iadesi, eczaneler arasındaki takası, miadı geçmiş ya da bozulmuş olanlarının imhası işlemlerinde ilaç takip sistemine bildirim yapılacak.
İlaçların internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortamda satışı yapılamayacak. Eczaneler adına internet sitesi açılamayacak.
Kanunla, reçete toplayarak haksız kazanç elde eden eczacılar ile hastanelerde poliklinik veya klinik önlerinde hastaların reçetelerini alarak ilaç temin etmeye çalışan kişilere para cezası getiriliyor.
Buna göre, eczaneler, kendilerine reçete gönderilmesine yönelik olarak, kurumlar, hekimler, diğer sağlık kurum ve kuruluşları, üçüncü şahıslar ile açık veya gizli işbirliği yapamayacak; simsar, kurye eleman ve benzeri yönlendirici personel bulunduramayacak, reçete toplama veya yönlendirme yapamayacak. Bu yolla gelen reçeteleri kabul edemeyecek. Bu fiillerin tespiti halinde eczacı ile aracı kişi ya da kuruluşa 5 bin TL’den 50 bin TL’ye kadar para cezası verilecek. Fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, iki katı olarak uygulanacak.
Eğitim ve araştırma hastaneleri ile üniversitelerle birlikte kullanımdaki hastanelerde çalışan profesör ve doçentler, her bir branş itibariyle sayılarının yüzde 50’sini geçmemek üzere, bir yıllık kurumsal sözleşme ile özel hastane ve vakıf üniversitesi hastanelerinde çalışabilecek. Bu şekilde çalışabilecek öğretim üyeleri, yüzde 50’si uygulama, yüzde 50’si de akademik faaliyetlerden oluşacak önceki yılın performans kriterlerine göre belirlenecek.
Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında çalışan profesör, doçent ve eğitim görevlilerine yapılacak ek ödeme oranı artırılıyor. Ayrıca Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri ile teknik hizmetler sınıfı kadrolarına atanmış olup, kurumun analiz ve kontrol laboratuvarlarında fiilen görev yapan personele döner sermaye gelirlerinin merkez payından ek ödeme yapılması öngörülüyor.
Aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında, diğer sağlık kuruluşlarında ayda en az 8 saat, ihtiyaç halinde bu sürenin üzerinde nöbet görevi verilecek.
Organ nakli
Organ ve doku alınması, taşınması, saklanması, aşılanması ve nakli ile yurtdışından temin edilmesi, Sağlık Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş gerekli uzman personel ve donanıma sahip kurumlarca yapılacak.
Tıbbi ölümün gerçekleştiğine, biri nörolog veya nöroşirürjiyen, biri de anesteziyoloji ve reanimasyon veya yoğun bakım uzmanından oluşan iki hekim tarafından kanıta dayalı tıp kurallarına uygun olarak oy birliği ile karar verilecek.
Kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular, aksine bir vasiyet ibraz edilmediği takdirde alınabilecek. Ayrıca, otopsi işlemi tamamlanmış olmak kaydıyla, vücudunu ölümden sonra inceleme ve araştırma faaliyetlerinde faydalanılmak üzere vasiyet edenler ile yataklı tedavi kurumlarında ölen veya bunların morglarına getirilen ve kimsenin sahip çıkmadığı cesetler, bilimsel araştırma için kullanılmak üzere yüksek öğretim kurumlarına verilebilecek.
Tıp eğitimi için gerekli olan kadavra yurtiçinden yeteri kadar temin edilememesi halinde yurtdışından kadavra veya kadavra parçası temin edilebilecek.
Tıp eğitimi için gerekli olan kadavranın yurt içinden yeteri kadar temin edilememesi halinde, kadavra veya kadavra parçası, soykırım ve insanlığa karşı işlenmiş suçlar yoluyla ölmüş kimselerden temin edilmemiş olması kaydıyla yurt dışından temin edilebilecek.
Kadavra ya da kadavra parçası temini ile yurt dışından kadavra temin edecek kişi veya kuruluşların yetkilendirilmesine dair usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı’nca belirlenecek.
Beşinci ve altıncı grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerleri ile Bakanlar Kurulu’nca tespit edilecek il merkezi ve il merkezine bağlı yerleşim yerlerinde devlet hizmeti yükümlülüğünü yerine getirenler, tekrar devlet hizmeti yükümlüsü olduklarında istekleri dışında bir yere atanamayacak.
Üniversitelerle birlikte kullanımdaki hastanelerin döner sermayelerinden, ilgili fakültenin temel tıp bilimlerinde görev yapan öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi ile üniversite yöneticilerine de ek ödeme verilecek. Birlikte kullanımdaki sağlık tesislerinde mesai sonrası hizmetler için ilave ücret alınmayacak. Kanunla, klinik araştırma kapsamı da genişletiliyor.
Yetkisiz sağlık hizmeti verene hapis cezası
Ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunan veya yetkisiz kişilerce sağlık hizmeti verdirenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak. Ancak, olağanüstü durumlarda acil sağlık hizmeti ulaşana ve sağlık hizmeti devamlılık arz edene kadar sağlık hizmeti veren hekimler ve sağlık görevlileri bu cezaya çarptırılmayacak.
Bakanlıkça belirlenen kayıtları uygun şekilde tutmayan veya bildirim zorunluluğunu yerine getirmeyen sağlık kurum ve kuruluşları 2 defa uyarılacak, uyarıya uymayanlara bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yüzde biri kadar idari para cezası verilecek.
Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen acil hastaya müdahale esaslarına; personel, tıbbi cihaz ve donanım, bina ve hizmet birimleri, malzeme ile ilaç standartlarına uyulmaması hallerinde bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yüzde beşine kadar idari para cezası uygulanacak.
Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçu, tutuklama nedenleri arasında sayılacak. Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personel, görevleri sırasında işledikleri veya görevleri nedeniyle kendilerine karşı işlenen kasten öldürme, yaralama, tehdit ve hakaret suçlarından dolayı kamu görevlisi sayılacak.
Üniversitelerle birlikte kullanımdaki hastanelerin döner sermayelerinden üniversite yöneticilerine ve öğretim elemanlarına evvelce yapılan ödemeler için borç çıkarılmayacak.
Sağlık müdürlüklerinden ilkyardım eğitimleri için, mesai dışı ve hafta sonunda görevlendirilecek personele ücret ödenecek.
Devlet hizmeti yükümlülüğünden muaf tutulacak
1 Ocak 2013 tarihinden önce yurt dışında mesleki faaliyette bulunan tabipler ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde Türkiye’ye dönen ve en az 3 yıl süreyle Türkiye’de fiilen mesleğini yapanlar devlet hizmeti yükümlülüğünden muaf tutulacak.
Gemi hastane kiralamaları, 2023 yılına kadar 15 yıl süre ile yapılabilecek ve 7 yıla kadar ihale yapılabilecek işlerin süresi de 2023 yılına kadar uzatılıyor.
Belediye ve il özel idarelerinin sorumluluğunda bulunan içme sularının Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından yapılacak veya yaptırılacak her türlü tetkik ve tahlil bedelleri, ilgili belediye ve il özel idaresince karşılanacak. Bu bedeller Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına belediyelerce tahakkuk ettirilecek su kullanım bedellerinden mahsup edilecek.
Yabancı uyruklu öğrencilere de intörn eğitimi döneminde ücret ödenecek.