22/02/2007 tarih ve 26442 s. R.G.’de yayımlanan “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik” çerçevesinde mahalli idareler ve il özel idarelerinin personel rejimlerinde uygulamakta olduğumuz Norm Kadro sistemi aynı özelliklere sahip olan belediye ve il özel idarelerinin teşkilatlanma ve personel sistemlerinde Devlet Personel Başkanlığınca bir standardizasyon çalışması yapılmıştır.
Devlet Personel Başkanlığının yoğun çalışmaları ile projelendirilen ve mevzuat olarak hayata geçirilen norm kadro sistemi yerel yönetimlerde başarıyla uygulanmaktadır. Norm kadro ilke ve standartları belirlenirken kadro sürecine ilişkin işlemlerin merkeze gönderilmeyip mahallinde sonuçlandırılması ve bunun sonucunda; kırtasiyeciliğin azaltılması, zaman ve kaynak israfının önlenmesi, hizmetlerin etkinliğini sağlayacak bir yapının oluşturulması amaçlanmıştır. Ayrıca, Belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde kamu kaynaklarının verimli kullanılması, kamu hizmetlerinde; hizmet kalitesini artıracak nitelikte, unvanda ve sayıda personel istihdamını sağlayacak alt yapının oluşturulması hedeflenmiştir. Yüklenilen görevlerle uyumlu yetki ve sorumlulukları belirleyecek, bu yetki ve sorumluluğu yerine getirecek nitelikli eleman teminini sağlayacak ve bu görevleri belli bir standarda kavuşturacak bir sistem oluşturulması istenilmiştir. Bu çerçevede Norm Kadro Sistemi ile belirlenen teşkilatlanma seçenekleri ve kadro unvan ve sayıları aşılmamak üzere yerel yönetimlere kendi meclis kararıyla teşkilatlanma ve kadro yapısını belirleme imkanı getirilmiştir.
Söz konusu sistemde ülkemizdeki belediyeler öncelikle nüfus kriterine göre (A) Grubu Büyükşehir Belediyeleri, (B) Grubu İl Belediyeleri, (C) Grubu Büyükşehir İlçe Belediyeleri, (D) Grubu İlçe ve Belde Belediyeleri olarak temel gruplara ayrılmış daha sonra aynı grup içerisinde yer alan belediyelerden turizm, ticaret ve sanayi gibi özelliklere sahip olanlar üst gruplara geçirilmek suretiyle dinamik ve kapsamlı bir sistem oluşturulmuştur. Temel referansı aynı gruplar içersinde yer alan belediyelerin personel sayılarında ile teşkilatlanma biçimlerinde standardizasyon olan Norm Kadro Sistemi yerel yönetim birimlerinde yapı, işleyiş ve uygulama kolaylığı sağlamış, yerel yönetim sistemini bir istihdam kapısı olmanın ötesinde hizmet üreten birimler haline getirmiştir.
Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik Devlet Personel Başkanlığı tarafından her yıl düzenli olarak gözden geçirilmekte ve yeni ihtiyaçlar karşısında güncellenmektedir. Bu itibarla, yıl içersinde gerek belediyelerden aldığımız talep ve öneriler ile gerek İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü yetkilileriyle yaptığımız istişareler neticesinde bir çok yeni düzenleme yapmış bulunmaktayız.
Bu çerçevede öncelikle Belediye ve Mahalli idareler norm kadro standartları cetvellerinde yer alan belediyelerin nüfusları Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2011 verileri çerçevesinde güncellenmiştir.
Son yapılan değişikliklerle belediyelerin teşkilat yapıları, hizmet ihtiyaçları ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik olarak gözden geçirilerek yeniden değerlendirilmiş, bu çerçevede Daire Başkanlığı, Müdürlük, Şeflik gibi birimler arasında yönetsel düzenek oluşturulmuş, hizmet gerekleri çerçevesinde memurluklar ile yönetsel kısımlar arasında yönetim üçgenleri oluşturulmak suretiyle oransal ilişki tesis edilmiştir. Böylelikle hangi sayıda personel başına şeflik, kaç şeflik başına müdürlük ve müdürlük sayısına göre de kurulabilecek daire başkanlığı sayısı belirlenerek hizmet kalitesinin artırılması amaçlanmıştır.
