İsteğe bağlı ödeyin, rahat edin

Türkiye olarak her yıl yurtdışına ciddi ölçüde emek ihraç ediyoruz. Özellikle yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yaklaşık 500 bin işçimiz çalışıyor. Tabii bu işin bir de sosyal güvenlik boyutu var. 1 Ekim 2008 tarihi yurtdışındaki işçilerimiz için de bir milat oldu. Daha önce sosyal güvenlik sözleşmemiz (SGS) bulunmayan ülkelere götürülen işçilerin primleri işverenlerince ödeniyordu. Bu tarihten sonra işçilerin kendilerince isteğe bağlı prim ödenmesi uygulamasına geçildi.Konuyu detaya boğmadan, SGS imzalanmamış ülkelere götürülen işçilerimiz için önemli bir noktanın altını çizelim. Bu işçilerimiz yurtdışındayken Türkiye’ye isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilecekleri gibi, döndükten sonra toplu olarak borçlanma da yapabilirler. Ancak borçlanma yaparak emekli olmaları halinde, tekrar yurtdışında çalışmaya başladıklarında aylıkları kesiliyor. Oysa yurtdışından isteğe bağlı sigorta primi öderler ve bu şekilde emekli olurlarsa, aylıkları kesilmeksizin yurtdışında çalışmaya devam edebiliyorlar.

Pek çok firma, özellikle kalifiye elemanlarını emeklilik sonrasında da yurtdışında çalıştırmaya devam ediyor. Dolayısıyla bu işçilerimizin yurtdışı borçlanmayla değil, isteğe bağlı ödeyerek emekli olmaları, kendileri için çifte maaş avantajı sağlayacaktır.

Normalde Türkiye’de ödenen isteğe bağlı sigorta primleri Bağ-Kur (4/b) kapsamında sayılırken, yurtdışındaki işçilerimizin ödediği isteğe bağlı primler SSK (4/a) hizmetinden sayılıyor. Yani isteğe bağlı prim ödeyerek daha geç emekli olma durumu, yurtdışındaki işçilerimiz için geçerli değil.

Hakkınız vardı ancak süre doldu

Soru: Sadettin Bey, hakkımda uygulanan disiplin cezasıyla memuriyetten çıkarıldım. Daha sonra getirilen bir afla yeniden görevime başladım. Arada geçen boş süreyi borçlanabilir miyim? Bunun için ne yapmam gerekiyor? M. E.

Cevap: Değerli okurum, 1999-2005 yılları arasında disiplin cezasıyla memuriyeti sona erenlerden, daha sonra görevine geri dönenler için borçlanma imkânı vardı. ‘Vardı’ diyorum çünkü boşta geçen sürelerinizi borçlanabilmeniz için 30 Haziran 2011 tarihine kadar SGK’ya başvurmuş olmanız gerekiyordu. Siz bu süreyi çoktan geçirmişsiniz ve bundan sonra borçlanma imkânınız bulunmuyor.

Özürlü aylığı için de başvurun

Soru: Sadettin Bey, benim zihinsel engelli bir kız kardeşim var. Babamın vefatından sonra annemle ikisine cüzi bir aylık bağlandı. Ancak duyduğum kadarıyla kardeşimin özür durumundan dolayı ayrıca maaş alması da mümkünmüş. Bu doğru mudur? Doğruysa nereye başvurmamız gerekiyor? Furkan Adıgüzel

Cevap: Furkan Bey, kız kardeşiniz şu an yetim aylığı alıyor. Yetim aylığı ile özürlü aylığını bir arada alması mümkün değil. Ancak 2022 Sayılı Kanun kapsamında bağlanacak olan özürlü aylığı yetim aylığından daha fazlaysa, aradaki farkı SGK’dan alabilir. Bunun için ilçede mal müdürlüğü, ilde defterdarlığa başvurmanız gerekiyor. Eğer kardeşinizin almakta olduğu yetim aylığı 300 liranın üzerindeyse, kendisine ilave ödeme yapılmayacağından başvurmanıza da gerek yok.

KAYNAK:Saadettin ORHAN/BUGÜN/15.8.2011