5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun mülga ek 59 uncu maddesi; “Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancı uyruklu karılara, Türkiye’de ikâmet ettikleri sürece, mütekabiliyet esası da dikkate alınarak, değişik 68 inci maddedeki oranlara göre aylık bağlanır.” hükmünü amirdir.
Konu ile ilgili olarak, Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğüne hitaben yazılan 27/03/2020 tarih ve 34583882-41.412.070 sayılı yazımız ile ; “….Çin Halk Cumhuriyeti uyruklu bir eşin ölümü halinde yabancı uyruklu dul eşine (karısına) Çin Halk Cumhuriyeti’nde mütekabiliyet esasları dahilinde aylık bağlanıp bağlanmadığının, Çin Halk Cumhuriyeti Ülkesinin ilgili merciilerinden öğrenilmesine müteakip Kurumumuza bildirilmesi …” istenilmiştir.
Bunun üzerine, Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğünün 21/04/2020 tarihli ve 87016113-40-2020/31255099 sayılı cevabi yazısı ile; “… Çin Halk Cumhuriyeti Sosyal Sigorta Kanunu Kapsamında, vefat eden eşin ÇHC vatandaşı ya da yabancı uyruklu eşine aylık bağlanması gibi bir uygulama bulunmadığı, vefat eden kişinin eşine ”taziye ödeneği” olarak tek seferlik bir ödeme yapıldığı söz konusu ödenek kapsamında, vefat eden kişinin vefatından önceki son emekli maaşının baz alınarak 20 aylık maaşının eşine toplu olarak ödendiği,
Ayrıca, kişilerin vefat etmesi halinde, sigorta prim ödemeleri 10 yılı aşmış ise, kişinin vefatından önceki son maaşı baz alınarak 20 aylık maaşı tutarında, sigorta prim ödemeleri 10 yıldan az ise, son maaşının 20 katının sigorta primi ödediği yıl toplamına oranlanması sonucu hesaplanacak tutar karşılığı taziye ödeneğinin dul eşe ödendiği, …” şeklinde bilgi verilmiştir.
Buna göre, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı ile evli olan yabancı uyruklu kadın eşe Çinli eşin vefatında ”taziye ödeneği”‘ adı altında tek seferlik bir ödeme yapıldığı, bunun haricinde yabancı uyruklu eşe herhangi bir aylığın bağlanmadığı tespit edildiğinden, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı olan kadınlarla evli Türk vatandaşlarının vefatları halinde, Çin Halk Cumhuriyeti uyruklu dul kadınlara Türkiye’de ikamet etseler dahi dul aylığı bağlanmayacaktır.
