1.GİRİŞ: 11/5/2018 tarihli, 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/5/2018 tarihli, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, anılan Kanun ile Kurumumuzun birikmiş alacaklarına ödeme kolaylığı getirilmiş, uygulanacak usul ve esaslar 6/6/2018 tarihli, 2018-19 sayılı ve 27/6/2018 tarihli, 2018-24 sayılı Genelgeler ile açıklanmıştır.
Bu defa; 28/12/2018 tarihli, 30639 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 27/12/2018 tarihli, 7159 sayılı Karayolları Trafik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun I I inci maddesi ile 7143 sayılı Kanuna Geçici 2 nci madde eklenmiş olup yapılan değişiklikler ile ilgili işlemler aşağıda açıklanmıştır.
2-YASAL DAYANAK
7143 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesinin bir, iki, 3 ve 6. fıkraları Kurumumuz alacakları ile ilgili olup söz konusu Kanunun Kurumumuz alacaklarına ilişkin maddelerine aşağıda yer verilmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 2- (I) Bu Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu hâlde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek bu Kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar, ödemeleri gerektiği tarihten ödeme tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için bu Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasında belirlenen geç ödeme zammı ile birlikte, ödemeleri şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlandırılır. Ancak bu fıkra kapsamında yapılacak ödemeler için bu Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentleri hükümleri uygulanmaz.
- Bu Kanunun 10 uncu maddesinin on üçüncü fıkrası hükümleri hariç olmak üzere bu Kanun kapsamında 2018 yılı Aralık ve 2019 yılı Ocak ayında ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar uzatılmıştır.
Bu Kanunun 3 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası ile 8 inci maddesinin altıncı fıkrasında vadesinde ödenmesi öngörülen alacakların anılan fıkra hükümlerine göre ödenmemesi nedeniyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanun hükümlerini ihlal etmiş olan borçluların ihlale neden olan tutarları, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürede ödemeleri ya da bu süre içinde veya bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi hâlinde bu borçlular da bu Kanun hükümlerinden yararlandırılır.
Bu Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu hâlde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek bu Kanun hükümlerini ihlal eden borçlulardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren ya da rızaen tahsil edilen tutarlar, bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak bu madde hükmüne göre mahsup edilir. Bu şekilde yapılan mahsup sonrasında bu Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken tutarlardan fazla ödendiği tespit edilen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.
3- 7143 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 2 NCi MADDESİNİN BİRİNCİ F. UYARINCA YAPILACAK İŞLEMLER
3.1-Geçici 2 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca; bu madde hükümlerinden yararlanmak için, 7143 sayılı Kanun uyarınca 27/8/2018 tarihine kadar bu Kanun kapsamında yapılandırma başvurusunda bulunulmuş olmak gerekmektedir. 27/8/2018 tarihine kadar yapılandırmaya başvurmuş olmakla birlikte yapılandırma kapsamına alınmayan ve 31/8/2018 tarihinden sonra tahakkuk eden 2018/Mart ve öncesine ait borçlar (idari para cezası ve eksik işçilikten kaynaklanan borçlar hariç) yeniden yapılandırma kapsamına alınmayacaktır.
Dolayısıyla, geçici 2 nci maddenin birinci fıkrası gereğince 27/8/2018 tarihine kadar 7143 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya başvurmuş olmakla birlikte geçici 2 nci maddenin yürürlük tarihi olan 28/12/2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek veya eksik ödeyerek Kanun hükmünü ihlal edenler ; ihlale neden olan tutarları, ödemeleri gerektiği tarihten ödeme tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için 7143 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen geç ödeme zammı ile birlikte 28/2/2019 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
Buna göre, ödenmesi gereken tutarlara;
31/8/2018 (7/9/2018 tarihine kadar uzatılmıştır) son ödeme tarihli peşin veya birinci taksit ödemelerine, 8/9/2018 tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar,
31/10/2018 son ödeme tarihli ikinci taksit ödemelerine, 1/11/2018 tarihinden ödemenin yapıldığı tarihe kadar, geç ödeme zammı eklenecektir.
7143 sayılı Kanun kapsamına giren borçları için peşin ödeme talebinde bulunan ancak ödeme yapılmaması veya eksik ödeme yapılması nedeniyle yapılandırması bozulan borçluların, borçlarını bu kez %90 indirim olmaksızın borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihten, Kanunun yayımlandığı 18/5/2018 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın toplamının, 8/9/2018 tarihinden, ödeme tarihine kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 28/2/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar peşin ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
7143 sayılı Kanun kapsamında taksitli ödeme seçeneğini tercih ederek borçlarını yapılandıran ve 28/2/2019 tarihinde borçlarının tamamını geç ödeme zammı ile birlikte ödemek isteyen borçluların, katsayı farkının belirlenmesinde kaç taksit üzerinden yapılandırma yapıldığına bakılmaksızın, altı taksit seçeneğini seçen borçlular için geçerli olan katsayı farkı (1,045) uygulanacaktır. Peşin ödeme tercihinde bulunup borcunu 8/9/2018 tarihine kadar ödemeyenlerin borçlarını taksitli ödemeye çevirme hakları bulunmamaktadır. Geç ödeme zammı aylık %2 olarak uygulanacaktır.
