SORU: Sayın Celal Kapan, babam, 1 Ocak 1935 doğumlu. Hizmet başlangıç tarihi 8 Aralık 1961. Şu anda bir kurumda sigortalı olarak çalışıyor. 2000’de girdiği bu kurum, babamı 2006’da sigortalı olarak göstermeye başladı. Emekli olabilmesi için 3 bin 600 günü doldurması gerekiyor. Babamın şu anda 2 bin 200 günü ve 2 senelik askerlik ödeme imkanı var. Bu kurum geriye dönük olarak 900 gün ödeme yapsa babamın günleri doluyor. Bu durumda ne yapmamız gerekir? Kurumu da mağdur etmek istemiyoruz. Teşekkürler. (İSİMSİZ)
CEVAP: Babanızın sigortalılık başlangıcı çok eski olmasına ve yaşı da emeklilik için uygun olmasına karşın, prim ödeme gün sayısı çok düşük. Bu nedenle 3 bin 600 günü doldurmanız zorunlu. Askerlik borçlanmasıyla prim gün sayısını 2 bin 920 güne ulaştırdığı zaman 680 güne ihtiyacı kalıyor. Bu da iki yıldan daha az bir süreyi kapsıyor. Emeklilik için iki seçeneğinden ilki bu süreyi beklemek. Ancak halen çalıştığı işyerinin kendisini zaten 2000-2006 yılları arasında sigortasız çalıştırdığını belirtiyorsunuz. Belirttiğiniz husus, zaten, yasalara göre suç. İşyerini mağdur etmekten kastınız nedir anlayamadım. Çünkü işyeri zaten yasalara aykırı şekilde sigortasız işçi çalıştırmış durumda. İşyeri babanızın geçmişte sigortasız çalıştırıldığı döneme ilişkin bildirimlerini bu gün de yapabilir. Hatta yapması da gerekir bence. İşverenin prim ödeme yükümlülüğü zaten vardı. Geçmişe dönük bildirimle zamanında yerine getirmediği prim ödeme yükümlülüğünü de yerine getirmiş olur. Tek bir farkla primlere bir miktar gecikme zammı da işlemiş olur. Onu da ödemiş olurlar.
GECİKME ZAMMI
Ancak zaten kuruma ait bir parayı bir süredir işveren kullanmış oluyor. Bu nedenle uygulanan gecikme zammı işveren tarafından haksız yere kullanılan paranın karşılığıdır. Geçmişe yönelik bildirimde işvereni asıl etkileyecek olan yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri için kurumca uygulanacak olan idari para cezasıdır. Ancak 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’unda bu konuda da işverenler lehine bir düzenleme yer alıyor. Kanun, hatasını sonradan düzeltmek isteyen işverenlerle kaçak sigortalı çalıştırdığı kurumca saptanan işverenlere farklı ölçülerde ceza verilmesini öngörüyor. Hatasını düzeltmek amacıyla geçmişe yönelik bildirimde bulunan işverenlere, verdikleri her bir prim belgesi için prim belgesinin asıl belge olması halinde asgari ücretin beşte biri, ek belge olması halinde ise sekizde biri tutarında idari para cezası uygulanır. Tabii, bu cezalar prim belgelerinin verildiği dönemde geçerli olan asgari ücretin beşte ya da sekizde biri tutarındadır.
ASGARİ ÜCRETİN 3 KATI
Eğer işverenin kaçak sigortalı çalıştırdığı kurumca reesen saptanır veya mahkeme kararı ile tespit edilirse bu cezalar her bir prim belgesinde asgari ücretin üç katına çıkar. Bu nedenle bir süre kaçak sigortalı çalıştıran işverenlere hatalarını kurumca reesen saptanmadan kendilerinin düzeltmesinin daha az maliyetli olduğunu öneriyoruz. Babanızla ilgili olarak da işvereni ile bu yönde bir görüşme yapın. Maliyet analizini iyi yapın ve kararı buna göre alın.
