20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu bir kaç istisna dışında kamu-özel ayrımı olmaksızın tüm işyerlerinde uygulanmaya başlandı. Yasada İş Güvenliği uzmanlarına çok sayıda yükümlülük ve sorumluluk yüklenmiştir.
İş Güvenliği Uzmanlarının özelikle iş kazası -meslek hastalığının vuku halinde ağır cezalarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu bağlamda başta SGK’nın çok yüksek meblağlar tutan Rü’cu davaları kapsamında kazaya neden olan faktörler bağlamında İş Güvenliği Uzmanlarının başta risk değerlendirmeleri olmak üzere kazanın oluşumuyla ilgili her türlü kayıt ve belgeleri incelenmektedir. İş Güvenliği Uzmanlarının kazanın veya hastalığın olumunda ihmal ve kusurlarının bulunması halinde SGK’nın İş Güvenliği Uzmanlarına Rü’Cu etmesi de sözkonusudur. Bu bağlamda SGK müfettişleri, iş kazası hallerinde İş Güvenliği Uzmanlarının ifadelerini de alması sözkonusudur.
Bilindiği üzere Ülkemizde 1946 yılından beri Devlet adına işkazası ve meslek hastalıklarını denetleyen, işçi-işveren ve 3. Kişilere kusur veren iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına denetleyen SSK sigorta müfettişleridir. SSK’nın SGK’ya devrinden sonra da halen SGK müfettişleri yapmaktadır. 5502 ve 5510 sayılı Kanunlar ile bu kanunlara istinaden çıkarılan alt mevzuatta bu durum açıkça düzenlenmiştir.
Diğer yandan İş Güvenliği Uzmanlarının 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu açısından yükümlülük-sorumluluk ve cezai müeyyidelerle karşı karşıya kalamalarının yanı sıra Türk Ceza Kanunu açısından da cezai müeyyidelerle karşı karşıya kalamaları sözkonusu olabilmektedır.
Öte yandan iş kazası -meslek hastalığında uzuv kaybı-maluliyet yada ölüm hallerinde Borçlar Kanununa göre hem çalışana karşı hem de (çalışnın ölümü halinde) bakmakla yükümlü olduğu kişilere karşı sorumluluk ve tazminat ödemeyle karşı karşıya kalmaları sözkonusu olunabilmektedir.
İş kazası -meslek hastalığında uzuv kaybı-maluliyet yada ölüm hallerinde İşveren Rü’cu davaları sonucu SGK’ya ödediği tazminatları, Borçlar Kanununa göre Çalışana yada yakınlarına ödemek zorunda kaldığı tazminatlar varsa işverenin bu zararları da İş Güvenliği Uzmanının görevini kötüye kullanması, görevini savsaması ya da ağır ihmali varsa kanaatimce Borçlar Kanununa göre bu zararlar İş Güvenliği Uzmanından talep edebilir.
İSA KARAKAŞ/SGK BAŞMÜFETTİŞİ/İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK UZMANI/ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK DER GEN BAŞKANI
İSG