Hibe ya da destek için başvuruda bulunan kişi ya prosedürlerden korkup ‘bu işler zordur, biz takip edemeyiz’ diyor ya ‘tanıdığı olan alır’ yargısıyla başvurmuyor. Ya da bu destekleri araştırmadığı için baştan haberi olmuyor. Üstelik eğitim, film, sağlık ve bilişim sektörlerine de yeni destekler söz konusu.
TÜRKİYE, 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefini yakalamak için teşvik ve desteklere hız verdi. Kamu kuruluşlarının girişimcilere verdiği destekler, yanlış inanış ve algılara kurban gidebiliyor. Hibe ya da destek için başvuruda bulunan kişi ya prosedürlerden korkup ‘bu işler zordur, biz takip edemeyiz’ diyor ya ‘tanıdığı olan alır’ yargısıyla başvurmuyor. Ya da bu destekleri araştırmadığı için baştan haberi olmuyor.
Başta KOBİ’ler olmak üzere şirketler, vakıflar, üniversite ve sivil toplum kuruluşları muhtelif desteklerden yararlanıyorlar. Ancak son yıllarda arka arkaya yapılan düzenlemelerle teşvik uygulamasının vizyonu değişti ve kolaylaştı. Artık hem sağlık, film, eğitim ve bilişim gibi yeni sektörlere de destekler sağlanıyor hem de sistemin işleyişi pratik hale getiriliyor. KOSGEB destekleri, kalkınma ajansları hibe destekleri, ihracat destekleri, Ar-Ge proje destekleri, yatırım teşvik, Avrupa Birliği hibe destekleri işletmelerin başvuruda bulunacağı desteklerden bazıları…
Kimler ne tür destekler alabilir? Bu destek ve teşviklerin oranı nedir? Tüm bu soruların yanıtlarını destek ve hibe uzmanı Ahmet Karataş’ın İstanbul Ticaret için hazırladığı yazı dizisinde bulacaksınız…
* * *
Sağlıkta yeni pazarlara 300 milyon dolar teşvik
TÜRKİYE’nin döviz kazandırıcı hizmet gelirlerinin artırılması ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi için Türkiye’de yerleşik yararlanıcıların gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin giderlerin belirli bir kısmı, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan (DFİF) karşılanıyor. Döviz kazandırıcı hizmet ticareti desteği, sağlık turizmi, bilişim, film ve eğitim sektörlerine verilen “pazara giriş”, “yurt dışı tanıtım”, “yurt dışı birim”, “belgelendirme”, “ticaret heyeti”, “alım heyeti” ve “danışmanlık” desteklerini kapsıyor.
FİZİBİLİTEYE 100 BİN DOLAR
Sağlık sektöründe faaliyet gösteren, Sağlık Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış veya Bakanlığa bağlı bir kuruluşu veya üniversite hastanesini işleten şirketler bu desteklerden yararlanabiliyor.
Sağlık kuruluşları ve sağlık turizmi şirketleri sektör, ülke, uluslararası mevzuat veya yatırım konularında satın alacakları veya hazırlatacakları raporlara ilişkin giderler için yüzde 60 oranında ve yıllık toplam en fazla 100 bin dolar tutarında destek alabiliyor. Bu destek, işbirliği kuruluşları için ise yüzde 70 oranında ve yıllık toplam en fazla 300 bin dolardır. Ancak satın alınacak raporların yayım tarihi itibarıyla en fazla 2 yıllık olması gerekir. Ayrıca desteğe konu raporun içeriği ve raporu hazırlayan kuruluşa ilişkin olarak da Bakanlık’tan ön onay alınmalı.
HEDEF ÜLKELER
İşletmeler, Bakanlığın belirlediği hedef ülkelerden Türkiye’deki sağlık kuruluşlarına getirilen hastaların uçuş giderleri için de yüzde 50 oranında ve toplam tedavi masraflarının yüzde 20’sini geçmemek üzere hasta başına en fazla 1.000 dolarla destekleniyor. Bu destekten sadece Bakanlığın protokol yaptığı sağlık kuruluşları faydalanabiliyor.
TANITIMA KATKI
Sağlık kuruluşları veya sağlık turizmi şirketlerinin, yurt dışında düzenlenen fuar, kongre, konferans veya bağımsız tanıtım programı çerçevesinde yapılan tanıtımlara ilişkin sponsorluk, reklam, danışmanlık, katılım ve organizasyon giderleri de destek kapsamında tutuluyor. İşletmelerin bu giderleri yüzde 50 oranında ve yıllık toplam en fazla 300 bin dolar tutarında karşılanıyor. İşbirliği kuruluşları ise bu giderler için yüzde 70 oranında ve yıllık toplam en fazla 500 bin dolarla destekleniyor. Destekten yararlanmak isteyen kuruluşlar, tanıtım programının başlangıç tarihinden en az bir ay önce program taslak faaliyet planı ve tahmini bütçesi ile Bakanlığa ön onay başvurusunda bulunuyorlar. Bakanlık, ön onay verirken taslak program faaliyet planı ve tahmini bütçesinde değişiklik yapabiliyor.
