Merhaba sevgili okuyucular; kim ne derse desin ülkemizde sağlık alanında çağ atlanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın yapmış olduğu hastane, aile hekimliği, 112 Acil yatırımları milyonlarca vatandaşımız tarafından takdirle izleniyor. Bu konuda yapılmış anketlere zaman zaman rastlıyoruz ve Ak Parti hükümetinin oy oranlarının artmasında vatandaşlarımızın yıllardır hasret oldukları sağlık hizmetlerine kolay ulaşmalarının oldukça etkili olduğunu görüyoruz.
Acil sağlık hizmetleri konusunda özel veya devlet hastanelerinin sunmuş oldukları hizmetlere ücret ödenip ödenmeyeceği yakın zaman kadar tartışma konusu oldu. Bu konuda son noktayı 2010 ağustos ayında yayımlanan Başkanlık Genelgesi koydu.
Acil sağlık hizmeti nedir
Acil sağlık hizmeti konusunda önceleri mevzuatta yeterli açıklama bulunmadığından kafa karışıklığına sebep olmaktaydı. Genel Sağlık Sigortası ile birlikle ikincil mevzuatta yapılan düzenlemeler ile bu konu açıklığa kavuşturulmuş oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) belirtildiği üzere acil hal; “âni gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren haller ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığında veya başka bir sağlık kuruluşuna nakli halinde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün kaybedilme riskinin doğacağı kabul edilen durumlardır.” Bu nedenle sağlanan sağlık hizmetleri acil sağlık hizmeti olarak kabul edilmektedir.Acil sağlık hizmeti vermekle yükümlü kamu ve özel tüm sağlık kuruluşları, durumu “acil” tanımına uyan hastaların sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına veya tedavi masraflarının nasıl karşılanacağına bakmaksızın acil hastaları kabul edip gerekli tıbbi tedaviyi yapmak zorundadır. Ayrıca özel veya devlet tüm hastaneler acil hastalardan ilave ücret veya bir başka ad altında para alamazlar. Zaman zaman hastane masrafı ismini kullanmadan kamuflajlı olarak işlem ücreti, otopark ücreti gibi isimler altında yüksek ücretler talep edilse de hastalar bu ücretleri ödemek zorunda değiller.
Hastaneden çıktıktan sonra SGK’dan para iade talebi esnasında zaman zaman olayın acil olup olmadığı konusunda yaşanılan tartışmalara yer vermemek için hastaneden fatura eki olarak “işlem detay listesi” alınması yerinde olacaktır. Zira birçok hasta SGK ile “acil” konusunda anlaşmasız özel hastanelerde yatmadan ayaktan acil olarak tedavi olmakta ve sonrasında SGK’dan ödedikleri parayı talep etmektedirler.
SGK’lı hastalar acil durumda ücret öderler mi
Bu soruya iki açıdan bakmak yerinde olacaktır. Soruyu, SGK ile “acil” konusunda anlaşması olan ve olmayan özel hastaneler diye ikiye ayıralım.
a) SGK ile anlaşmalı hastaneler
SGK ile sözleşmesi bulunan kamu (devlet üniversite hastaneleri dâhil) veya özel (vakıf üniversite hastaneleri dâhil) hastanelere başvuran acil hastalara verilen sağlık hizmetinin bedeli, SGK’ya prim borcu veya yeterli prim ödeme gün sayısı olup olmadığına bakılmaksızın, sağlık hizmetinin verildiği tarihte yürürlükte olan SUT hükümleri çerçevesinde SGK’dan tahsil edilmekte ve hastadan veya SGK’dan ayrıca ilave ücret talep edilememektedir.