3.2- Eksik işçilikten kaynaklanan prim borçları
31/03/2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının başvuru süresinin sonuna kadar (27/08/2018) işverene tebliğ edilen ve peşin veya taksitli ödeme seçeneği ile yapılandırma başvurusunda bulunanlara ilişkin ödeme planları varsa diğer sigorta prim borçları ile birlikte aynı ödeme planında gösterildiğinden bu kapsamdaki borçlar yönünden bu Genelgenin 3. I maddesinde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
3.2.1 -Eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının 27/08/2018 tarihinden sonra işverene tebliğ edilmesi halinde peşin ödenmesi
27/08/2018 tarihinden sonra tebliğ edilen ve 7143 sayılı Kanuna göre peşin ödeme başvurusunda bulunan ancak ödenmesi gereken tutarları süresinde ödeyememeleri veya eksik ödemeleri nedeniyle Kanun hükmünü ihlal edenler, borçlarını bu kez %90 indirim olmaksızın borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihten Kanunun yayımlandığı 18/5/2018 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın toplamının, ödeme süresinin sona erdiği tarihten itibaren ödeme tarihine kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 28/02/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar peşin ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
3.2.2-Eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının 27/08/2018 tarihinden sonra işverene tebliğ edilmesi halinde taksitle ödenmesi
27/08/2018 tarihinden sonra tebliğ edilen ve 7143 sayılı Kanuna göre taksitle ödeme başvurusunda bulunan ancak ödenmesi gereken tutarları süresinde ödeyememeleri veya eksik ödemeleri nedeniyle Kanun hükmünü ihlal edenler, ihlale neden olan ödenmeyen tutarları son ödeme süresinden ödendiği tarihe kadar geç ödeme zammı ile birlikte ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükmünden yararlandırılacaktır.
3.3-Primini kendi ödeyen sigortalılar yönünden yapılacak işlemler
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar, Ek-5, Ek-6, ay içerisinde 30 günden az çalışan isteğe bağlı sigortalılar , 5/g, 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci ve mülga 86 ncı maddesi kapsamındaki sigortalılar ile 2925 sayılı Kanun kapsamındaki tarım sigortalılarından 7143 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde 28/12/2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal edenlerden, yapılandırma ödeme planları iptal edilmiş olanların bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine geçici 2 nci maddesinden yararlanmak için talepte bulunmaları şartıyla bu Genelgenin 3.1 maddesinde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
3.4-5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların ihya ile 76 terki yüklenen sigortalıların işlemleri 5510 sayılı Kanunun geçici 17 nci ve geçici 63 üncü maddeleri kapsamında durdurulan sigortalılık sürelerini yapılandırma kapsamında ihya etmek için 7143 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde, 28/12/2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal edenlerden, yapılandırma ödeme planları iptal edilmiş olanların, bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine geçici 2 nci maddesinden yararlanmak için talepte bulunmaları şartıyla ve ihya tutarını, son ödeme tarihi olan 8/9/2018 tarihinden ödemenin yapılacağı tarihe kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödemeleri halinde 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılacaklardır.
7143 sayılı Kanun kapsamında yapılandırma talebinde bulunduktan sonra Kanun hükümlerini ihlal eden ve yine 7143 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 76 ncı maddeye göre sigortalılıkları durdurularak 76 terk kodu yüklenen 4/b kapsamındaki sigortalılardan geçici 2 nci madde kapsamından yararlanmak için talepte bulunanların terk işlemleri iptal edilerek, yukarıda belirtilen esaslar dahilinde borçlarını 28/2/2019 tarihine kadar ödemeleri halinde yapılandırma hükümlerinden faydalandırılacaklardır.
7143 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesinden yararlanmak isteyen 4/b kapsamındaki sigortalılardan hesaplanan peşin tutarını ve birinci veya ikinci taksiti 28/2/2019 tarihine kadar ödemeyen sigortalıların yapılandırmaları ihlale gireceğinden 77 sanal terk kodları yüklenecektir.
3.5- Rücu alacakları ile fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelere ilişkin işlemler
7143 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin 6 ncı fıkrası ile Kurumun rücu alacaklarına, 7 nci fıkrası ile de fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelere ilişkin alacaklar için 7143 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde, ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek Kanun hükümlerini ihlal eden borçlular yönünden de bu Genelgenin 3.1 maddesinde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
Rücu alacakları ile fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelere ilişkin Kurum alacaklarından, yapılandırma ödeme planları iptal edilmiş olanlar için, ilgili sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvuru şartı gerekmektedir.
