GİRİŞ:5510 s.k.nun 102. m.nin 2. fıkrası, 6270 sayılı Kanun ile; “Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.” Şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan bu değiŞikliğe istinaden sözkonusu fıkra kapsamına, iĢverenlerce yasal süresi geçirildikten sonra kendiliğinden verilen sigortalı iĢe giriĢ ve iĢten ayrılıĢ bildirgeleri ile iĢyeri bildirgelerinin yanı sıra;
-Kamu idarelerince, vazife malullüğüne sebep olan olayın,
-Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluĢlar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluĢlar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluĢlarca, ihale yolu ile yaptırılan iĢleri üstlenenlerin ve bunların adreslerinin,
-Kamu idareleri ile bankalarca, sigortasız olduğu tespit edilen kiĢilerin,
-Ticaret sicil memurluklarınca, Ģirket kuruluĢu aĢamasında, çalıĢtıracağı sigortalı sayısını ve bunların iĢe baĢlama tarihini bildiren iĢverenlere iliĢkin bildirimlerin,
-Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kiĢilerince, yapı ruhsatı veya ruhsat niteliği taĢıyan iĢlemlerine iliĢkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama iliĢkin bilgilerin,
yasal süresi içinde bildirilmemesinden/verilmemesinden kaynaklanan fiiller girmektedir.
Diğer taraftan, anılan fıkrada öngörülen indirimden yararlanılabilmesi için cezaya konu olan bilgi ve belgelerin yasal verilme süresinin sona erdiği tarihten itibaren en geç otuz gün içinde Kuruma verilmiĢ olması ve tebliğ edilen idari para cezasının en geç tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeĢ gün içinde ödenmiĢ olması gerekmektedir.
Kapsama giren idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren onbeĢ gün içinde Kuruma itiraz edilmeden ve yargı yoluna baĢvurulmadan ödenecek olması halinde, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin beĢinci fıkrasında yer alan “
İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.” hükmü de dikkate alınarak, tebliğ edilen ceza tutarının yalnızca 1/4’ünün 3/4’ü tahsil edilecektir.
Diğer taraftan, 28/1/2004 tarihli ve 5083 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin sonuna 5335 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile eklenen fıkra uyarınca, idarî para cezalarının hesaplanmasında ve ödenmesinde bir Türk Lirası’nın (1.00 TL) altında kalan tutarların dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden, her bir fiil bazında yapılan hesaplama sonucunda uygulanacak idari para cezalarının, varsa KuruĢ kısmı atılarak tebliğ ve tahsil edileceğinden, idari para cezalarının tebliğe çıkartılması sırasında bu hususlara da dikkat edilecektir.
_______________________________________________________________________________________2/3 Adres: MithatpaĢa Cad. No:7 Sıhhiye/Ankara Ayrıntılı bilgi için irtibat:E.S.DEMĠRCĠ ġb.Md. Tel: (0312) 458 71 16 Faks: (0312) 432 12 37 e-Posta :isverenlerPrimDB@sgk.gov.tr Elektronik Ağ: www.sgk.gov.tr
Örnek 1- 10/2/2012 tarihinde iĢe girmiĢ olan bir sigortalıya iliĢkin sigortalı iĢe giriĢ bildirgesinin 23/2/2012 tarihinde iĢveren tarafından kendiliğinden verilmiĢ olduğu varsayıldığında, sözkonusu belgenin yasal süresi geçirildikten sonra ve 30 günlük süre içinde verilmiĢ olması nedeniyle, her ne kadar aylık asgari ücret 886,50 TL olsa da 5083 sayılı Kanunun 2 nci maddesi uyarınca idari para cezası 886,00 TL olarak tebliğe çıkartılacaktır. Bu durumda, 886,00 tutarındaki idari para cezasının tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ödenecek olması halinde,
886,00 * 1 / 4 = 221,50
221,50 * 3 / 4 = 166,13 TL’si tahsil edilecektir.
Örnek 2- 1 nolu örnekteki iĢveren tarafından tebliğ edilen idari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük süre geçirildikten sonra ödeneceği varsayıldığında, idari para cezasından herhangi bir indirim yapılmayarak, 886,00 TL tutarındaki ceza tutarının tamamı gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
102 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamına giren fiillere iliĢkin bildirge veya belgelerin yasal verilme süresinin sona erdiği tarihten itibaren otuz günlük süre geçirildikten sonra verilmiĢ olması halinde ise, belge veya bildirgenin kendiliğinden verilmiĢ olması ve tebliğ edilen idari para cezasının Kuruma itiraz edilmeden ve yargı yoluna baĢvurulmadan 15 günlük süre içinde ödenecek olması kaydıyla, 102 nci maddenin ikinci fıkrasına istinaden herhangi bir indirim yapılmayarak, yalnızca 102 nci maddenin beĢinci fıkrasında yer alan 1/4 oranındaki indirimden yararlanılabilecektir.
