Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan (1) Sıra No’lu “Elektronik Defter Genel Tebliği”nde yer alan açıklamalar uyarınca yazılım testlerini başarılı biçimde tamamlayanlar ayrıca www.edefter.gov.tr internet adresinden ilan edilecek. Bu bağlamda ilan edilen yazılımlar aracılığı ile elektronik defter tutmayı tercih edenlerin ayrıca test yapmalarına gerek bulunmamaktadır. Kendi yazılımını kendisi geliştiren mükelleflerin test sürecini başarılı bir şekilde tamamlayanlar internet sitesinden ilan edilmeyecek.
Diğer yandan uyumluluk onayları ile ilgili test planı, test süreci ve ilgili diğer teknik dokümanlar www.edefter.gov.tr adresinden duyurulacak.
Elektronik defter oluşturma ile ilgili diğer koşullar ise şunlardır:
* Elektronik Defter Tutma Tebliğ uyarınca kendilerine izin verilenler, www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak ve aylık dönemler itibariyle elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklar. Ancak; defterlerini elektronik ortamda tutmaya başlayanlar, söz konusu defterlerini kağıt ortamında tutamayacaklar.
* Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının (belgesinin) alınması açılış onayı, son ayın beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçecek.
* Uygulamadan yararlananlar, aylık dönemler itibariyle oluşturdukları elektronik defterler için aşağıda yer alan adımları izleyerek berat almak ve bunları istenildiğinde ibraz etmek üzere muhafaza etmek (saklamak) zorundadırlar.
– Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden ayın son gününe kadar (Aralık ayına ilişkin defterler gelir vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar) kendilerine ait güvenli elektronik imza ile imzalayacaklar.
– Tüzel kişiler elektronik defterleri, ilgili olduğu ayı takip eden ayın son gününe kadar (hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresi sonuna kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylayacaklar.
– İmzalı veya mühürlü defterler için berat dosyaları oluşturulacak ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygulaması aracılığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın onayına sunulacak.
– Gelir İdaresi Başkanlığı’nın mali mühürünü de içeren beratlar elektronik defter tutanlar tarafından indirilerek istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili olduğu elektronik defterler ile birlikte muhafaza edilecek.
* “Aylık dönem” ifadesi sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmektedir. Dolayısıyla aylık dönem ifadesi önceki aylara ait kayıtlarla ilgili değildir. Ancak; hesap dönemi veya takvim yılı içinde defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vermek zorundadırlar. Ayrıca elektronik defter tutmaya başladıkları tarih itibariyle eski defterlerin kapanış tasdiklerinin yapılması gerekmektedir.
Yukarıdaki koşullara uygun oluşturulan elektronik defterler, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanan beratları ile birlikte Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu kapsamında geçerli kanuni defter olarak kabul edilecek. Bu bağlamda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen berat verme işlemi, ilgili defterlerde yer alan kayıtların içerik ve gerçeğe uygunluk denetimi anlamına gelmeyecek ve herhangi bir vergi incelemesi veya diğer incelemeleri ifade etmeyecek. Herhangi bir kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanması işleminin gerçekleştirilmemesi durumunda söz konusu beratlar, güvenli elektronik imza (gerçek kişiler için) veya mali mühür (tüzel kişiler için) ile zaman damgalı olarak imzalanacak veya onaylanacak. Bu kapsamda kullanılacak olan damgaları “TÜBİTAK-UETAE”den temin edilecek. Beratların, Gelir İdaresi Başkanlığı’na sunumunu engelleyen kesinti veya arıza durumunun ortadan kalkmasını takiben ilgili beratların tekrar Gelir İdaresi Başkanlığı onayına sunumu işlemi gerçekleştirilecek.
Elektronik defter oluşturma izni bulunmakla birlikte (1) Sıra No’lu “Elektronik Defter Tutma Tebliği”nde yer alan veya bu tebliğ kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen usul ve esaslara uymayan ve yapılacak uyarıya rağmen gerekli önlemleri almayanların, elektronik defter oluşturma izinleri yapılacak değerlendirme üzerine iptal edilecek. Bunun sonucunda izinleri iptal edilenler, bir yıl süre ile elektronik defter uygulamasından yararlanamayacaklar.
VEYSİ SEVİĞ / İTO GAZETESİ/ 30.01.2012