Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Kararın uygulanmasına yönelik olarak Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2009/1 sayılı tebliğde yapılan değişiklikle 31 Aralık 2011 tarihine kadar yatırıma başlanılması halinde yatırıma katkı oranlarında değişiklik yapılmıştır. Buna göre 31 Aralık 2011 tarihine kadar yatırıma başlanılması halinde uygulanması öngörülen yatırıma katkı oranları aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir.
Sağdaki tabloya göre örneğin bölgesel uygulamada III. bölgede 31 Aralık 2011 tarihine kadar bir milyon TL’lik bir yatırımı başlatan kuruluşun yatırıma katkı payı (1.000.000 x 0.35=) 350 bin TL olarak hesaplanacak. Diğer yandan konuya ilişkin olarak yayımlanan 2011/1 sayılı tebliğ uyarınca 2011 yılında bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlarda kurumlar veya gelir vergisi indirim oranı birinci bölgede yüzde 50, ikinci bölgede yüzde 60, üçüncü bölgede yüzde 80, dördüncü bölgede ise yüzde 90 olarak belirlenmiştir.
Mevcut düzenlemeler çerçevesinde yatırımcının, yatırımı müteakip elde edeceği kazanç, örneğin üçüncü bölgede yüzde 80 indirimli oranda gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulacak. Buna göre doğan kazanç, kurumlar vergisine tabi bir kuruma ait ise bu kurumun kazancı yüzde 20 oranında değil, (%20 – %20 x 0.80=) yüzde 4 oranında kurumlar vergisine tabi olacak. Böyle bir durumda yatırımın gerçekleşmesinden sonra, yukarıdaki yatırımcının vergi dışı kalan kazancı 350 bin TL’ye ulaşana kadar kazancı yüzde 4 oranında vergilendirilecek.
Bir başka anlatımla indirimli vergi uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren başlanacak ve indirimli kurumlar veya gelir vergisi dolayısıyla ortaya çıkan birikim yatırıma katkı tutarına kadar devam edecek. Ancak indirimli oran tevkifat suretiyle yapılan vergilendirmeye uygulanmayacak.
Yatırımlardan sağlanan kazançlara indirimli oranlı vergi uygulanması suretiyle bir yandan işletmelerin vergisel açıdan yatırıma özendirilmesi sağlanırken, diğer yandan yatırımcıya yapmış olduğu yatırımın
yatırıma katkı payı kadar kısmı iade edilmiş olmaktadır.
Örneğimizdeki yatırımcı 2012 yılında 100 bin TL kurum kazancı elde ederse bu taktirde söz konusu kazancı için (100.000 x 0.4 =) 4 bin TL kurumlar vergisi ödeyecek. Oysa söz konusu kuruluşun normal koşullarda ödemesi gereken kurumlar vergisi (100.000 x %20=) 20 bin TL olduğundan yatırımcı kuruluş 2012 yılında elde ettiği kurumlar kazancı üzerinde olması gerekenden (20.000 – 4.000=) 16 bin TL az vergi ödeyerek bu miktar yatırımcının 350 bin TL’lik yatırıma katkı payından indirim konusu yapılacak. Bu durumda söz konusu kurumun ertesi yıla devreden katkı payı (350.000 – 16.000=) 334 bin TL olarak hesaplanacak. Bu miktar sıfırlanana kadar uygulama sürdürülecek.
Diğer yandan I ve II’nci bölgelerde yapılacak yatırımlarda gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve 31 Aralık 2011 tarihine kadar yatırıma başlanılması halinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanmak mümkündür.
Büyük ölçekli yatırımlarda gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve sigorta primi işveren hissesi desteği uygulanmaktadır. Ancak bu bağlamda birinci ve ikinci bölgelerde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilinmesi için 31 Aralık 2011 tarihinden önce yatırımın başlatılması gerekmektedir.
2011/1 sayılı tebliğ ile yatırımcılara 31 Aralık 2011 tarihine kadar başlatılan yatırımlar için özel nitelikte kolaylıklar sağlanmış olup, bu kolaylıklardan yararlanabilmek için söz konusu yatırımların bu süre içerisinde başlatılması gerekmektedir. (Daha fazla bilgi için bakınız: Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ, 28 Temmuz 2009 gün ve 27302 sayılı Resmi Gazete, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2009/1 sayılı Tebliğde Değişik Yapılmasına Dair Tebliğ, 2011/1, 11 Mayıs 2011 gün ve 27931 sayılı Resmi Gazete)
Veysi SEVİĞ/İTO Gazetesi/17.6.2011