b) SGK ile anlaşması bulunmayan hastaneler
SGK ile anlaşması bulunmayan hastanelere başvuran acil hastalara verilen sağlık hizmetinin bedeli, sağlık hizmetinin verildiği tarihte yürürlükte olan SUT hükümleri çerçevesinde Genel Sağlık Sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişi adına manuel olarak faturalandırılarak SGK’ya gönderilmektedir. SGK tarafından yapılan fatura incelemesi sonrasında belirlenen tutarlar Genel Sağlık Sigortalısı’na veya bakmakla yükümlü olduğu kişiye ödenmektedir. Ancak, Genel Sağlık Sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişi tarafından, sağlık hizmeti bedelinin SGK tarafından ilgili sağlık hizmeti sunucusuna ödenmesi talep edilmişse, kişinin yazılı muvafakati alınarak, kendisinden herhangi bir ödeme talebinde bulunulmaksızın muvafakatle birlikte faturanın SGK’nın ilgili Sağlık Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne gönderilmesi gerekmektedir. Gönderilen fatura üzerinde SGK tarafından yapılan inceleme sonrasında belirlenen tutarlar ilgili hastaneye ödenecektir. Bu durumlarda hastadan veya SGK’dan ayrıca ilave ücret istenmeyecektir.
Herhangi bir sağlık güvencesi ve ödeme gücü olmayan vatandaşlarımız ne yapacak
Herhangi bir sağlık güvencesi olmayan vatandaşlarımızdan sağlık hizmeti bedelini ödeme gücü bulunmadığını belirtenlerden bu konuda yazılı beyan alınmakta ayrıca ispatlayıcı belge istenilmemektedir. Yazılı beyan verenlerden acil sağlık hizmeti bedeli talep edilmemektedir. Bunlardan;
a) Ayakta teşhis ve tedavi yapan özel sağlık kuruluşlarından veya devlet hastanelerinden acil sağlık hizmeti alanların hizmet bedelleri, bu hastaneler tarafından 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri çerçevesinde sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfından talep edilmektedir.
b) Özel hastanelerden acil sağlık hizmeti alanlar ise, öncelikle Özel Hastaneler Kanunu çerçevesinde ücretsiz kontenjanından yararlandırılmakta, bu kontenjanı aşan durumlarda hizmet sunucusu tarafından, sağlık kuruluşunun bulunduğu yerin belediyesinden ödeme talebinde bulunulmaktadır.
Ödeme gücü bulunan vatandaşların durumu ne olacak
Herhangi bir sağlık güvencesi ve ödeme gücü bulunmayan acil hastaların sağlık hizmet bedelinin ödenmesi talebi kendilerine ulaşan ilgili belediye veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, öncelikle ilgili kişinin ödeme gücünün bulunup bulunmadığını araştırmakta ve ödeme gücü bulunmadığını tesbit ettiği takdirde acil sağlık hizmeti bedellerini ilgili sağlık kuruluşuna ödemektedir.
Ödeme gücü bulunduğu tesbit edilenlerin acil sağlık hizmeti bedelleri ilgili sağlık kuruluşuna ödenmeyerek, ilgili kişilerin ödeme gücü bulunduğu hizmeti veren sağlık kuruluşuna bildirilmekte ve hizmeti alan tarafından ödemenin hastaneye yapılması sağlanmaktadır. Talep edildiği ve gerekli uyarılar yapıldığı halde bu ödemeyi yapmayan vatandaşlar zaman zaman haciz işlemlerine maruz kalmaktadır.
Okurlara kısa kısa…
Soru: TC No: 30763605ZXXX, Bağ-Kur No: 7738086XXX Bağ-Kur giriş 01.01.1987. Askerliğimi 18 ay olarak 1984 ve 1986 arasında yaptım. Doğum tarihim: 18.05.1964. Askerlik borçlanması ne kadar yapmalıyım ve ne zaman emekli olabilirim? (Ahmet Burhan Çapar)
Cevap: Bir ay askerlik borçlanması yaparak Bağ-Kur’dan 25 tam yıl prim ödeyerek 49 yaşınızı doldurunca emekli olabilirsiniz. Yani 18.05.2013’te. Ayrıca 1987 öncesi en az bir ay SSK’nız varsa askerlik borçlanmasını tam yapıp ve 18.05.2012’de emekli olabilirsiniz.
Ramazan ÇANAKKALELİ/Taraf/10.10.2010