Emeklilik ile değişikliklerin uygulaması

Emekli aylıklarının yeni taban aylıkları olarak öngörülen 1500 TL ile ilgili uygulama:

• Kurumumuzca gerek Kanuna gerekse bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili Kanun hükümlerine göre bağlanmış ve bağlanacak malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ek ödeme dahil dosya bazında 2019 yılı Şubat ayı ödeme döneminden 2020 yılı Mart ödeme dönemine kadar (Mart ödeme dönemi dahil) 1.000 TL’nin, 2020 yılı Nisan ayı ödeme döneminden itibaren de (Nisan ödeme dönemi dahil) 1.500 TL’nin altında olmayacaktır.
• Alt sınır aylığı tutarı hak sahipleri için mevcut hisse oranları esas alınarak tespit edilecektir.
• Alt sınır aylığı ile karşılaştırma yapılacak ödenen aylık matrahı hesabına, aylıklara ilave olarak ödenen ek ödeme, engelli çocuk fark aylıkları, makam ile görev/temsil tazminat tutarları gibi her ay itibariyle aylıklarla birlikte yapılan ödemeler dahil edilecektir.
• Birden fazla dosyadan aylık alanlara her bir dosya için ayrı değerlendirme yapılacaktır.

-Birden fazla dosyadan gelir/aylık alınması halinde gelir/aylık tutarına göre karşılaştırma yapılmasında ek 19 uncu maddeye göre tespit edilen ilaveli tutar üzerinden tam/yarım ödenmesine karar verilecektir.

-Evlenme ödeneği, ek 19 uncu maddeye göre tespit edilen ilaveli tutar üzerinden hesaplanacaktır.

• Aylıkların Kanunun 55 inci maddesine göre arttırılmasında, ek 19 uncu maddeye göre tespit edilen ilaveli aylık tutarı dikkate alınmayarak, sigortalının sistemdeki aylığı kullanılacak, sigortalının artışlı hesaplanan aylık tutarına ilaveler yapıldıktan sonra bulunacak tutar ile düzenlemeyle getirilen tutar karşılaştırılarak yüksek olan aylık ödenecektir.
• Sandık tahsilat tutarları sigortalının ilave ödemesiz aylık tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
• Ödeme programlarında “5510 SK. Ek Madde 19 İntibak Fark Tutar” şeklinde yer alacak, ek 19 uncu maddeye göre tespit edilen ilaveli tutar Hazineden tahsil edilecektir.
• Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerine göre aylık alanlar, sürekli iş göremezlik geliri ve ölüm geliri alanlar ile Kurumumuzdan özel kanunlar kapsamında aylık alanlara yapılan gelir ve aylık ödemeleri bu madde kapsamda yükseltilmeyecektir.
  2. 2018/38 sayılı Genelgenin Dördüncü Kısım/Onikinci Bölüm “Vazife Malullüğü” başlığı altındaki “4. Vazife Malullerinin Tekrar Çalışmaya Başlamaları” alt başlığının sonuna aşağıdaki bölüm eklenmiştir.

  “7226 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına “Ancak, bu kapsamdakiler aylık bağlandığı tarihten sonra geçen çalışmaları esas alındığında en az 20 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 5000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla talepleri halinde ayrıca yaşlılık aylığından yararlanırlar.” cümlesi eklenmiş, söz konusu değişiklik 7226 sayılı Kanunun yayımlandığı 26/3/2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

  Buna göre, yukarıda belirtilen kapsamda aylık bağlandıktan sonra çalışmaya devam edenlerden vazife malullüğü aylığı başlangıç tarihinden sonraki çalışmaları ile 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gün sayısı koşulunu yerine getirenler, Kanunun yayımlandığı 26/3/2020 tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunmaları halinde yaş koşulu aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanacaktır.

  20 yıl sigortalılık süresinin ve 5000 prim ödeme gün sayısının tespitinde sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısının başlangıcı, vazife malullüğü aylığının başlangıç tarihinden sonra uzun vadeli sigorta kolları primi yatan ilk gün olarak alınacaktır.

  Bu kapsamda bağlanan vazife malullüğü aylığının başladığı tarihten önceki süreye ilişkin borçlanmalar 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gün sayısı hesabında dikkate alınmayacaktır.

  Vazife Malullüğü Aylığı Alanların çalışabilmelerine ilişkin yeni uygulama

  7226 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile Kanuna eklenen geçici 81 inci madde; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 2330 sayılı Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanan maluller ile 5434 sayılı Kanunun 56 ncı ve mülga 64 üncü maddesi kapsamında aylık bağlanan vazife ve harp malullerinden, 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı cümlelerine aykırı olacak şekilde yaşlılık veya malullük aylığı bağlanmış olanlardan, tahsis talep tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama

  koşullarından prim ödeme gün sayısı veya sigortalılık süresi şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle sağlanmadığı daha sonra anlaşılanların, aylık aldıkları süre herhangi bir şekilde prim talep edilmeksizin prim ödeme gün sayısı olarak dikkate alınır. Ancak;

  1. Aylık aldıkları süre, eksik hizmet süresinden fazla olanlar için, yalnızca eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadarki süre kullanılır. Bu kapsamda olanlar için yeni bir aylık hesabı yapılmaksızın, maddenin yürürlük tarihini takip eden aybaşından itibaren kesilmiş olan aylıkları, aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak yeniden bağlanır.
  2. Aylık aldıkları süre, eksik hizmet süresinden az olanların, aylık başlangıç tarihi ile aylıklarının kesildiği tarih arasında prim ödeme gün sayısı olarak dikkate alınan süre aylıklarının hesabında dikkate alınmaz.

  Birinci fıkra kapsamında bulunan vazife ve harp malullerinden, bu maddeyi ihdas eden Kanunla 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yapılan değişiklik ve bu madde esasları dahilinde yeniden aylığa hak kazanamayanlar hakkında, 3713 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesindeki istihdama ilişkin hükümler ayrıca uygulanır.” hükmünü amir olup, 7226 sayılı Kanun yayımlandığı 26/3/2020 tarihi itibariyle

  yürürlüğe girmiştir.

  Bilindiği üzere, 6495 sayılı Kanunun 80 inci maddesi ile 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde değişikliğe gidilmiş, madde Ağustos 2013 ödeme döneminden geçerli olmak üzere 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Maddede yapılan değişikliklerle kapsamda yer alan vazife malullerine çeşitli ilave haklar verilmiş, ayrıca anılan maddenin ikinci fıkrası ile 2330 sayılı Kanun hükümleri veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlar kapsamında aylık bağlananlar ile 5434 sayılı Kanunun 56 ncı ve mülga 64 üncü maddeleri uygulanarak vazife veya harp malullüğü aylığı bağlananlardan, yeniden herhangi bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmaya başlayanların, aylık bağlandıktan sonra geçen hizmet süreleri ayrıca değerlendirilmek suretiyle bağlanacak aylığa ilişkin esaslar belirlenmiştir.

  Diğer taraftan, 7194 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 79 uncu madde gereğince bu kapsama girenlerden Kurumca 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı cümlelerine aykırı olacak şekilde yersiz aylık bağlandığı tespit edilenlerin aylıkları maddenin yürürlük tarihini takip eden ödeme döneminden (2019 Aralık ödeme döneminden) itibaren kesilmiş ve yapılan yersiz ödemeler nedeniyle çıkarılan borçlar terkin edilmiştir.

  Bu defa, 7226 sayılı Kanun ile 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına eklenen cümle uyarınca bu kapsamda aylık bağlandıktan sonra çalışmaya devam edenlerden vazife malullüğü aylığı başlangıç tarihinden sonraki çalışmaları ile 20 yıl sigortalılık süresi ve

  5000 prim gün sayısı koşulunu yerine getirenlere yaş koşulu aranmaksızın yaşlılık aylığı bağlanması imkanı getirilmiştir.

  Diğer taraftan, Kanuna eklenen geçici 81 inci madde ile 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı cümlelerine aykırı olacak şekilde yersiz aylık bağlandığı tespit edilenlerden, tahsis talep tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme gün sayısı veya sigortalılık süresi şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği daha sonra anlaşılanların, aylık aldıkları süre herhangi bir şekilde prim talep edilmeksizin prim ödeme gün sayı olarak dikkate alınacak olup, söz konusu maddenin yürürlük tarihi itibariyle 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim ödeme gün şartını yerine getirenlere herhangi bir talep alınmaksızın eski bağlanan aylık miktarları aylık artışları uygulanarak maddenin yürürlük tarihini takip eden ay başından itibaren ödenmeye başlanacaktır.

  Bu kapsamda yapılacak değerlendirmede;

  1. Sigortalılık süresinin ve prim ödeme gün sayısının başlangıcı vazife malullüğü aylığı başlangıç tarihinden sonra uzun vadeli sigorta kolları primi yatan ilk gün olarak dikkate alınacak, vazife malullüğü aylığının başlangıç tarihinden önceki süreye ilişkin borçlanmalar sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı hesabında dikkate alınmayacaktır.

  2. Vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya devam eden sigortalılar hakkında öncelikle vazife malullüğü aylığı bağlanmasına esas alınmış hastalık ya da engellilik halleri dikkate alınmadan tespit edilecek yeni engellik oranına göre özel koşullarla aylığa hak kazanıp kazanmadığı değerlendirilecektir. Özel koşullara göre aylığa hak kazanma koşullarını yerine getiremeyen sigortalıların bu madde kapsamında aylığa hak kazanma koşulları yeniden tespit edilecektir.

  3. Anılan maddenin yürürlük tarihi olan 26/3/2020 tarihi itibariyle vazife malullüğü aylığı başlangıç tarihinden sonraki süreler dikkate alındığında;

  Aylık aldıkları süreler prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilmesine rağmen maddenin yürürlük tarihi itibariyle 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gün şartını yerine getiremeyen ancak bu şartları sonraki bir tarihte tamamlayarak yeniden aylık talebinde bulunanların aylık aldıkları süreler yine prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilmekle birlikte, söz konusu prim ödeme gün sayıları yeni bağlanacak aylıkların aylık bağlama oranı hesabında,  aylıkların kısmileştirilmesinde ve günlük kazanç hesabında dikkate alınmayacaktır

  20 yıl sigortalılık süresi olan ancak 5000 gün şartını yerine getiremeyenlerin aylık aldıkları süreler 5000 güne tamamlayacak şekilde prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecek ve bunlardan 5000 prim ödeme gün sayısı şartını dolduranlara eski bağlanan aylık miktarları aylık artışları uygulanarak maddenin yürürlük tarihini takip eden ay başından itibaren ödenmeye başlanacaktır.

• Bu kapsamda aylık aldıkları süreler prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilenlerin aynı süre içerisinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmalarının da bulunması halinde, sosyal güvenlik destek primi kapsamındaki süreler hizmet olarak dikkate alınmayacaktır.
• Aylık alınan süreler prim ödeme gün sayısı olarak dikkate alınmasına rağmen 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gün şartını yerine getiremeyen sigortalıların daha sonraki çalışmaları ile aylığa hak kazanmaları halinde prim ödeme gün sayısı olarak kabul edilen aylık alınan süreler, 2829 sayılı Kanuna göre aylık bağlanacak statünün tespitinde değerlendirme dışında tutulacaktır.
• Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylıklarını kestirerek yeniden çalışmaya başlayanların işten ayrılarak aylık talebinde bulunmaları halinde Kanunun 30 uncu maddesi kapsamında bağlanacak aylıkların hesabında bu maddeye göre hesaplanan aylık tutarları dikkate alınacak, yeni çalışma süreleri bu şekilde hesaplanan aylık tutarına ilave edilecektir.
• Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra herhangi bir nedenle maddenin yürürlük tarihinde hesaplanan aylığa ilişkin hizmet bilgilerinde değişiklik olması halinde oluşacak fark ödemeleri, geçmişte aylık ödenen süreler dikkate alınarak, bu maddenin yürürlük tarihi esas alınarak ödenecek, borç çıkması halinde Kanunun geçici 79 uncu maddesi dikkate alınarak 2019 Aralık ayına kadarki kısmı terkin edilecek, sonraki süreler genel usullere göre tahsil edilecektir.
• Bu maddenin yürürlük tarihinde vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonraki çalışmalar ile aylık alınan süreler dikkate alınarak bu madde kapsamında aylığa hak kazanma koşulunu yerine getiremeyen sigortalıların aylığa hak kazanma koşulunu daha sonraki bir tarihte yerine getirmeleri halinde aylıkları, yeni tahsis talep tarihlerini takip eden ay başından itibaren bağlanacaktır.
• 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı cümlelerine aykırı olacak şekilde bağlanan yaşlılık veya malullük aylıkları kesilmiş olanlardan bu maddenin yürürlük tarihi olan 26/3/2020 tarihinden önce ölenlerin hak sahiplerine, ölüm aylığı bağlanmasında gerek sigortalıya gerekse hak sahiplerine ilişkin hak kazanma koşullarının tespitinde bu maddenin yürürlük tarihinden önceki mevzuat hükümleri uygulanacaktır.
• 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının 3., 4,5. ve 6. cümlelerine aykırı olacak şekilde bağlanan yaşlılık veya malullük aylıkları kesilmiş olanlardan bu maddenin yürürlük tarihi itibariyle 20 yıl sigortalılık süresi 5000 prim gün sayısını doldurarak aylık bağlananların bu maddenin yürürlük tarihinden sonra vefat etmeleri halinde hak sahiplerine ilişkin hak kazanma koşullarının tespitinde genel mevzuat hükümleri uygulanacaktır.
  • Vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonra yaşlılık veya malullük aylığı bağlanmış olanlardan tahsis talep tarihi itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme gün sayısı veya sigortalılık süresi şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle sağlanmadığı bu maddenin yürürlük tarihinden sonra anlaşılan sigortalılar hakkında da bu Genelgede açıklanan usul ve esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
  4. 2018/38 sayılı Genelgenin Dördüncü Kısım/Dokuzuncu Bölüm “Avans Ödenmesi, Ek Ödemeler ve Bayram İkramiyesi” başlığı altındaki “6. Kanunun Ek 18 inci Maddesi Kapsamında Ödenen Bayram İkramiyesi” alt başlığı ilk paragrafında yer alan “ödemenin yapılacağı tarihte” ibaresi “bayramın içinde bulunduğu ayda” şeklinde değiştirilmiştir.