1. GİRİŞ
Türkiye İş Kurumu tarafından çeşitli kurslar düzenlenmektedir.Düzenlenen kurslar kurum kaynaklı kurslar ve ceza paraları kaynaklı kurslar olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu kurslardan bazılarına katılanlara İŞKUR hem cep harçlığı vermekte hem de sigorta yapmaktadır.
a) Kurum Kaynaklı Kurslar
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda yapılan değişiklik ve takip eden yasal düzenlemelerin ardından, işsizlik sigortası fonu tüm işgücü yetiştirme faaliyetlerinde kullanılmaya başlandı.
Kurum kaynaklı kurslar İşgücü Yetiştirme Kursları ve Özürlü ve Hükümlü/Eski Hükümlü Mesleki Eğitimi ve Rehabilitasyonu olarak iki ayrı koldan yürütülmektedir.
i) İşgücü Yetiştirme Kursları: Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim ve öğretim kurumları, üniversiteler, öğretim kurumları, Özel sektör işyerleri, eğitim veya rehabilitasyon amacıyla kurulmuş firmalar, eğitim için gerekli mekan ve donanıma sahip dernek, vakıf, işçi, işveren, esnaf ve meslek kuruluşları, meslek birlikleri ve benzeri kurum ve kuruluşlar, kamu kurum ve kuruluşları, döner sermayeli kuruluşlar, özel kanunla kurulan banka ve kuruluşlar ile bunlara bağlı işyerleri ile işbirliği yaparak ve hizmet satın alarak işgücü yetiştirme kursları düzenlenmektedir.
İşgücü yetiştirme kurslarında hizmet alımları; ihale yöntemi ve doğrudan temin yoluyla sağlanmakta olup, bireysel gönderme ve işbirliğiyle gerçekleştirilmektedir.
İşgücü yetiştirme kursları istihdam garantili olarak da düzenlenmektedir.
İşgücü yetiştirme kurslarına katılanlara, eğitimlere katıldıkları her bir fiili gün için kursiyer cep harçlığı verilerek, eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
ii) Özürlü ve Hükümlü/Eski Hükümlü Mesleki Eğitimi ve Rehabilitasyonu: Özürlülere yönelik gerçekleştirilecek mesleki eğitim ve rehabilitasyon programları, özürlülerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda özürlüler yararına kurulmuş bulunan dernek, vakıf ve mesleki rehabilitasyon merkezleriyle sürekli temas kurularak, özürlülerin mesleklere göre nitelikleri tespit edilerek ve İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarının görüş ve talepleri de dikkate alınarak özürlü gruplarına yönelik projeler uygulanmaktadır.
Hükümlü/eski hükümlülere yönelik kurs düzenlenmesinde genel olarak işbirliği yapılabilecek kurum ve kuruluşların yanı sıra Adalet Bakanlığı’na bağlı ceza infaz kurumları ile işbirliği yapılarak hükümlü/eski hükümlülerin çalışabilecekleri meslekler tespit edilip kurs/programlar düzenlenmektedir.
Kurslara katılanlara, eğitimlere katıldıkları her bir fiili gün için kursiyer cep harçlığı verilerek, eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
b) Ceza Paraları Kaynaklı Kurslar
4857 sayılı İş Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkartılan “Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümleri gereğince kurulan “Ceza Paralarını Kullandırmaya Yetkili Komisyon” tarafından, özürlülere, hükümlü/eski hükümlülere yönelik düzenlenmeleri uygun görülerek onaylanan “Projelerin” giderleri, özürlü/ eski hükümlü çalıştırmayan işverenlerden ceza olarak kesilip Kurumumuza aktarılan “ceza paralarından” karşılanmaktadır.
i) Özürlülerin Mesleki Eğitimi ve Rehabilitasyonu:
4857 sayılı İş Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkartılan Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik hükümleri gereğince, kurulan Ceza Paralarını Kullandırmaya Yetkili Komisyon tarafından, özürlülere yönelik düzenlenmeleri uygun görülerek onaylanan Projelerin giderleri, özürlü çalıştırmayan işverenlerden ceza olarak kesilip Kurumumuza aktarılan ceza paralarından karşılanmaktadır.
