1. Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
KDV Kanununun geçici 26 ncı maddesi ile “Birleşmiş Milletler (BM) temsilciliği, BM’ye bağlı program, fon ve özel ihtisas kuruluşları ile İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına (OECD) resmi kullanımları için yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları, bunların sosyal ve ekonomik yardım amacıyla bedelsiz olarak yapacakları mal teslimi ve hizmet ifaları, bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifaları ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifası; finansmanlarının bu kuruluşlar tarafından karşılanması şartıyla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kuruluşlarının Türkiye’deki faaliyetlerinin devamı veya ilgili kurumlara ilişkin uluslararası anlaşmaların yürürlükte bulunduğu süre içerisinde katma değer vergisi”nden istisna edilmiştir.
Aynı maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 110 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin1 (5) numaralı bölümünde istisna düzenlemesinin işleyişine yönelik açıklamalara yer verilmiştir.
Söz konusu maddeye, 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun2 23 üncü maddesi ile 15/6/2012 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle “Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) temsilcilikleri ile bu Teşkilata bağlı fon ve özel ihtisas kuruluşları” dâhil edilmiş ve maddeye eklenen ikinci fıkra hükmü ile söz konusu maddede düzenlenen istisnalar dolayısıyla yüklenilen vergilerin indirim konusu yapılmasına, indirim yoluyla telafi edilemeyen tutarların ise KDV Kanununun 32 nci maddesi hükümleri uyarınca talepleri doğrultusunda mükelleflere iadesine imkân tanınmıştır.
Bu çerçevede, istisna düzenlemesinin usul ve esasları 15/6/2012 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiş olup, 110 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (5) numaralı bölümü yürürlükten kaldırılmıştır.
1.1. İstisnanın Kapsamı
İstisnanın kapsamına, finansmanları söz konusu maddede belirtilen kuruluşlar tarafından karşılanması şartıyla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kuruluşlarının Türkiye’deki faaliyetlerinin devamı veya ilgili kurumlara ilişkin uluslararası anlaşmaların yürürlükte bulunduğu süre içerisinde;
– Birleşmiş Milletler (BM) temsilciliği, BM’ye bağlı program, fon ve özel ihtisas kuruluşları ile İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına (OECD) resmi kullanımları için yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları,
– Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) temsilcilikleri ile bu Teşkilata bağlı fon ve özel ihtisas kuruluşlarına resmi kullanımları için yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları,
– bunların sosyal ve ekonomik yardım amacıyla bedelsiz olarak yapacakları mal teslimi ve hizmet ifaları,
– bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifaları ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifası
girmektedir.
1.2. İstisna ve İade Uygulaması
Bu istisnanın uygulanmasında, Dışişleri Bakanlığınca söz konusu Kuruluşlar adına düzenlenecek “İstisna Belgesi” kullanılır. Satıcılar kendilerine ibraz edilen istisna belgesini inceleyerek, mal ve hizmetlerin istisna kapsamına girip girmediğini tespit eder, kapsama giren mal ve hizmetlerin satışına ilişkin olarak düzenlenen faturada KDV hesaplamazlar. Kanunun geçici 26 ncı maddesinde sayılan kurumlar ve bunların temsilcilikleri adına düzenlenmesi gereken faturada, temsilcilik adı ve adresi, istisna belgesinin tarih ve numarası ve temsilcilik adına alım yapana ilişkin bilgilere (adı-soyadı, adresi, kimlik kartı numarası) yer verilir. Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde ilgililere ibraz edilmek üzere belgenin bir örneği satıcı tarafından alınır.
İstisna kapsamında işlem yapan mükelleflere, istisna kapsamındaki işlemleri ile ilgili olarak yüklendikleri ve indirim yoluyla telafi edemedikleri vergiler, talepleri doğrultusunda iade edilir.
Bu kapsamda işlemleri bulunan mükellefler iade talep dilekçesi ile bağlı bulundukları vergi dairesine müracaat ederler. İade talep dilekçesine;
-İstisnanın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi,
-Yüklenilen KDV listesi,
-Yüklenilen KDV tablosu,
-İstisna kapsamındaki işlemlere ait satış faturaları listesi,
-Dışişleri Bakanlığından alınan İstisna Belgesi örneği (Takrir Yöntemi Kapsamında Akaryakıt, Doğalgaz, Motorlu Taşıt ve Taşınmaz Tesliminde Dışişleri Bakanlığından alınan Takrir Belgesinin örneği)
eklenir.
İstisna kapsamında işlemleri bulunan mükelleflerin mahsuben iade talepleri, miktarına bakılmaksızın yukarıda sayılan belgelerin tam olarak vergi dairesine verilmesi kaydıyla mahsup talep dilekçesinin verildiği tarih itibarıyla yerine getirilir.
200 TL’nin altındaki nakden iade taleplerinde de mahsuben iadeye ilişkin usul ve esaslar geçerlidir.
200 TL’nin üzerindeki nakden iade talepleri ise miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu veya YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile yerine getirilir.
İade için teminat verilmesi de mümkündür. Bu durumda iade talebi, yukarıda sayılan belgeler ile birlikte teminatın gösterilip belgelerin tamamlandığı tarihte geçerlik kazanır. Teminat vergi inceleme raporu veya YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile çözülür.
2. Eğitim ve Öğretim Tesislerine İlişkin Projeler
KDV Kanununun geçici 29 uncu maddesinde, 6322 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişiklik yapılarak bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “sağlık tesislerine ilişkin projelerden” ibaresi “sağlık tesislerine ilişkin projeler ve 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 23 üncü maddesine göre Bakanlık tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projelerden” şeklinde değiştirilmiş ve söz konusu maddede öngörülen istisna kapsamına, 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (652 sayılı KHK) 23 üncü maddesine göre Bakanlık tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeler de dâhil edilmiştir.
KDV Kanununun geçici 29 uncu maddesindeki istisna düzenlemesinin usul ve esasları aynı maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 118 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümünde belirlenmiştir. Bu çerçevede, 652 sayılı KHK’nın 23 üncü maddesine göre Bakanlık tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine yönelik projelere ilişkin istisna uygulamasının 118 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümündeki açıklamalara göre sürdürülmesi uygun görülmüştür.
Ayrıca Kanunun geçici 29 uncu maddesinin ikinci fıkrası ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce teklifleri alınmış ya da ihalesi veya görevlendirmesi yapılmış işlerde; görevli şirketin veya yüklenicinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunması halinde bu maddenin yürürlük tarihinden sonra birinci fıkra kapsamındaki mal teslimleri ve hizmet ifalarında da katma değer vergisi istisnası uygulanmasına imkân tanınmıştır. 652 sayılı KHK’nın 23 üncü maddesine göre Bakanlık tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projelerden söz konusu projelerin düzenleme kapsamına alındığı 15/6/2012 tarihinden önce teklifleri alınmış ya da ihalesi veya görevlendirmesi yapılmış işlerde bu tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunulması ve bu fıkrada belirtilen istisnadan yararlanma şartlarının sağlanması kaydıyla KDV istisnası uygulanacaktır.