Sakatlık vergi indirim raporu almaya çalışın
SORU: 2 Ekim 2009 tarihinde şizofren bir hasta tarafından kesici alet ile yaralandım. Akciğerim, dalağım, kalp zarım, kolum, parmaklarım ve sırtım da dahil olmak üzere 17 yerimden bıçak darbesi aldım. Daha önceden de insüline bağlı şeker hastasıyım. Tansiyonum var ve karaciğer hastayım. Gastrolojiden karaciğer fibroz ve sirozu raporum var. 1983’ten Bağ-Kur girişliyim. 2003’e kadar eksiksiz ödedim. 2003’ten itibaren brusella ve karaciğer hastalığımdan dolayı ödeyemedim. Malulen emekli olmak için başvurdum ancak olumsuz cevap geldi. Ne yapmam gerekir? Sağlığım çok kötü durumda, çalışamıyorum. (Ali BULDU)
CEVAP: Ali Bey, öncelikle size geçmiş olsun dileklerimi iletmek istiyorum. Durumunuz üzücü. Birden fazla ve kritik rahatsızlıklarınız var. Tahminim hepsi birbirini tetikleyen rahatsızlıklar. Sizin yakınmanız gibi zaman-zaman yakınmalar alıyoruz. Malulen emekliliğinizin red sebebi sanırım çalışma gücünüzün yüzde altmışını kaybedip kaydetmediğiniz noktasında. Çünkü sigortalılık süreniz malulen emeklilik için yeterli. Bir ihtimal de hastalığınızın sigortalılık başlangıcından önce olması nedeniyle malulen emeklilik talebinizin reddediliyor. Fakat bu düşük bir ihtimal. Çünkü sigortalılık başlangıcınız çok eski. Malulen emeklilikte tedaviyi yapan hekimle çalışma gücü kaybı oranını tespit eden hekimin farklı olması çok tartışılan bir konu. Maluliyete karar veren hekimin hastayı hiç görmemesi sadece raporlar, tahlil-tetkik belgeleri v.b. üzerinden karar veriliyor. Yine de sonuçta bu kararların verilmesi hekimlikle ilgili bir konu. Bu konuda ahkam kesmek doğru olmaz. Zaten malulen emeklilikte çalışma gücü kayıp oranlarının tespitinde bilimsel ölçütler kullanılıyor. Zaman zaman yanılmalar oluyor. Verilen red kararına vakit kaybetmeden itiraz etmenizde fayda var. Yine tedaviniz devam ettiği için daha sonra tekrar talepte de bulunabilirsiniz. Size bir tavsiyem de bu arada sakatlık vergi indirim raporu almaya çalışmanız. Eğer bu raporu alırsanız daha uygun koşullarda normal emeklilik imkanlarından da yararlanabilirsiniz.
Sizin durumunuz çok seçenekli
SORU: 20 Ağustos 1981 doğumluyum. 1999 yılında bir fabrikada işçi olarak çalıştım. Ama sigortam, aynı isimdeki amcamın oğluna yapılmış. O da aynı yerde çalışmıştı. yaklaşık bir sene çalıştım. O askerdeyken, onun üzerine dört ay pirim yatmış, benim sigorta girişim 2003 yılında görünüyor. 1999 yılındaki günlerimi nasıl kazanabilirim? Emekli olurken, bu günlerin bana bir faydası olur mu? (MUSTAFA KIYAK)
CEVAP: Sizin durumunuz çok seçenekli. Sizin adınıza sigortalı işe giriş bildirgesinin verilip verilmediği önemli. Eğer işe giriş bildirgesi verilip de, dönem bordrolarında adınızın yer almaması halinde 1999 yılında en azından bir gün adınıza emeklilik primi yatırılmasını sağlama ihtimaliniz yüksek. Hatta amca oğlunuzun askerlik yaptığı süreyi kazanma şansınız da fazla. Ancak sigortalı işe giriş bildirgeniz hiç verilmemişse işvereninize dava açmanız zorunlu. Mahkemeden tespit kararı çıkartmanız gerekir. Amca oğlunuzla ad-soyadınızın aynı olması ve onun askerde olduğu dönemde, sigortalı bildiriminin devam etmesi sizin şansınız.Bu, davayı kazanma ihtimalini artırır.
kaynak:Celal KAPAN/Yeni Asır/16.07.2010
Merhaba;
Babam Nisan 2018 tarihinde vefat etti. Babamın 1982 yılında ilk işe girişi var ve sigortalı olarak 440 günü var isteğe bağlı olarak ise 550 günü var askerlik ise 600 gün. Anneme maaş bağlana bilmesi için 1800 güne ihtiyacımız varmış. bizim ise askerlik borçlanmasıyla birlikte 1590 günümüz var. Geriye 210 günümüz eksik kalıyor. Babam 2006-2008 yılları arasında bir şirkette çalışmış biz sigortası var diye biliyorduk fakat yatırılmamış sadece son 6 ay yatırılmış. Şimdi iş mahkemesi açamıyoruz diye biliyorum çünkü zaman aşımına uğramış bulunmaktayız. Acaba biz bu şirkete gitsek konuşsak ve şirket geriye dönük sigorta primi ödeye bilir mi? Öderse de ne kadar öder.