Kurslara katılanlara, eğitimlere katıldıkları her bir fiili gün için kursiyer cep harçlığı verilerek, eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
ii) Hükümlülerin ve Eski Hükümlülerin Mesleki Eğitimi ve Rehabilitasyonu:
4857 sayılı İş Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkartılan Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik hükümleri gereğince, kurulan Ceza Paralarını Kullandırmaya Yetkili Komisyon tarafından, hükümlülere ve eski hükümlülere yönelik düzenlenmeleri uygun görülerek onaylanan Projelerin giderleri, eski hükümlü çalıştırmayan işverenlerden ceza olarak kesilip Kurumumuza aktarılan ceza paralarından karşılanmaktadır.
Kurslara katılanlara, eğitimlere katıldıkları her bir fiili gün için kursiyer cep harçlığı verilerek, eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
2. Girişimcilik Eğitimleri
İçeriği ve eğitimi düzenleyecek yüklenicisi Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı(KOSGEB) ile mutabakata varılması ile belirlenen girişimcilik eğitimleri kuruma kayıtlı işsizlere yönelik olarak kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak amacıyla düzenlenmeye başlanmıştır.
Girişimcilik programına katılanlara, eğitimlere katıldıkları her bir fiili gün için kursiyer cep harçlığı verilerek, eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
3. Staj Programları
Kurumca; en az lise, (lise dengi ve üstü) düzeyindeki eğitim kurumlarından mezun olmuş kuruma kayıtlı işsizlerinden öğrenci olmayanlar arasından mesleki yeterliklerini geliştirebilecekleri staj programları düzenlenmektedir. Programlar en az 10 çalışanı bulunan işyerlerinde düzenlenir. Kamu kurum/kuruluşlarında staj programları uygulanmaz. Stajyerler; staj yapacakları işyerlerini, mezun olunan ya da ilgi duyulan alandaki işyerleri arasından, staj eğitimini tamamlayacak niteliğe sahip olması şartı ile kendileri belirlemektedir. İl/Şube Müdürlüklerince ilan edilen işyerleri de Kurum’dan stajyer talebinde bulunabilmektedir.
Programa katılan stajyerlere, staj programına katıldıkları her bir fiili gün için cep harçlığı verilerek ve eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primleri ödenmektedir.
4. Toplum Yararına Çalışma Programları (TYÇP)
TYÇP, işsizliğin yoğun olduğu dönemlerde işsizlerin kısa süreli istihdam ve eğitimini amaçlayan, doğrudan veya yüklenici eli ile toplum yararına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesini sağlayan programlardır. Bu faaliyetler, genellikle ekonomik kriz, özelleştirme, ekonomik yapılanma, doğal afetler ve işsizliğin yoğun olduğu dönemlerde Kuruma kayıtlı işsizlerin, çalışma yaşamından uzun süre ayrı kalarak maddi sıkıntıya düşmelerini önlemek, çalışma alışkanlık ve disiplinlerini yitirmemelerini, kısa süreli istihdam ve eğitimlerini sağlamak için yürütülmektedirler.
TYÇP’ ler, çevre temizliği, kamusal altyapının yenilenmesi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi, bakım onarım ve temizlik işleri yapılması, restorasyon, kültürel mirasın korunması, ağaçlandırma, park düzenlemeleri, vadi ıslahı, erozyon engelleme çalışmaları konularında düzenlenebilmektedir.
Katılımcılara TYÇP süresince cari asgari ücret üzerinden çalışma süresine göre hesap edilecek ücret ödenmekte ve sosyal güvenlik ve genel sağlık sigorta prim ödemeleri gerçekleştirilmektedir.
5. Çalışanların Mesleki Eğitimi
4857 sayılı kanunun 85 inci maddesi çerçevesinde ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak kişilerin sahip olmaları gereken sertifikaların verilmesi amacıyla çalışanlara yönelik eğitim programları düzenlenmektedir.
Programlar, Milli Eğitim Bakanlığı İl Müdürlüğü veya programa konu alanda eğitim vermeye yetkili kurum/kuruluşların onayına istinaden düzenlenmektedir.
Bu programlar çerçevesinde katılımcılara ve hizmet sağlayıcılara iş kazası ve meslek hastalığı primi dahil hiçbir gider ödenmemektedir