I.GİRİŞ: Gerek 5746 sayılı Kanun gerekse 4691 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi teşviki uygulaması söz konusu olduğundan, net ücret sistemine göre çalıştırılan sigortalıların 5510 sayılı Kanuna göre prime esas kazancının hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
II.Belirtilen kanunun 7.maddesine eklenen hüküm ile 4691 sayılı Kanunda değişiklik yapılmış olduğundan, 2020/20 sayılı genelgenin “9.2-4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunun Desteklenmesi Hakkında Kanun Uyarınca Prime Esas Kazancın Hesaplanması” başlıklı kısmı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“03/02/2021 tarih ve 31384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7 nci maddesine eklenen hüküm ile 4691 sayılı Kanunun Geçici 2 inci maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesi “31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
Bu değişiklik öncesi söz konusu maddenin üçüncü fıkrasının ilk cümlesinde yer alan hükme göre bölgede çalışan AR-GE tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnaydı.
Yapılan değişiklik sonrası 4691 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir.
Bu değişiklik dolayısıyla 4691 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri gelir vergisinden müstesna olmadığından, 5746 sayılı Kanun kapsamında net ücret sistemine göre çalıştırılan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin brüt ücretlerinin hesaplama şekli 4691 sayılı Kanun kapsamındaki Ar-Ge tasarım ve destek personeli bakımında da uygulanacaktır.
III.HESAPLAMALAR
Sigortalının net ücreti brüt ücretinden kanunen yapılması gereken kesintilerin çıkarılması suretiyle bulunmaktadır. Dolayısıyla bir sigortalının net ücreti;
Net Ücret: Brüt Ücret- Sosyal Sigorta Primi (İşçi payı) – İşsizlik Sigortası Primi (İşçi Payı) – Gelir Vergisi-Damga Vergisi formülüyle ifade edilir.
Bu formül vasıtasıyla net ücret sistemine göre çalıştırılan bir sigortalının brüt ücretinin de hesaplanması mümkün bulunmaktadır. Buna göre;
Brüt Ücret: Net Ücret+ Sosyal Sigorta Primi (İşçi payı) + İşsizlik Sigortası Primi (İşçi Payı) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi formülüne göre hesaplanmaktadır.
4691 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge tasarım ve destek personelini için gelir vergisi istisnası uygulanmadığından, net ücret sistemine göre çalıştırılan sigortalıların brüt ücretleri (prime esas kazançları) hesaplanırken gelir vergisi ve damga vergisi dikkate alınacaktır. Dolayısıyla, bu kapsamdaki sigortalının brüt ücreti hesaplanırken;
Brüt Ücret: Net Ücret+ Sosyal Sigorta Primi (İşçi payı) + İşsizlik Sigortası Primi (İşçi Payı) + Gelir Vergisi + Damga Vergisi formülü esas alınacaktır. Bu durumda,
A= Brüt Ücret,
B= Net Ücret
Sigorta Primi İşçi Payı Toplam Tutarı= (A x 15 ) =15A
100 100
Gelir Vergisi Matrahı= A- 15A = 85A
100 100
Gelir Vergisi Tutarı = 85A x 15 = 1275A
100 100 10000
Damga Vergisi Tutarı = A x 759 = 759A
100000 100000
B= A- 15A – 1275A – 759A
100 10000 100000
B= 100000A- 15000A- 12750A- 759A
100000
100000 B= 71491A
A= 100000B
71491 formülü ile net ücretten brüt ücret hesaplanabilir.
*Asgari Geçim İndirimi göz önünde bulundurulmamıştır. **Vergi dilimi %15 olarak dikkate alınmıştır.
Örnek 2: 4691 s. Kanun kapsamında Ar-Ge çalışması olan ve net ücret sistemine göre çalışan sigortalının net ücretinin 8.000,00 TL olduğu varsayıldığında; NET ÜCRETTEN BRÜT ÜCRET HESAPLAMA
| Net Ücret | 8.000,00 |
| Sigorta Primi İşçi Payı(%14) | 1.566,63 |
| İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı (%1) | 111,90 |
| Gelir Vergisi Matrahı | 9.511,69 |
| Gelir Vergisi (%15) | 1.426,75 |
| Damga Vergisi (% 0,759) | 84,93 |
| Brüt Ücret (Prime Esas Kazanç) | 11.190,22 |
*Asgari Geçim İndirimi göz önünde bulundurulmamıştır. **Vergi dilimi %15 olarak dikkate alınmıştır.
Ayrıca, kanun hükmü 03/02/2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden, 4691 sayılı Kanun kapsamında net ücret sistemine göre çalıştırılan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin brüt ücretlerinin yukarıda açıklanan şekilde hesaplanması 2021/Şubat ve sonrası için söz konusu olacaktır.