7103 sayılı Kanunla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na ek 17 nci madde eklenmiş olup anılan maddeyle işverenlere geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişikliği yapma imkanı sağlanmıştır.
2018/Mart ayı ve öncesine ilişkin geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişikliği sonucu hesaplanan fark prim tutarlarının anılan maddenin 3. fıkrası gereğince kanuni faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Prim teşviklerinden geriye yönelik yararlanmanın usul ve esaslarının açıklandığı 2018/17 No’Iu Genelgenin “3.2.1.Kanuni Faizin Hesaplaması” başlıklı bölümünde;
“2018/Mart ayı ve öncesine ilişkin teşvik değişiklik taleplerinin işleme alınması sonucu hesaplanan fark prim tutarına;
- 1/4/2018 tarihinden önce talepte bulunulması halinde 1/5/2018 tarihinden,
- 1/4/2018 ila 1/6/2018 (bu tarih dahil) tarihleri arasında talepte bulunulması halinde, talep tarihini takip eden aybaşından,
- Görülmekte olan davalarda, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren,
- Kuruma herhangi bir başvuruda bulunmadan resen mahkemelere dava açanlar için 1/5/2018 tarihinden itibaren,
ödemenin/mahsubun yapılacağı tarihe kadar (bu tarih dahil) geçen süre için Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen kanuni faiz oranı dikkate alınarak basit usûlde günlük kanuni faiz hesaplanacaktır.” Açıklamalarına yer verilmiştir.
Bununla birlikte, 25.03.2019 tarihli ve 83604451-207.02-E.4681234 sayılı Genel Yazı ile 5510 sayılı Kanun’un ek 17 nci maddesinin ikinci fıkrasına istinaden geriye yönelik teşvik değişikliği işlemleri sonucunda tahakkuk eden iadeye esas prim tutarlarının, kanuni faiz hesaplama program çalışmaları devam ettiğinden bu programlar işletime açılıncaya kadar anılan Genel Yazıda açıklandığı şekilde kanuni faiz hesaplanmaksızın işverenlerin cari ay veya yasal ödeme sûresi geçmiş borçlarına mahsup edilebileceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, Genel Müdürlüğümüze intikal eden görüş yazılarından geriye yönelik teşvik değişikliği işlemleri neticesinde oluşan ve işverene iade edilen veya işverenin borçlarına mahsup edilen fark prim tutarlarının kanuni faizinin işverene ödenip ödenmeyeceği; ödenecek ise de ödeme işlemlerinin ne şekilde yapılacağı hususunda talimat beklendiği anlaşılmıştır.
Buna göre, 2018/Mart ayı ve öncesine ilişkin teşvik değişiklik talepleri sonucu işverenin borçlarına mahsup edilen veya işverene ödenen fark prim tutarlarına ilişkin kanuni faiz hesaplanmasında;
-Kanuni faiz başlangıç tarihinin; 1.4.2018 tarihinden önce talepte bulunulması halinde 1.5.2018 tarihi, 1.4.2018 ila 1.6.2018 (bu tarih dahil) tarihleri arasında talepte bulunulması halinde de talep tarihini takip eden ay başı,
– Kanuni faiz bitiş tarihinin ise ödemenin/mahsubun yapıldığı tarih,
Olarak esas alınıp hesaplanması gerekmektedir.
Bununla birlikte, 2018/Mart ayı ve öncesine ilişkin teşvik değişiklik taleplerinin işleme alınması sonucu işverenin borçlarına mahsup edilen veya işverene ödenen fark prim tutarlarına ilişkin kanuni faizin manuel olarak hesaplanması işlemi; MOSİP sisteminde tüm kullanıcılarda mevcut olan rollerin altında yer alan “Diğer İşlemler” >> “MOSİP Bilgi Edinme” >> “Faiz Hesaplama Modülü” seçenekleri seçilmek suretiyle erişilen ekranda “+” butonuna tıklanarak aşağı sütunda açılan bölümlere sırasıyla “Borç Tutarı”, “Faiz Tipi”, “Faiz Başlangıç Dönemi”, “Faiz Bitiş Dönemi” bölümleri ayrı ayrı girildikten sonra sağ üstte “Hesapla” butonunun tıklanması sonucunda “Hesaplanan Faiz” tutarı bulunmak suretiyle yapılmaktadır.
Manuel faizin hesaplanmasının ardından MOSİP sisteminde “Harcama Birimi Kullanıcısı” rolü ile “Plan Bütçe ve Analiz Modülü” >> “Ödeme İşlemleri” >> “Diğer Harcamalar” >> “Diğer Harcama Listesi” seçenekleri seçilmek suretiyle erişilen ekranda “Bütçe Tertibi” bölümünden “Görev Giderleri” olarak seçilerek “Tanım” bölümüne açıklama yazılmasının ardından “Yeşil +” butonu ile “İstek Cinsi” bölümü aktif edilerek 830.03.04.02.90 “Diğer Yasal Giderler” seçeneği tıklanarak “Gider Açıklaması” bölümüne de ilgili açıklamanın yazılmasını müteakip “Yaklaşık Gider” bölümüne manuel olarak hesaplanan faiz tutarı yine manuel yazılmak suretiyle “Kaydet” butonu tıklanarak işlemler tamamlanmaktadır.
Ayrıca, mahkemelerde geriye yönelik teşvik değişikliği işlemleriyle ilgili kanuni faiz için açılan davaların belirsiz tutarlı alacaklar şeklinde açıldığı, bunun Kuruma daha fazla vekalet ücreti ödemesi sonucunu doğurduğu, bu nedenle kanuni faiz için açılan davalarda savunma yaparken talebin belirli tutarlı alacaklar gibi değerlendirilmesi yönünde mahkemelerden talepte bulunulması gerekmektedir.