Haziran 1999 da başladığım işimde işverenim ilk sigorta girişimi Ocak 2000 de yaptı. 08.09.1999 tarihini 4 ayla kaçırdım. Geriye dönük telafisi olabilir mi
Bende 21. 07.1999ise başladım ama işe baslama 21.10.1999 tarihi görünüyor 21 gün çalıştım ve 21gun çalıştığımı göstermişler ama yasaya takılıyorum bu durumu nasıl düzeltebilirim davami acmam lazım teşekkür eserim
Ben 19 eylül2018 de bi firmada calismaya basladim sigorta var dendi ama bizi gostermesi kasim 20 sini buldu oda iki 5 gun. 4ay da 3 gun olarak gosterdi mayis ayini tam yatirdi .simdide anlasamadik benim cikisimi verdi.ama bana cikis belgesi imzalattı.buna göre gecmiste eksik yatan primleri nasil tamamlata bilirim.teşekkür ederim
selam 1998 yıllarında sigortasız çalıştım işyeri aktif ve faal durumda 20 yıl gectiği için zaman aşımı var acaba eski patrona yalvarsam yakarsam olurda insafa gelip sigortasız calıştırdım beyan ederse cezaları kabul ederse başlangıcım 1998 alınırmı
Mahkemeye gitmek için 5 yıllık süreyi çoktan geçirmişsiniz
Ben mahkemeden bahsetmedimki nerenle okudun bilmiyorum ama patron sigortasız calıştırdım diye beyan ederse dedim
sigortanın eksik bildirilmesi SGK dilinde hizmet tespit davasına konu olur. Patronun ben sigortasız çalıştırdım diyemez derse dünyanın cezası gelir bunu da kimse göze alamaz.
Meraba ben 7 ayın 31 de dogum iznine ayrılmam gerekiyodu iznimi uzattım 9 ayin 3 2018 de doğum iznine ayrıldım iş verenim 8 ayın 21 den 9 ayın 3 ne kadar olan zaman zarfındaki sigorta pirimimi ödememiş bi karısıklık olmuş muasebeyle gorüşme sağladığım zaman zorla kendimi haklı çıkartarak doğum sonrası rapor paramı alabilmek adına 9 aydan olan 3 iş günümü sigortaya bildirdiler ama 8 aydan olan 9 iş günumü bildiremiyeceklerini söylüyolar yani doğum öncesi olan rapor paramı alamıyorum bu konuyla ilgili ne yapmam gerekiyo yardımcı olurmusiniz
Ben 19 eylül2018 de bi firmada calismaya basladim sigorta var dendi ama bizi gostermesi kasim 20 sini buldu oda iki 5 gun. 4ay da 3 gun olarak gosterdi mayis ayini tam yatirdi .simdide anlasamadik benim cikisimi verdi.ama bana cikis belgesi imzalattı.buna göre gecmiste eksik yatan primleri nasil tamamlata bilirim.teşekkür ederim
durumunuzu özetleyen yazılı bir dilekçe ile bulunduğun ilin SGK İl Müdürlüğüne başvurabilirsiniz.
Merhaba İsa bey;
Geçmişe dönük Sosyal Güvenlik Destek Pirimi yatırma nasıl yapılır, cezası, yapılandırma işlemleri, normal çalışan için uygulanan prosedürle aynımı.
bu konu hakkında bilgi almak istiyorum
Merhaba İsa bey. Çok kısa bir soru soracağım. Eşimin işvereni 12 Eylül’de başlatması gereken sigortayı (çünkü o tarihte işe başladı) bugün yaparsa (gecikmeli olarak) bunun idari para cezası ne kadardır? İşveren çok fazla diyor ama rakam söylemiyor.. o yüzden de yanaşmıyor.. idari para cezası nın bir hesabı var mıdır? Veya ne kadardır? Sadece üzerinden 1 hafta geçti..