GİRİŞ
5754 s. Kanunla 3201 s. Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun 6. maddesinin (B) fıkrasının ilk paragrafında 01.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeye göre yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmekte ve bunlar hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanmamaktaydı.
19.06.2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16.06.2010 tarihli ve 5997 sayılı “Bazı Kanunlarda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 15. maddesi ile 3201 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen paragrafı değiştirilerek, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
Buna göre, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan 19.06.2010 tarihinden geçerli olmak üzere Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi ile 5754 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrası ve geçici 14 üncü maddesi hükümleri uygulanacaktır.
5510 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi ile 5754 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrasına göre 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç olmak üzere diğer alt bentlerine tabi çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilecektir. Bunlardan almakta oldukları aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilecek, bu şekilde sosyal güvenlik destek primi ödeyenler, isterlerse aylıklarını kestirerek tüm sigorta kollarına tabi olabileceklerdir. 01.10.2008 tarihinden sonra sigortalı olup, malullük aylığı bağlananların yeniden sigortalı işte çalışmaya başlamaları halinde, bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunda sosyal güvenlik destek primi ödemelerine ilişkin bir hüküm bulunmadığından, aylıkları, anılan Kanunun 27. maddesine göre çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.
5510 sayılı Kanunun geçici 14 üncü maddesine göre 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olan kişilerden malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların 5997 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 19.06.2010 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde, aylık kesilmesine ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla sosyal güvenlik destek primine tabi olmak bakımından 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 506,1479 ve 2926 sayılı Kanunların sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Bu uygulama, 11.09.2009 tarihli ve 2009/114 sayılı Genelgenin Ek-1 Tablosunda yer alan açıklamalar dahilinde sürdürülecektir.
5997 sayılı Kanunda, 01.10.2008 ila 19.06.2010 tarihleri arasında gerek aylık başlangıç tarihi itibariyle sigortalı işinden ayrılmadığı ya da faaliyetini sona erdirmediği gerekçesiyle aylıkları iptal edilenlerin, gerekse aylık başlangıç tarihinden sonra yeniden sigortalı bir işte çalışmaya ya da faaliyete başlaması nedeniyle aylıkları kesilenler hakkında belirtilen süre içinde sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerin uygulanmasına imkân bulunmamaktadır.
Ancak, bunların 19.06.2010 tarihinden sonra yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde, ilgili kanunlarda yazılı şartlarla yeniden aylık bağlanacak ve bu kanunlar da öngörülen sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanacaktır.
İsa KARAKAŞ