YILDA 10 DESTEK
Sağlık kuruluşları, sağlık turizmi şirketleri ve işbirliği kuruluşları, yurt dışında düzenlenen fuar, kongre veya konferanslara ilişkin katılım maliyetleri için de destek alabiliyor. İşletmelerin masrafları, etkinlik başına yüzde 70 oranında ve en fazla 15 bin dolar tutarında karşılanıyor. Üstelik bir takvim yılı içerisinde en fazla 10 kez destek alabiliyorlar.
İNTERNET REKLAMI
Sağlık kuruluşları, sağlık turizmi şirketleri ve işbirliği kuruluşlarının arama motorlarında yapacakları, arama ağı reklamları da dâhil olmak üzere reklam ve tanıtım
giderleri yüzde 50 oranında karşılanıyor. Bu desteğin tutarı da yıllık en fazla 100 bin dolar.
SERTİFİKA GİDERİ
Uluslararası teknik mevzuata uyum sağlamak veya yurt dışı pazarlara girmek amacıyla alınan belge, sertifika veya akreditasyona ilişkin alım, yenileme ve danışmanlık giderleri de destek kapsamında yer alıyor. Sağlık kuruluşları her bir belge, sertifika veya akreditasyon türü için yüzde 50 oranında ve en fazla 50 bin dolarla destekleniyor.
DANIŞMANLIK
Sağlık turizmi şirketleri veya sağlık kuruluşlarının Bakanlığın ön onay verdiği konularda satın aldıkları danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderler yüzde 50 oranında karşılanıyor. Bu destek yıllık en fazla 200 bin dolar olabiliyor.
* * *
Bilişim ihracatında fırsat penceresi
TÜRKİYE’de yerleşik olup yazılım, internet, bilgisayar oyunu veya mikroçip alanında faaliyet gösteren bilişim şirketlerine de, döviz kazandırıcı hizmet ticareti desteği kapsamında teşvik sunuluyor. Sektör, ülke, uluslararası mevzuat ya da yatırımla ilgili konularda rapor hazırlatacak veya satın alacak işletmelerin bu giderleri yüzde 60 oranında ve en fazla 100 bin dolar tutarında karşılanıyor. İşbirliği kuruluşlarına ise bu giderleri için yüzde 70 oranında ve yıllık toplam 300 bin dolar ayrılıyor. Satın alınacak raporların yayım tarihi itibarıyla en fazla 2 yıllık olması ve Bakanlık’tan ön onay alınması şartı getiriliyor.
BİLGİSAYAR OYUNLARI
Bilgisayar oyunlarının yurt dışında pazarlanmasına yönelik pazara giriş giderleri destek kapsamında yer alıyor. Bir bilgisayar oyunu için bir kez olmak üzere yüzde 50 oranında destek veriliyor. Destek miktarı ise en fazla 100 bin dolar.
Bilişim şirketlerinin tablet bilgisayarlar, cep telefonları veya mobil cihazlarda kullanılmak üzere üretilen bilgisayar uygulamalarının, yurt dışı satışına yönelik olarak yaptıkları komisyon giderlerine teşvik sunuluyor. Bu teşvik, uygulama başına yüzde 50 oranında ve en fazla 50 bin dolar tutarında. Uluslararası tüketiciye yönelik olan ve yabancı dilde üretilen uygulamalar desteklenebiliyor.
FUAR HARCAMALARI
İşletmelerin yurt dışında düzenlenen fuar, kongre, konferans ve bağımsız tanıtım programı kapsamında yapılan tanıtımlara ilişkin sponsorluk, reklam, danışmanlık, katılım ve organizasyon giderleri karşılanıyor. Bilişim şirketleri bu harcamaları için yüzde 50 oranında ve yıllık toplam en fazla 300 bin dolar tutarında destek alabiliyor. İşbirliği kuruluşlarına ise yüzde 70 oranında ve yıllık toplam 500 bin dolar ödeniyor.
ARAMA MOTORLARI
Bilişim şirketleri veya işbirliği kuruluşlarının arama motorlarında yapacakları, arama ağı reklamları da dâhil olmak üzere, reklam ve tanıtım giderleri için yüzde 50 oranında ve yıllık en fazla 100 bin dolar ödenek ayrılıyor. Desteklenecek arama motorları ise genelge ile düzenleniyor.
5 KEZ TİCARET HEYETİ HAKKI
Bir ticaret heyeti veya alım heyeti programı kapsamında her bir katılımcının ulaşım ve konaklama giderleri ile programa ilişkin reklam, pazarlama, danışmanlık, tanıtım ve organizasyon giderleri için yüzde 70 oranında ve program başına en fazla 150 bin dolar ödeniyor. Sadece Bakanlığın koordine ettiği veya işbirliği kuruluşlarının düzenlediği ticaret heyeti ve alım heyeti programları destekleniyor. Bir işbirliği kuruluşu bir takvim yılı içerisinde en fazla 5 kez ticaret heyeti ve en fazla 5 kez alım heyeti desteğinden faydalanabiliyor.
