B.Hazinece Karşılanacak İşveren Hissesi Sigorta Prim Tutarının Hesaplanması
6486 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca, özel sektör işyeri işverenlerince yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen ya da geçici görevle gönderilen 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için ödenmesi gereken genel sağlık sigortası primlerinin prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanan işveren hisselerinin beş (5) puanlık kısmı Hazinece karşılanacaktır.
Örnek 2; Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı % 2 olan (C) Limited Şirketi tarafından Ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış olan Irak’a çalışmak üzere (D) Türk işçisinin götürülmesi halinde, bahse konu sigortalı hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacağından, bu sigortalının 2013/Haziran ayına ilişkin prime esas kazanç tutarının 3.000,00 TL olduğu varsayıldığında;
2013/Haziran ayına ilişkin olarak Hazinece karşılanacak olan tutar (genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin beş puan karşılığı tutar) = 3.000,00 TL*5/100 = 150,00 TL,
İşveren tarafından ödenmesi gereken tutar ise Hazinece karşılanmayan genel sağlık sigortası primi işveren ve sigortalı hissesi (%2,5+%5) ile kısa vadeli sigorta kolları primi (%2) olmak üzere prime esas kazanç tutarı üzerinden toplam %9,5’lik kısma ilişkin sigorta primi ise;
İşveren tarafından ödenmesi gereken tutar = 3.000,00*9,5/100= 285,00 TL,
olacaktır.
Örnek 3: 1 nolu örnekteki işyeri işverenince Türkiye’deki işyerinden Hollanda’da kurulu işyerine geçici görevle gönderilen (B) sigortalısına ilişkin sigorta primlerinin tüm sigorta kolları üzerinden Türkiye’den ödendiği varsayıldığında, adıgeçen Ülkeye gönderilen (B) sigortalısı için prime esas kazanç tutarı üzerinden genel sağlık sigortası priminin beş puanlık kısmı Hazinece karşılanacak olup, bu sigortalının prime esas kazanç tutarının 2.500,00 TL olduğu varsayıldığında,
Hazinece karşılanacak olan tutar (genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin beş puan karşılığı tutar) = 2.500,00 TL*5/100 = 125,00 TL,
İşveren tarafından ödenmesi gereken tutar ise Hazinece karşılanmayan genel sağlık sigortası primi işveren ve sigortalı hissesi (%2,5+%5), kısa vadeli sigorta kolları primi (%2) ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primi (%20) olmak üzere prime esas kazanç tutarı üzerinden toplam %29,5’lik kısma ilişkin sigorta primi ise;
İşveren tarafından ödenmesi gereken tutar = 2,500,00*29,5/100= 737,50 TL,
olacaktır.
2-5- Kuruma Olan Prim, İdari Para Cezası ve Bunlara İlişkin Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı Borçlarının Çeşitli Kanunlar Gereğince Yapılandırılmış veya 6183 Sayılı Kanunun 48. Maddesine İstinaden Tecil ve Taksitlendirilmiş Olması
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca, genel sağlık sigortası primlerinin beş (5) puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir. İşverenlerin muaccel borçlarının bulunup bulunmadığı hususu ise, her bir işyeri bazında ayrı ayrı değerlendirilecektir.
Buna göre, uygulama, işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri bazında değil, sigorta prim indiriminden yararlanılacak işyeri bazında yapılacak olup, kapsama giren bir işverenin aynı veya farklı sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünde işlem gören birden fazla işyeri dosyasının bulunması halinde, genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan işyerlerinden dolayı yararlanılabilecek, buna karşın, muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işyerlerinden dolayı ise, (sözkonusu borçlar ödenmediği sürece) bahse konu sigorta prim indiriminden yararlanılamayacaktır.
Genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden yararlanacak olan işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmekle birlikte, sözkonusu borçların çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması ve yapılandırma veya taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor olması kaydıyla, sözkonusu indirimden yararlanılabilecektir.
Bu bakımdan, muaccel borçları, çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olan işverenler, yapılandırma veya taksitlendirme işlemlerinin devam ediyor olması ve yapılandırma veya taksitlendirme kapsamına girmeyen muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının da bulunmaması kaydıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarasını seçmek suretiyle Kuruma gönderebileceklerdir.
Bu kapsamda, 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde öngörülen genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarasını seçmek suretiyle göndermek isteyen işverenlerin, çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş borçları varsa, bu borçlar sorgulama sırasında dikkate alınamamaktadır.
Dolayısıyla, genel sağlık sigortası primlerinde beş (5) puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarası seçerek göndermek isteyen işverenlerin Kuruma olan borçları, çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ise bilgisayar programlarınca yapılacak olan sorgulama sırasında, bu işverenlerin yalnızca yapılandırma veya tecil ve taksitlendirme kapsamına girmeyen dönemlere ilişkin muaccel borçlarının olup olmadığına bakılabilmektedir.
Bu sebeple, borçları çeşitli Kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya tecil ve taksitlendirilmiş işverenlerden, yeniden yapılandırma veya tecil ve taksitlendirme anlaşmaları bozulması gerektiği halde bozulmamış olanların ödeme planlarının, en geç bozma koşulunun oluştuğu tarihten itibaren bir ay içinde bozulması icabetmektedir.
Borçları 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş yada ilgili kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olmasına rağmen ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle taksitlendirme/yapılandırma anlaşmaları bozma koşuluna girmiş olan işverenlerin/alt işverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini 06486 kanun numarasını seçmeksizin düzenlemeleri gerekmekte olup, söz konusu işverenler ile ilgili olarak yapılacak bozma işlemlerinin, yukarıda belirtilen süre içinde tamamlanıp tamamlanmadığının ilgili sosyal güvenlik il/merkez müdürleri tarafından düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir.