Emekli (Yaşlılık) aylığının kesilmesi ve yeniden bağlanmasında, 5510 s. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa bu Kanuna tabi sigortalılar ile Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre sigortalı olanlar için farklılık bulunmaktadır.
1. 5510 sayılı İlk Defa Kanuna Tabi Sigortalı Olanlar: Bu Kanunun 6663 sayılı Kanun ile değişik 30 uncu maddesi gereğince Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra;
- Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi kapsamında bulunanlar hariç, Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi,
- 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kamu idarelerinde herhangi bir kadro, pozisyon ve görevde çalışmaya başlayanların, çalışmaya başladıkları tarihi,
- Çalışma gücünün % 40 ila % 59 arasında kaybedilmesi nedeniyle yaşlılık aylığı alanların yapılan kontrol muayenesi sonucu, çalışma gücündeki kayıp oranının % 40’ın altına düştüğünün anlaşılması halinde kontrol muayene tarihini,
takip eden ödeme dönemi itibariyle yaşlılık aylığı kesilecektir.Ancak, Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıkları talep tarihini takip eden ay başından itibaren kesilecektir.
Yaşlılık aylığı kesilenlerden, işten ayrılarak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunanlara ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere, yazılı istek tarihini veya görevinden ayrıldığı tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yaşlılık aylığı hesaplanarak bağlanacaktır.
Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre hesaplanacak yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylığın başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşacaktır. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı ve emeklilik sonrası çalışmaya ait prime esas kazançları üzerinden 29 uncu maddeye göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadar olacaktır.
Kanunda, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sadece 4/1-(b) kapsamında çalışanlar hakkında sosyal güvenlik destek primi uygulaması öngörülmüş olmakla birlikte, 6663 sayılı Kanun ile Kanunun 30 uncu maddesinde yapılan değişiklik ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar yönünden sosyal güvenlik destek primi uygulamasına son verilmiştir. 2008/Ekim ay başından sonra ilk defa Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olup, yaşlılık aylığı bağlananlardan Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(c) bendi kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında yeniden çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilecektir.
2.5510 s. Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar: BuKanunun geçici 1 inci maddesine göre Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre bağlanan gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanacaktır.
506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan yaşlılık aylıklarının kesilmesi işlemleri Kanunun 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü madde hükümlerindeki istisnalar hariç olmak üzere yine mülga kanunlardaki hükümlere göre yapılacaktır. 5335 sayılı Kanunun 30 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
- 4/1-(a) sigortalısı, 4/1-(a) kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi çalışma hariç, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışırsa aylığı
- 4/1-(a) sigortalısı, 4/1-(b) kapsamında çalışırsa aylıkları kesilmeyecek ve 29/2/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır. Ancak, 1/3/2016 tarihinden itibaren aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulunmaları halinde talepte bulundukları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yaşlılık aylığı
- 4/1-(b) sigortalısı, 4/1-(a) kapsamında çalışırsa sosyal güvenlik destek primine tabi olacak ve aylığı kesilmeyecektir.
- 4/1-(b) sigortalısı, 4/1-(b) kapsamında çalışmaları ve talepte bulunmaları halinde 29/2/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primine tabi olup, aylıkları kesilmeyecektir. Ancak 1/3/2016 tarihinden itibaren aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulunmaları halinde talepte bulundukları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yaşlılık aylığı kesilecektir.
Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 veya mülga 2926 sayılı kanunlara tabi sigortalılardan Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrası gereği çalışma gücünün % 40 ila
% 59 arasında kaybedilmesi nedeniyle yaşlılık aylığı bağlananların, yapılan kontrol muayenesi sonucu, çalışma gücündeki kayıp oranının % 40’ın altına düştüğünün anlaşılması halinde, kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle yaşlılık aylığı kesilecektir.
Kanunun 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü maddesi gereğince, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler; 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayanlar hariç olmak üzere hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.
Buna göre;
- 2008/Ekim ay başı ila 1/3/2016 tarihleri arasında 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayıp yaşlılık aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunan sigortalıların yaşlılık aylıklarından ve malullük aylıklarından, 2008/Ekim ay başından 1/3/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü madde uygulamasında, Kanunun “Sigortalı sayılanlar” başlıklı maddesinin birinci fıkrasına anılan Kanunla eklenen (n) bendi gereğince 1/3/2016 tarihinden itibaren söz konusu çalışmaları sigortalı çalışma olarak değerlendirilmeyecek ve aylıklardan sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmayacağı gibi aylıkları da
- 2008/Ekim ay başı ila 1/3/2016 tarihleri arasında 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayıp yaşlılık aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunmakla birlikte 1/3/2016 tarihinden itibaren yaşlılık aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarından 1/3/2016 tarihine kadar yukarıda açıklandığı şekilde sosyal güvenlik destek primi kesilecek, 1/3/2016 tarihinden itibaren aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulundukları tarihi takip eden ay başından itibaren aylıkları.