İşverenlerin Özürlü, Eski Hükümlü Ve Terör Mağduru Çalıştırma Mükellefiyeti
Özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma yükümlülüğü 4857 sayılı İş Kanunun 30. maddesinde tanzim edilmiştir. 50 veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde toplam % 6 oranında özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırılması öngörülmüştür.
Bu oranın üzerinde çalıştırılan sakat, eski hükümlü ve terör mağdurları ile kapsam dışı işyerlerinde çalıştırılan özürlüler ve özürlülük oranı % 80’den fazla olanların sigorta primlerinin işveren payının %50’sinin hazine tarafından ödeneceği hükmolunmuştur.
Ayrıca, yeraltı ve sualtı işlerinde özürlü işçi çalıştırılamayacağı ve işçi sayılarının tespitinde de bu iş yerlerinde çalışanların hesaba katılmayacağı belirtilmiştir.
İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlayacaktır. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin nitelikleri, hangi işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların iş yerlerinde genel hükümler dışında bağlı olacakları özel çalışma ile mesleğe yöneltilmeleri, mesleki yönden işverence nasıl işe alınacakları, Adalet Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca birlikte çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecektir.
Eski hükümlü çalıştırılmasında kanunlardaki kamu güvenliği ile ilgili hizmetlere ilişkin özel hükümler saklıdır. Anılan maddeye dayanılarak hazırlanan “Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik” 24/03/2004 tarihli ve 25412 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 16. maddesinde, “Eski hükümlülerin, herhangi bir sınırlama olmaksızın tüm iş yerlerinde istihdam edilmeleri esastır. Ancak, kamu güvenliği ile ilgili hizmet üreten iş yerleriyle ilk ve orta öğretim kurum ve yurtlarından hangilerinde eski hükümlü çalıştırılamayacağı, ilgisine göre, Adalet, Milli Savunma, İçişleri ve Milli Eğitim Bakanlıklarının görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca tespit edilir.”denilmektedir.(ÇSGB;Hizmet İçi Kitabı-2010)