ULUSLARARASI BELGELER
Bilişim şirketleri, uluslararası teknik mevzuata uyum sağlamak veya yurt dışı pazarlara girmek amacıyla aldıkları belge, sertifika veya akreditasyon satın alma, yenileme ve danışmanlık giderleri için de destek alıyor. Her bir belge, sertifika veya akreditasyon türü için yüzde 50 oranında ve en fazla 50 bin dolar tutarında ödeme yapılıyor.
DANIŞMANLIK HİZMETİ
Bilişim şirketlerinin Bakanlığın ön onay verdiği konularda satın aldıkları danışmanlık hizmeti giderleri yüzde 50 oranında ve yıllık en fazla 200 bin dolar tutarında karşılanıyor. Bir bilişim şirketi danışmanlık desteğinden bir kez yararlanabiliyor.
* * *
Ticaret ve alım heyeti destekleri
* BİR ticaret heyeti veya alım heyeti programı kapsamında; her bir katılımcının ulaşım ve konaklama giderleri ile programa ilişkin reklam, pazarlama, danışmanlık, tanıtım ve organizasyon giderleri de yüzde 70 oranında ve program başına en fazla 150 bin dolar tutarında karşılanıyor. Bir işbirliği kuruluşu bir takvim yılı içerisinde en fazla 5 kez ticaret heyeti ve en fazla 5 kez alım heyeti desteğinden faydalanabiliyor.
* * *
Sosyal yardım projelerine ayrıcalık
* BAKANLIK Türkiye’nin uluslararası sağlık turizmi gelirlerini artırmak, pazara girişi sağlamak ve ülke tanıtımı amacıyla hedef ülkelerde ticaret heyetleri kapsamında sosyal yardım projeleri koordine edebiliyor. Sosyal yardım projesi içeren ticaret heyetleri için yüzde 100 destek uygulanıyor. Sosyal yardım projelerinde malzeme ile profesyonel ve yerel personelin taşıma, ulaşım, konaklama ve hizmet giderleri de karşılanıyor.
* * *
Yeni pazarda şube açan 4 yıl kira ödemeyecek
İşletmeler doğrudan veya yurt dışında faaliyet gösteren şirketleri ya da şubeleri aracılığıyla birim açtıklarında kira giderleri 4 yıl süresince karşılanıyor. Sağlık kuruluşları ve sağlık turizmi şirketleri her bir birim başına yüzde 60 oranında ve yıllık en fazla 200 bin dolar tutarında destek alabiliyor. Bu rakam işbirliği kuruluşları için ise her birim başına yüzde 70 oranında ve yıllık 300 bin dolar. Bir sağlık kuruluşu, yurt dışı birim desteğinden en fazla 10 birim için yararlanabiliyor. Yurt dışındaki birimin yurt dışında kurulmuş yerli‐yabancı ortaklığı tarafından açılması halinde, bu madde kapsamındaki destek tutarları söz konusu ortaklıktaki hisse oranında ödeniyor. Sağlık turizmi şirketleri, bu madde kapsamında, sadece yurt dışında açılan ofisleri için destek görüyor.
* * *
10 ayrı ülkede stand kurun
* BİLİŞİM şirketleri ve işbirliği kuruluşlarına, yurt dışında düzenlenen fuar, kongre ve konferanslara ilişkin katılım maliyetleri de destek olarak sunuluyor. İşletmelere etkinlik başına yüzde 70 oranında ve en fazla 15 bin dolar ödeniyor. Üstelik bu destekten yılda 10 kez yararlanma imkanı tanınıyor.
* * *
Hedef pazarlara yelken açın
* BAKANLIK tarafından hedef ülkelere yönelik koordine edilen bir ticaret heyeti veya alım heyeti programı için destek yüzde 90 oranında uygulanıyor. Bu madde kapsamında desteklenen etkinliklerin gerçekleştirilebileceği hedef ülkeler genelge ile düzenleniyor.
* * *
Yurt dışı şubeniz için yıllık 200 bin dolar
Bu madde kapsamında; bilişim şirketleri her bir birim başına yüzde 60 oranında ve yıllık en fazla 200 bin dolar destek alıyor. İşbirliği kuruluşları da her bir birim başına yüzde 70 oranında ve yıllık en fazla 300 bin doları tutarında destekleniyor. Bir bilişim şirketi veya işbirliği kuruluşu yurt dışı birim desteğinden en fazla 10 birim için yararlanabiliyor. Daha önce açılmış olan bir birim de bu destek kapsamında tutuluyor. Yurt dışındaki birimin yurt dışında kurulmuş yerli‐yabancı ortaklığı tarafından açılması halinde, destek tutarları söz konusu ortaklıktaki hisse oranında değerlendiriliyor. Teknokentlerin yurt dışında açtıkları her bir bilişim merkezinin veya irtibat ofisinin kira gideri yüzde 80 oranında, her bir birimde çalışan en fazla 2 personelin yıllık brüt ücretleri yüzde 50 oranında karşılanıyor. Kira ve personel gideri bir birim için toplamda yıllık en fazla 600 bin dolar olabiliyor.
Kaynak:İTO/06.08.2012