Şirket ortağı olup aynı zamanda bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işverenin yanında çalışan kimselerin 2008/Ekim ayı başından önce tabi olacakları sosyal güvenlik kuruluşu devredilen Sosyal Sigortalar Kurumunun 9.2.1993 tarihli ve 16-60. Ek Genelgesine (devredilen Bağ-Kur 6.8.1993 tarihli ve 1993-1 sayılı Talimat) göre belirlenmekte olup, söz konusu Genelge gereğince sigortalılıkları sürerken çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkette ise kurucu ortak veya yönetim kurulu üyesi ortak oldukları takdirde 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar 1479 s. Kanuna tabi tutulmayacakları, kollektif şirket ve adi şirket ortaklarının ise aynı şirkette hizmet akdine dayanarak çalışmalarına yasal olarak imkan bulunmadığından 506 sayılı Kanuna tabi sigortalı olmayacakları talimatlandırılmıştır.
Öte yandan, gerek 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet akdinde gerekse iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesinde hizmet akdi işçinin muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibinin de bu hizmetin karşılığında ona bir ücret vermeyi taahhüt ettiği sözleşme olarak tanımlanmış olduğundan, hizmet akdi içinde, hukuki bağlılık (işverenin emir ve talimatına göre hareket etmek), süre (işin veya akdin süresi), hizmet (işçinin işverene bedeni veya fikri emek vaadi) ve ücret (hizmetin karşılığında ödenecek bedel) unsurları bulunmakta bu durumda kendi kurduğu işyerinde başkaca sigortalı çalıştırmayıp kendini sigortalı gösteren kişilerin 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmalarına imkan bulunmadığı gibi bu gibi işyerlerinin işyeri olarak da sayılmaması gerekmektedir.
Yine, sosyal güvenlik kurumları arasında 2829 sayılı Kanunun uygulamasından doğan işlemlere ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesiyle Bu Kurumlar Arasında Diğer İşlemlere İlişkin Protokolün “Hizmet Çakışmaları” başlıklı 10. maddesinde Sosyal Sigortalar Kurumu ile Bağ-Kur arasındaki hizmet çakışmalarında, ilgili kanunlarda aksine bir hüküm olmadığı takdirde önce başlayan hizmetin geçtiği kurumdaki sigortalılık sona ermedikçe diğer kurumdaki sigortalılığın geçerli sayılmayacağı hükmü bulunmaktadır.
1.10.2008 tarihinden önce 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı oldukları halde, yukarıda belirtilen açıklamalar dışında işyerlerinden Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi prim ödemesi olanların sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar devam ettirilecektir.
Örnek 1- 21.11.2007 tarihinden itibaren kendine ait limited şirket ortağı olduğu işyerinden hizmetleri bildirilen sigortalının bu çalışmalarının 1.10.2008 tarihinden sonra da kesintisiz olarak devam ettiği tespit edildiğinden sigortalılığı (4/a) kapsamında devam ettirilecektir.
Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının 25.12.2012 tarihinde kendine ait işyerinden işten ayrılış bildirgesi verildiği tespit edilmiş olup, kendi işyerinde bir daha (4/a) kapsamında bildirilemeyeceğinden, 26.12.2012 tarihinden itibaren (4/b) kapsamında sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek 3- 5.10.2005-24.7.2010 tarihleri arasında kendine ait işyerinden başka sigortalılarla birlikte hizmetleri bildirilen sigortalının, 22.8.2005-29.7.2007 ve 9.5.2008-30.10.2012 tarihleri arasında vergi mükellefiyetinin bulunduğu anlaşılmıştır. Kanunun geçici 8. maddesi gereğince 1.10.2008 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalının 1.10.2008 tarihi itibariyle (b) bendi kapsamındaki sigortalılığının başlatılması gerekmekte ise de bu tarihte (a) bendi kapsamındaki çalışması devam ettiğinden (b) bendine tabi sigortalılığı (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği 25.7.2010 tarihi itibariyle başlatılacaktır.
Örnek 4- 6.10.2003 tarihinde kendine ait işyerinden başka sigortalılarla birlikte (a) bendi kapsamında bildirilen sigortalının, işyeri faaliyetini 6.1.2009 tarihinden itibaren farklı bir üniteye naklettiği, sigortalının 7.1.2009 tarihinden itibaren işyeri faaliyetini naklettiği işyerinden bildirimlerinin yapılmaya devam edildiği anlaşılmış olup, bu sigortalının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı kesintiye uğramış sayılmayacaktır.
Örnek 5- Örnek 4’deki sigortalının işyerini naklettiği tarihten sonra 8.1.2009 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamında yeni işyerinden hizmet bildirildiği tespit edilmiş olup, bu durumda sigortalının önceki işyerindeki çalışmasının kesintisiz devam ettiğinden, söz edilemeyeceğinden 7.1.2009 tarihinden itibaren (b) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirimleri başlatılacaktır. Bu gibi durumlarda sigortalının doğru işten ayrılış nedeni tespit edilerek düzeltilecektir.
Örnek 6- 4.3.2007 tarihinden itibaren hizmet akdine tabi çalıştığı işyerine 17.6.2013 tarihinde ortak olan kişinin kendi işyerinden dolayı sigortalı bildirilmesine imkan olmadığından 16.6.2013 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı sona erdirilecek 17.6.2013 tarihinden itibaren (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek 7- 3.4.2008 tarihinde limited şirket ortağı olan sigortalı bu tarihten itibaren kendi işyerinden 506 sayılı Kanuna göre kendini sigortalı bildirmiş olup, 24.12.2012 tarihinde de diğer çalışanlarını işten çıkararak bu tarihten sonra tek başına sigortalı olarak bildirmeye devam etmiştir. 24.12.2012 tarihinden itibaren söz konusu işyerinde başkaca sigortalı çalışmadığından 23.12.2012 tarihinde (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona ermesi 24.12.2012 tarihi itibariyle (b) bendi kapsamında sigortalılığının başlatılacaktır.”