ABD’de son açıklanan makroekonomik verilerin beklentilerden düşük gelmesi ikinci dip sendromunu tekrar alevlendirmiş görünüyor. ABD’nin borç tavanı konusundaki suni krizin anlaşmayla sonuçlanması Çin rating kuruluşu Dagong Global Credit Rating şirketini ikna edemedi ve şirket ABD’nin borç sorununa çözüm olamayacağı gerekçesiyle notu düşürdü. Bu arada diğer rating kuruluşlarının Çin ekonomisi hakkında açıklamalarını bu kurum saçma olarak yorumlamıştı. Demek ki dünyada bir rating savaşı oluyor.
Tabii bu savaşta Türkiye de nasibini alıyor. Moddy’s Türkiye ile ilgili açıklamasında iç ve dış gelişmelerin yaratacağı istikrarsızlığın notu aşağı yönde baskı altında tuttuğunu söylüyor. Bu nedenle cari açığı azalt, iç talebi durdur talebinde bulunuyor. Bu arada “mali politikalar çeşitlendirilirse notu yükseltebiliriz” diyerek şeker göstermeyi de ihmal etmiyor.
Peki bu ne demek;
Tüketim ekonomisi ABD’ye tüketimi dizgin edemeden, borç sorunu çözümsüzlüğe giderken cari açığı dünya rekoru kırarken bu sorunlarını düzelt demeden, ABD’yi (dış gelişmeler) bahane edip sizin notunuzu düşürürüm demektir.
Yunanistan’dan sonra İspanya ve İtalya’nın borçlanma sorunlarının oluştuğu, bu ülkelerin faizlerinin rekor kırdığı, ülkelerin notlarını düşürmeden, bu ülkelerdeki gelişmelerden dolayı sizin notunuzu düşürürüm demektir.
Dış ticarete cari açığın oranında önemli bir dalgalanma olmadığı halde sorunmuş gibi önümüze koyup cironu azalt demektir.
İç talebi dizginlemek için (ABD’ye bu hâlâ önerilemiyor) tedbirler alıp halkı fakir tut demektir.
Ticaret hacmimiz arttıkça cari açığımız artacaktır. Çünkü girdilerimizin önemli bir bölümü ithalattır. Ara malı girdisi ithal olmayan sektörler ihracatta payını artırmadıkça bu açık kapanamayacaktır. İç talep daraltıldığı takdirde global resesyon (şu an konuşuluyor) iç piyasada da hissedilecektir. Fiyatlarda aşağı yönde risklerin arttığı, daralma ve ikinci dip krizin konuşulduğu bu dönemde iç talebi kısmak yurt dışındaki krizi Türkiye’ye ithal etmek demek olacaktır. Kredilerin sıkılaştırılması ve ekonominin ısınmasından bahsedebilmemiz için kapasite kullanım oranlarımızın yüzde 82’nin üzerinde olması gerekmektedir.
Hikmet BAYDAR/ITO GAZETESİ/8.8.2011