Örnek 3-Bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü olan (A) Limited ġirketinin 4/2/2012 tarihinde sigortalı çalıĢtırmaya baĢladığı halde iĢyeri bildirgesini Kuruma 10/3/2012 tarihinde kendiliğinden vermiĢ olduğu ve anılan iĢveren aleyhine uygulanan 886,50 * 3 = 2.659,50 = 2.659,00 TL tutarındaki idari para cezasının 15 günlük süre içinde ödeneceği varsayıldığında, bahse konu bildirgenin yasal verilme süresinin sona erdiği tarihten itibaren 30 günlük süre geçirildikten sonra verilmiĢ olması nedeniyle
2.659,00 * 3 / 4 = 1.994,25 TL’si tahsil edilecektir.
Örnek 4-3 nolu örnekteki iĢveren tarafından tebliğ edilen idari para cezasının 15 günlük süre geçirildikten sonra ödeneceği varsayıldığında, idari para cezasından herhangi bir indirim yapılmayarak, 2.659,00 TL tutarındaki ceza tutarının tamamı gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Ġndirim kapsamına giren idari para cezalarının, 15 günlük süre içinde gerekli indirim yapılarak tahsil edilmesinin ardından iĢverenlerce idari para cezasına itiraz edilmesi ve itirazın Kurumca reddedilmesi halinde, 102 nci maddenin beĢinci fıkrasına istinaden yapılan peĢin ödeme indirimi kadar tutar, gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte iĢverenlerden tahsil edilecektir.
Örnek 5-1 nolu örnekteki iĢveren tarafından 166,13 TL tutarındaki idari para cezası yasal süresi içinde ödendikten sonra, cezanın usulsüz uygulanmıĢ olduğu hususunda Kuruma itirazda bulunulduğu ve itirazın da Kurumca reddedildiği varsayıldığında, 102 inci maddenin beĢinci fıkrasına istinaden yapılan indirim dolayısıyla eksik tahsil edilen,
221,50 – 166,13 = 55,37 TL tutarındaki idari para cezası, tahsil tarihine kadar hesaplanacak olan gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte iĢverenden tahsil edilecektir.
5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değiĢiklik her ne kadar 26/1/2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiĢ olsa da, sonradan yürürlüğe giren kanunun iĢverenlerin lehine durum meydana getirmesi nedeniyle, kapsama giren ve yasal verilme süresi 26/1/2012 tarihinden önceki sürelerde sona ermiĢ olan belge veya bildirgelerden dolayı uygulanan idari para cezaları için, yasal verilme süresi geçirildikten sonra otuz günlük süre içinde verilmiĢ olma ve tebliğ tarihinden itibaren on beĢ günlük süre içinde ödenme koĢullarının sağlanmıĢ olması kaydıyla sözkonusu indirimden yararlanılabilecektir.
Örnek 6- 20/10/2011 tarihinde iĢe alınan (B) sigortalısına iliĢkin sigortalı iĢe giriĢ bildirgesinin Kuruma 25/10/2011 tarihinde verildiği ve sözkonusu fiil dolayısıyla uygulanan 837,00 TL tutarındaki idari para cezasının 20/2/2012 tarihinde ilgiliye tebliğ edildiği varsayıldığında, sözkonusu cezanın tebliğ tarihinden itibaren onbeĢ günlük süre içinde ödenecek olması halinde yalnızca,
837,00 * 1 / 4 = 209,25
209,25 * 3 / 4 = 156,94 TL’si tahsil edilecektir.
Öte yandan, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin 6270 sayılı Kanunla değiĢik ikinci fıkrasının yürürlüğe girdiği 26/1/2012 tarihinden önceki sürelere iliĢkin bilgi ve belgelerin 30 günlük süre içinde verilmiĢ olmakla tebliğ edilen idari para cezalarının 15 günlük süre içinde ödenmemiĢ olması halinde, sözkonusu fıkrada öngörülen indirimden yararlanılması mümkün olamayacaktır.
Örnek 7- 6 nolu örnekteki iĢveren tarafından 20/2/2012 tarihinde tebliğ edilen idari para cezasının 15 günlük süre geçirildikten sonra ödenecek olduğu varsayıldığında, bu durumda herhangi bir indirim yapılmaksızın 837,00 TL tutarındaki idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Diğer taraftan, konuyla ilgili olarak bilgisayar programlarında da bazı değiĢiklikler yapılmakta olup, konuya iliĢkin programlar hazırlanıncaya kadar kapsama giren idari para cezalarının yukarıda belirtildiği Ģekilde manuel olarak hesaplanmak suretiyle tahsil edilmesi gerekmektedir.