VERGİ ve sigorta primi borcu olanlara “ödeme kolaylığı” sağlanması amacıyla gündeme gelen ve “Cumhuriyet tarihinin en büyük ödeme kolaylığı” olacağı belli olan yapılandırmanın kapsamı her geçen gün, vergi dışındaki borçlara da yer verilerek genişletiliyor.Bununla ilgili yasa tasarısının, bayramdan sonra Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na gelmesi ve Aralık ayının başlarında yasalaşması bekleniyor.
ÖDEYENLER TEDİRGİN
Yapılandırmanın ayrıntılarını; borcu olanlar heyecanla, olmayanlar da tedirginlikle bekliyorlar.
Borcunu zamanında ödeyenler; “Borcumuzu ödemek için yeri geldi malımızı mülkümüzü sattık, bankadan faizle kredi kullandık. Madem borcunu ödemeyenlere ödeme kolaylığı ve faizin büyük kısmının silinmesi söz konusu, ödeyenlere de bir avantaj sağlansın” diyorlar.
Yapılandırma ile ilgili düzenlemenin, borcunu zamanında ödeyenleri de onore edecek şekilde olması isteniliyor. Örneğin, SSK primini zamanında ödeyenlere 5 puanlık indirim benzeri, bazı vergilerde 5 puan veya toplamda yüzde 10-15 indirim şeklinde bir avantaj sağlanması gibi..
Ayrıca, borcunu ödememeyi alışkanlık haline getirenler ile ekonomik kriz ve benzeri nedenlerle ödeyemeyenler arasında ayırım yapılması gerektiği belirtiliyor.
YAPILANDIRMANIN KAPSAMI
1) Ana Paraya Af Yok:
Vergi, SSK ve Bağ-Kur primi borcu olanların, ana para borçlarında bir indirim kesinlikle yok. Yapılacak olan düzenleme; borcun önemli bir kısmını oluşturan faizlerin büyük kısmının silinmesi ve yıllık yüzde 2 gibi sembolik bir faizle, borcu 36 aya kadar taksitlendirmeye yönelik. Ancak, sürenin faizde oynama yapılarak biraz daha uzatılması da tartışılıyor.
2) Matrah Artırımı ve Stok Affı:
Son olarak 2003 yılında uygulandığı gibi, 2006, 2007, 2008 ve 2009 yllarına ait (Gelir-Kurumlar Vergisi, Stopaj ve KDV) vergi matrahlarını, yıllara göre yüzde 15-30 arasında artırıp vergisini ödeyenler, bu yıllar için vergi incelemesine tabi tutulmayacaklar.
İşletmede bulunduğu halde faturası olmayan malların ve diğer varlıkların kayıtlara alınmasını sağlamak amacıyla, belli oranda bir vergi ödenmesi karşılığı “stok affı” getirilmesi de söz konusu. Bu arada, bilançolardaki kasa fazlalığının düzeltilmesi konusu da tartışılıyor.
3) İhtilaflı Dosyalar:
Vergi ve bölge idare mahkemeleri ya da Danıştay aşamasında bulunan, 100 bine yakın ihtilaflı dosya var. Yargıdaki ihtilafların yüzde 80-90’ının mükellef lehine sonuçlandığı da göz önüne alınarak, ihtilaflı dosyalara bulunduğu aşamaya ve ilk derece mahkemesinin sonuçlarına göre, ihtilaftan vazgeçilip ödeme yapılmasına bağlı olarak bir indirim yapılması söz konusu.
4) Yeni Varlık Barışı:
Önceki varlık barışı uygulamaları, daha önce Hürriyet’te açıkladığımız nedenlerle, arzu edilen başarıya ulaşamadı.
Yeni düzenlemenin 2008 ve 2009 yılları için de “vergi incelemesi yapılmayacağını” kapsaması ve bazı teknik hataların giderilmesi bekleniyor.
DİĞER KONULAR
Tarafı kamu olan, diğer alacakların da yeniden yapılandırılması söz konusu. Örneğin;
Gümrük vergileri ve ihtilaflı alacaklar,
Emlak vergisi başta olmak üzere belediye vergileri ve harçlar,
Üst Kurulların (SPK, Rekabet Kurulu, EPDK, RTÜK vb.) alacakları,
Elektrik, su, doğalgaz alacakları,
Ecrimisil ve irtifak hakları,
Trafik, OGS cezaları, seçim, askerlik yoklaması alacakları vb. yüzlerce kalem kamu alacağı,
Yaklaşık bir milyon öğrenciden kredi alacağı,
yapılandırma kapsamında değerlendirilip, birikmiş faizlerin büyük kısmı kaldırılarak, dondurulmak suretiyle, uzun süreli taksitlendirilecek.
2011 bütçe açığı 33,5 milyar TL hedeflenirken, yapılandırmadan elde edilecek gelirler hesaba katılmadığından, bu gelirler 2011’deki bazı ilave harcama ve yatırımlara da kaynak oluşturabilecek.
| Şükrü KIZILOT /Hürriyet/04.11.10 |