Geçtiğimiz hafta (25 Şubat 2011) yürürlüğe giren 6111 Sayılı Torba Kanun’la ilgili çok sayıda yazı yazdık, yazmaya da devam edeceğiz.
Şimdiye kadar ağırlıklı olarak vatandaş (işçi, memur, esnaf vb.) boyutuyla ele aldığımız kanunda, işverenler için de çok kritik düzenlemeler var.
İşverenlerin SGK’ya olan borçlarının yapılandırıldığını ve nisan sonuna kadar başvurmaları halinde peşin veya 6, 9, 12 ve 18 taksit halinde ödeyebileceklerini biliyoruz. Bunun yanında getirilen çok önemli bir diğer düzenleme de belirli şartlarla işe alınacak kişiler için sağlanan prim teşvikidir.
Kimleri işe almak gerekiyor?
Yasada belirtilen kapsamdaki kişileri 31 Aralık 2015 tarihine kadar işe alan işverenlere, sigorta primi işveren payı, işe aldıklar kişiye bağlı olarak değişen sürelerle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Bu kapsamda 18-29 yaş arası gençler veya 18 yaşından büyük kadınlardan;
1. Mesleki yeterlilik belgesi sahibi olanlar için 48 ay süreyle,
2. Meslek lisesi, meslek yüksek okulu veya İŞKUR kurslarından mezun olanlar için 36 ay süreyle,
3. İlk iki madde kapsamında meslek belgesi olmayanlar için 24 ay süreyle,
4. İlk iki maddede belirtilen meslek belgesi sahibi olup da 29 yaşından büyük olan erkekler için 24 ay süreyle,
5. Yukarıdaki dört madde kapsamında işe alınan kişiler İŞKUR’a kayıtlı işsizler arasından seçilmesi halinde ilave olarak 6 ay süreyle, işveren prim tutarları fondan karşılanacak. Ayrıca hâlihazırda çalışmakta olup da 1 Mart 2011 itibarıyla mesleki yeterlilik belgesi veya meslek lisesi/yüksekokulu diploması alan işçi için de 12 ay süreyle prim teşviki verilecek.
Hiçbir mesleki belgesi olmayan fakat İŞKUR’a kayıtlı olan bir kişinin işe alınması durumunda ise 6 ay süreyle prim teşviki verilecek.
Son altı ay kuralı geçerli
Her bir teşvik maddesinden yararlanabilmek için, işe alınan kişinin son altı ay içinde SGK’ya bildirilmemiş olması ve işe girdiği işyerindeki son altı aylık personel ortalamasına ilave olarak işe alınması gerekiyor. Böylece bir işyerinden diğerine aktarma yapıp teşvik alınamayacağı gibi, işverenlerin bir işçiyi çıkarıp yerine başkasını alarak teşvikten yararlanması da önlenmiş oluyor.
Kafası karışanlar için
Yukarıdaki maddeler ve süreler kafanızı karıştırmışsa işin Türkçesiyle ifade edelim. Devlet işverene diyor ki; 31 Aralık 2015’e kadar işe alacağın ilave personel için sana prim teşviki veririm. Ancak;
· Bu kişi İŞKUR’a kayıtlı olmayan vasıfsız (mesleksiz) işsizlerden olursa kusura bakma, teşvik yok.
· Bu kişi İŞKUR’a kayıtlı olur ama vasıfsız olursa benden sana 6 ay,
· Zaten çalıştırmakta olduğun işçiler 1 Mart 2011’den sonra meslek belgesi alırsa 12 ay,
· İşe alacağın kişi 18-29 yaş arası gençlerden veya 18 yaşından büyük kadınlardansa ve vasıfsız ise 24 ay,
· Bu 18-29 arası gençler ve kadınlar İŞKUR’a kayıtlı işsizlerden ise 30 ay,
· Bu İŞKUR’a kayıtlı 18-29 yaş arası gençler ve kadınlar meslek/lisesi veya İŞKUR kurslarından diplomalıysa 42 ay,
· Bu 18-29 yaş arası gençler ve kadınlar hem İŞKUR’a kayıtlı hem de mesleki yeterlilik belgesi sahibi iseler, 54 ay boyunca sigorta primi işveren payın benden, diyor.
Teşvik şartlarından da anlaşılacağı üzere devlet, öncelikle bütün işsizlerin İŞKUR’a kaydolmasını istiyor. Bunun yanında vasıfsız işsizlerin en azından İŞKUR kurslarıyla da olsa meslek edinmelerini sağlamaya çalışıyor.
Diğer taraftan işverenlerin yararlanabileceği prim teşvikinde asgari ücret değil, prime esas kazanç tutarının esas alındığını da belirtmiş olalım. Zira asgari ücret esas olduğunda işverenin avantajı işçi başı 155 lirayla sınırlanmış oluyordu. Ancak prime esas kazanca göre teşvik sağlandığından, işçi başı teşvik 1.009 liraya kadar çıkabiliyor.
Saadettin ORHAN/Bugün/07.3.2011