Birkaç aydır millet olarak torba kanunla yatıp, torba kanunla kalkıyoruz. Yazılı ve görsel basında bu konuya bir hayli yer veriliyor. Ancak vatandaş hâlâ ‘torbada ne var ne yok’ diye merakta. Torbada nelerin olduğuna dair ayrı bir yazı dizisi yayınladığımız için yeniden aynı şeyleri sayıp dökmeye gerek yok. Ayrıca çalışanlar ve vatandaş lehine 150’den fazla düzenleme yapıldığından, hepsini saymaya köşemizin çapı da yetmez. Fakat okurlarımızdan gelen sorulardan da hareketle, torbada nelerin olmadığını yazmak daha kolay olacaktır.
Doğum borçlanması
Kadınlarda, sigorta başlangıcından önceki doğumların borçlanılması ve Bağ-Kur’lular için borçlanma imkanı verilmesi yönünde beklenti mevcut. Ancak torba kanunda bu yönde bir düzenleme yok.
Staj borçlanması
Yüz binlerce stajyer ve çırak, stajyerlik ve çıraklık sigortası süreleri için emeklilik primlerini de ödeyip, bu sürelerin emeklilikte başlangıç kabul edilmesini talep ediyor. Ancak benim de desteklediğim bu haklı talep torba yasada yer almıyor.
Yaş düzeltmeleri
Şu anki uygulamada, sosyal güvenliğe tabii olarak çalışmaya başladıktan sonraki yaş düzeltmeleri, emeklilikte dikkate alınmıyor. Yani ilk sigortalı olduğunuzda nüfusta hangi yaşınız yazıyorsa, emeklilik hesabınız da buna göre yapılıyor. Bazı durumlarda, gerçek yaşından 7-8 yaş küçük yazılmış kişiler bu hüküm gereği yıllarca emeklilik beklemek zorunda kalabiliyor. Bu hükmün değiştirilmesi ve sonradan yapılan yaş düzeltmelerinin dikkate alınması için yasa teklifi verildi fakat torbaya girmedi.
Yaşı bekleyenlere emeklilik
Yine okurlarımızdan gelen çok sayıda soruda, emeklilik için prim gününü tamamlayıp yaşı bekleyenlere torbadan müjde çıkıp çıkmayacağı soruluyor. Maalesef bu konuda da torba yasada bir düzenleme yok. Sadece geçtiğimiz yıl verilmiş bir kanun teklifi var ancak yasalaşma imkânı yok denecek kadar az. Yani yaşı beklemeye devam.
Yaşı bekleyenlere sağlık yardımı
Emeklilik için yaşı bekleyen okurlarımızın bir diğer sorusu, yaşı beklerken çalışmayanlara sağlık yardımı verilip verilmeyeceği. Esasında bu konuda Sayın Bakan Ömer Dinçer’in bir müjdesi olmuştu. Ancak bu yönde bir düzenleme torba kanuna girmedi. Yani torba kanun yasalaşsa bile yaşı beklerken çalışmadan sağlık yardımı yok.
Vergi indirim belgesi
1 Ekim 2008 öncesi işe başlamış olan engellilerden, erken emekli olabilmeleri için sağlık raporu yanında bir de vergi indirim belgesi isteniyor. Ancak pek çok engelli, %40 ve üzeri özürlü raporu alabildiği halde, vergi indirim belgesi alamayabiliyor. Bu durum binlerce engelli için mağduriyetlere sebep olabiliyor. Maalesef torba kanunda bu soruna çözüm getiren bir düzenleme yer almıyor.
Hizmet satın alma
Hemen her kesimden vatandaşın merak ettiği bir diğer konu, torba kanunda geriye dönük borçlanma ya da halk tabiriyle ‘hizmet satın alma’ olup olmadığı. Çok net olarak ifade edelim ki, torbada hizmet satın alma düzenlemesi yok. Sadece primleri tahakkuk etmiş veya sigortalılıkları durdurulmuş Bağ-Kur borçluları için geriye dönük ödeme imkânı var.
Saadettin ORHAN/BUGÜN/12.02.2011