Pazar günü yine büyük bir acı ve felaketi yaşadı ülkemiz. 12 yıl aradan sonra bu kez ülkemizin doğusunu vurdu deprem. Başta Van ilimiz olmak üzere çevredeki birçok ilde etkisini hissettirdi. Gerçekten çok üzücü ve milletçe birlik ve beraberlik içinde olmamız gereken bir dönemdeyiz. Depremin hemen akabinde, tüm yurtta ve sivil toplum kuruluşları ile ilgili kamu kuruluşlarının desteğiyle depremzedelere yardımlarda ulaşmaya başladı.
Bu vesileyle bugün bizde deprem bölgesinde faaliyet gösteren işverenlerin SGK prim borçlarının ertelenmesine ilişkin uygulamaları açıklamak istiyoruz.
Prim erteleme konusu 5510 sayılı Kanunda (madde 91) düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeye göre; İşyerleri yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme sonucu anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık prim borçları, olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar kurumca ertelenebilmektedir. Bu durumda SGK yayınlayacağı uygulama genelgesi ile işlemlerin nasıl yapılacağı konusunda vatandaşları ve SGK personelini bilgilendirecektir.
Ayrıca, bu belirtilen durumlarda, afetin meydana geldiği ayda verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgeleri, afetin meydana geldiği ayı takip eden üç ay içinde Kuruma verildiği takdirde, süresinde verilmiş sayılıyor.
15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun uyarınca genel hayatı etkilediğine karar verilen afetler nedeniyle, afet bölgesinde doğrudan veya dolaylı olarak zarar gören işverenlerle sigortalı ve hak sahiplerinin bu kanuna göre vermekle yükümlü oldukları belgelerin verilme süresi ile ödenmesi gereken primlerin ve diğer SGK alacaklarının ödeme sürelerini bu kanundaki sürelere bağlı olmaksızın, afet bölgesindeki şartları ve gelişmeleri göz önünde tutarak belirlemeye ve ertelemeye SGK yetkili kılınmıştır.
Prim borcunun ertelendiği sürede zamanaşımı işlememekte ve ertelenen kısmına gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmamaktadır.
Daha önce de İkitelli de sel felaketi olmuş ve SGK Yönetim Kurulu karar alarak prim erteleme yapmış hatta zarar görmenin gerçekliği konusunda da SGK Denetmenleri fiilen tespite gitmişti.
Burada yetki SGK Yönetim Kurulu’na bırakılmıştır. Erteleme hem 4/a sigortalısını çalıştıran işverene, hem de 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalıya yapılmaktadır.
Burada SGK yönetiminin göz önünde bulundurması gereken sorunlardan birisi de, 6111 sayılı Torba Kanun’la yapılan prim borçlarının taksitlendirilmesiyle ilgili husustur. Deprem nedeniyle cari ay prim borçlarının ertelenmesi yeterli olmayacak olup, ayrıca 6111 sayılı Torba Kanun’la taksitlendirilen prim borçlarının da SGK tarafından bu kapsama alınması ve ertelenmesi gerekecektir.
SGK umarız en kısa zamanda konuya ilişkin uygulama genelgesini/genel yazısını yayınlar ve hızlı bir şekilde hareket eder.