Merhaba sevgili okuyucular; küresel ekonomi, gelişmiş ekonomilerde baş gösteren finansal krizin etkisiyle büyük bir sıkıntı yaşadı. Türkiye’de ise geçmişte yaşanan krizlerden ders çıkarılmış olmalı ki, sermaye piyasası güçlü tutuldu, bankalar sıkı denetlendi, kararlı mali ve para politikaları uygulandı. Bu çerçevede ülkemiz son dönemde OECD ülkeleri arasında en yüksek büyüme hızına sahip ülke oldu.Bilindiği üzere para politikaları arasında önemli araçlardan birisi faiz oranlarının kullanılmasıdır. Bu kapsamda hükümet SGK’nın prim ve diğer alacaklarını süresi içinde ödenmediğinde ilk üç aylık sürede uygulanacak olan yüzde 3 oranındaki gecikme cezasını 01.05.2010 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 2’ye indirdi. Hükümet ayrıca geçtiğimiz hafta iki ayrı faiz oranında değişikliğe giderek, gecikme zammı ve tecil faiz oranlarını da düşürdü.
Gecikme zammı yüzde 1,40 oldu
19.10.2010 tarih, 27734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2010/965 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile aylık yüzde 1,95 olan gecikme zammı her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere yüzde 1,40 olarak belirlendi.
Buna göre, 19.10.2010 tarihinden önce vadesi geldiği halde bu tarihe kadar ödenmemiş olan amme alacaklarının bu tarihten itibaren ödenecek kısımlarına ve bu tarihten itibaren vadesi geldiği halde vadelerinde ödenmeyen amme alacaklarına her ay için ayrı ayrı yüzde 1,40, yıllık yüzde 16,80 oranında gecikme zammı uygulanmaya başlandı. Kamu alacaklarına uygulanan gecikme zammı 19.11.2009 tarihinde yüzde 2,5’ten yüzde 1,95’e çekilmişti.
Gecikme zammından sonra tecil faizinde de yedi puanlık indirime gidildi
21.10.2010 tarih, 27736 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tahsilât Genel Tebliği’ne göre, tecil faizinde yıllık oran yüzde 19’dan yüzde 12’ye düşürüldü. Bu şekilde aylık tecil faizi, yüzde 1,58 yerine yüzde 1 olarak belirlendi. 21.10.2010 tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına yeni faiz oranı uygulanacak.
Daha önceki başvurular çerçevesinde tecil edilecek amme alacaklarına da, müracaat tarihlerinden bugüne kadar geçen süre için eski oran, bugünden itibaren de yüzde 12’lik yeni faiz oranı işletilecek. Aynı şekilde daha önce tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan amme alacaklarının, bundan sonra ödenmesi gereken taksit tutarları da yeni tecil faizine tabi olacak. Tecil faizi en son 21.11.2009’da yeniden düzenlenmiş ve aylık oran yüzde 2’den yüzde 1,58’e çekilmişti.
SGK kapsamında tecil ve taksitlendirme nasıl yapılır
SGK kapsamında borcu olan işverenlerin tecil ve taksitlendirme yapabilmesi için “Çok Zor Durum” halinin bulunması gerekir. 6183 sayılı Kanun’un 48. maddesine göre yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde borçlunun “çok zor durum” halinin tesbitinde; (Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar) / (Kısa Vadeli Borçlar) oranı bulunur. Oranın 2 ve altında olması halinde, bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali olarak kabul edilir.
Tecil ve taksitlendirme işlemi, oranın 1,50 ve altında olması durumunda azami 36 aya kadar, 1,51 ila 2,00 aralığında olması durumunda ise azami 30 aya kadar yapılır. Oranın 2,01 ve üzerinde olması durumunda ise borçluların tecil ve taksitlendirme talepleri reddedilir.
Borçların tecil ve taksitlendirilmesinde borcun eşit taksitlerle ödenmesi esastır. Ancak borçlularca kademeli ödeme planında ısrar edilmesi ve ünitece borçlunun taksitlerini eşit olarak ödeyemeyecek durumda olduğuna kanaat getirilmesi halinde, en fazla ilk altı taksit, eşit taksitlere bölünmüş ödeme planındaki, taksit tutarının yüzde 50 sinden az olmamak kaydıyla kademeli olarak tecil ve taksitlendirilebilir
Tecil ve taksitlendirmelerde teminat gerekebilir
Yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde borçlunun tecil ve taksitlendirmeye konu borç toplamının 50.000 Türk Lirası’nı aşmaması şartıyla tecil edilecek borçlar için teminat aranılmaz. Teminat aranılmaksızın yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde, 50.000 Türk Lirası sınırı, işyeri ve borç türüne bakılmaksızın borçlunun veya işverenin, alacaklı SGK’nın ilgili ünitesine olan borç toplamı esas alınarak belirlenir.
Tecil ve taksitlendirilecek SGK alacaklarının toplam tutarının 50.000 Türk Lirası’nı aşması durumunda, gösterilmesi zorunlu olan teminat tutarı 50.000 Türk Lirası’nı aşan kısmın yarısı kadardır. Örneğin: 90.000-TL borcun taksitlendirilmesi halinde (90.000 TL – 50.000 TL = 40.000 TL => 40.000 TL / 2 = 20.000 TL teminat alınacaktır.
Okurlara cevaplar
Soru: İyi günler Ramazan Bey; eşim Meral Hanım, 01.03.1963 doğumlu, ilk sigorta başlama tarihi 1978. 529 gün SSK primi, 1380 gün isteğe bağlı prim, 720 gün de Bağ-Kur primi var. Eşim SSK’dan ne zaman emekli olacaktır? (Nail Haytabay)
Cevap: Nail Bey; eşinizin SSK’lı olarak emekli olabilmesi için herhangi bir yaş şartı aranmamaktadır. 20 yıl sigortalılık süresi (bu şartı yerine getirmiş) 5000 gün prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getirmesi gerekmektedir. Diğer taraftan 01.10.2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalılığın Bağ-Kur kapsamında sayıldığı, farklı hizmetleri bulunan sigortalıların hizmetlerinin birleştirilmesinde son yedi yıldaki hizmetlerine bakıldığı unutulmamalıdır.
***
Soru: Doğum tarihim 11.02.1975, işe giriş tarihim 14.06.1993 ve prim ödeme gün sayısı 5452’dir. Halen çalışıyorum. 5675 gün olan prim gün sayım dolduktan sonra ayda beş gün 150 TL prim ödersem sigorta hizmetlerinden faydalanabilir miyim? Ayrıca askerlik borçlanmama gerek var mı? 1996- 1997 arası askerlik yaptım. (Mithat Akbaba)
Cevap: Mithat Bey; askerlik borçlanması yapmanız emekli olmanız için gerekli olan yaşı etkilememektedir. Diğer bir ifade ile yaşınızı geri çekmeyeceğinden askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. Prim gün sayınız dolduktan sonra ay içersinden 30 günden az çalışsanız dahi sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeniz için eksik kalan günlerin Genel Sağlık Sigortası primlerini ödemeniz gerekmektedir.
Ramazan ÇANAKKALELİ/TARAF/24.10.10