(A) Grubunda yer alan “Büyükşehir Belediyeleri Norm Kadro Standartları Cetvelinde” tüm alt guruplardaki zorunlu kadrolar arasına “Bilgi İşlem Dairesi Başkanı” kadrosu eklenmiş; Daire Başkanlıkları, Şube Müdürlükleri ve Şef kadroları arasındaki yönetsel üçgenler oluşturularak kadro sayıları artırılmıştır. Ayrıca;
İstanbul Büyükşehir Belediyesi memur norm kadrosu; 5308 adet,
Ankara Büyükşehir Belediyesi memur norm kadrosu; 759 adet arttırılmıştır.
(B) Grubunda yer alan “İl Belediyeleri Norm Kadro Standartları Cetvelinde” zabıta hizmetlerindeki yönetsel üçgenler personel sayıları artırılmak suretiyle güncellenmiştir. Bununla beraber Teknik Hizmet Personeli sayılarında ihtiyaçlar doğrultusunda artışlar sağlanmıştır.
(C) Grubunda yer alan “Büyükşehir İlçe Belediyeleri Norm Kadro Standartları Cetvelinde” en alt nüfus grubundan itibaren tüm belediyelere Avukat kadrosu eklenmiş, Zabıta Müdürlüğü teşkilatlanması 30.000 nüfus grubuna çekilmiş, hizmet özelliklerine göre yönetsel üçgen incelenerek zabıta memuru kadroları artırılmak suretiyle güncellenmiştir.
(D)Norm Kadro Standartları Cetvelinde” İmar ve Şehircilik Müdürü kadrosu 10.000 nüfus grubundan itibaren, Fen İşleri Müdürlüğü kadrosu 7.500 nüfus grubundan itibaren, Zabıta Amirliği kadrosu ise 5.000 nüfus grubundan itibaren teşkilatlandırılmış ve 7.500 nüfus grubundan itibaren başlamak üzere Avukat kadrosu ihdas edilmiştir. Ayrıca, İtfaiye ve Zabıta Müdürlüğü teşkilatlanması 30.000 nüfus grubuna çekilmiştir.
(E) Grubunda yer alan “Belediye Bağlı Kuruluşları Norm Kadro Standartları Cetvelinde” ihtiyaçlar ve hizmet özellikleri göz önüne alınarak, E8 alt grubunda İETT’nin memur norm kadrosu toplam 99 adet, E7 alt grubunda EGO’nun memur norm kadrosu toplam 127 adet, E6 alt grubunda ESHOT memur norm kadrosu toplam 125 adet arttırılmıştır. Bununla birlikte İSKİ’nin de yer aldığı E5 alt grubunun memur norm kadrosu toplam 807 adet, ASKİ’nin yer aldığı E4 alt grubu memur norm kadrosu ise toplam 588 adet arttırılmıştır.
Söz konusu değişiklikler neticesinde yerel yönetim birimlerindeki memur norm kadro miktarında yaklaşık %15’lik bir artış sağlanarak Belediye ve bağlı kuruluşlarına toplam 35.153 yeni memur kadro ihdas yetkisi tanınmıştır. Belediye ve Bağlı kuruluşları hizmet ihtiyaçları doğrultusunda bu kadroları yönetmelik hükümleri çerçevesinde ihdas edip kullanabileceklerdir. Buna ek olarak sürekli işçi norm kadro miktarında da yaklaşık % 11’lik bir artışla toplam 13.473 adet yeni sürekli işçi kadrosu ihdas yetkisi de Belediye ve bağlı kuruluşlarına verilmiş bulunmaktadır.
Yukarıda değinilen hususlar sonucunda esnek, değişimlere uyum sağlayabilecek, denetlenebilir, öngörülebilir, uygulanabilir ve kamu personel rejimi ile uyumlu bir mahalli idare kadro sisteminin sürdürülebilirliliğine katkı sağlanmıştır.