7143 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 2 NCi MADDESİNİN İKİNCİ F. UYARINCA YAPILACAK İŞLEMLER
4.1- Geçici 2 nci maddenin ikinci fıkrası ile 7143 sayılı Kanun kapsamında 2018/Aralık ve 2019/0cak aylarında ödenmesi gereken taksitlerin son ödeme süresi, 28/2/2019 tarihi (bu tarih dahil) sonuna kadar uzatılmıştır. Buna göre, bu iki taksitin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmesi halinde geç ödeme zammı alınmayacak olup bu taksitlerin ödenmemesi halinde ise geç ödeme zammı 1/3/2019 tarihinden itibaren hesaplanmaya başlanılacaktır.
27/8/2018 tarihinden sonra tebliğ edilen eksik işçilik tutarlarına ilişkin borçlardan peşin ödeme veya taksit ödeme süresi son günü 2018/Aralık ve 2019/0cak ayları olanların son ödeme tarihi 28/2/2019 olduğundan, bu tarihe kadar ödenmesi halinde geç ödeme zammı alınmayacaktır.
Diğer taraftan, 7143 sayılı Kanun kapsamında 2019/Şubat ve sonraki taksitlerin son ödeme sürelerinde herhangi bir değişiklik bulunmamakta olup söz konusu taksitler için belirlenen ve ödeme planlarında yer alan son ödeme tarihleri geçerli olacaktır.
4.2-5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının prim borçları
5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi (60/1/g) kapsamındaki 2018 yılı Nisan ve önceki aylara ilişkin genel sağlık sigortası prim borçları, 7143 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin yedinci fıkrasına göre, gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilerek son ödeme tarihi 31/12/2018 olacak şekilde yapılandırılmıştı. Geçici 2 nci maddenin ikinci fıkrasına istinaden bu borçların son ödeme tarihi 28/2/2019 tarihine kadar uzatılmıştır.
5510 sayılı Kanunun (60/1/g) bendi kapsamındaki 2018 yılı Nisan ayı ve öncesi borçların 28/2/2019 (dahil) tarihine kadar kısmen veya tamamen ödenmemesi halinde, 2017 yılı Şubat ve önceki aylara ilişkin kalan prim borçlarına 1/4/2017 tarihinden tahsil edildiği tarihe kadar, 2017 yılı Mart ayı ve sonrasına ilişkin prim borçlarına ise son ödeme tarihinden tahsil edildiği tarihe kadar geçen süre için sistem tarafından gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
5- 7143 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 2 NCi MADDESİNİN üçüNcü FIKRASI UYARINCA YAPILACAK İŞLEMLER
Cari ay prim borçlarına ilişkin kontroller yönüyle, 2018/Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım ayı prim borçlarından ihlale neden olanların 28/2/2019 tarihine kadar gecikme zammı ile birlikte tam olarak ödenmesi veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi halinde bu borçlar, 2018 yılı için cari dönem ihlali olarak değerlendirilmeyecek ve yapılandırmaları devam ettirilecektir.
6-7143 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 2 NCi MADDESİNİN ALTINCI FIKRASI UYARINCA YAPILACAK İŞLEMLER
7143 sayılı Kanun kapsamında Kuruma olan ve kapsama giren borçlarını yapılandırmakla birlikte süresinde ödenmesi gereken tutarların, öngörülen sürede ödenmemesi nedeniyle yapılandırması bozulan ve geçici 2 nci madde hükümlerinden yararlanan borçlulardan, 28/12/2018 tarihinden önce ve bu Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren veya rızaen tahsil edilen tutarlar, ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak mahsup edilecektir.
Yapılacak mahsup sırasında ödenmeyen taksitlerin geç ödeme zammı ile ayrıca varsa cari ay primlerinin de gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir.
Taksit ödemeleri ile varsa cari ay ödemelerinin mahsubundan sonra arta kalan tutardan ilgili işverenin/borçlunun Kuruma olan tüm borçlarının (yapılandırma kapsamı dışında olan borçları da dahil olmak üzere) mahsup edilmesinin ardından, kalan tutar Kuruma borcu olmaması halinde Hazine ve Maliye Bakanlığına olan borçlarına mahsup edilecek, borcu olmaması halinde ise kanuni faiz hesaplanmaksızın işverene/borçluya iade edilecektir.
7-6183 SAYILI KANUN UYARINCA YAPILACAK İŞLEMLER
Yapılandırma bozulduktan sonra yapılandırma dönemlerine ilişkin açılan icra takip dosyasının bulunması halinde yapılandırma dönemleri icra takip dosyasından iptal edilecektir.
Yapılandırma bozulduktan sonra anılan borçlar 6183 sayılı Kanunun 48 veya 48/A maddesi kapsamında taksitlendirilmiş ve borçlunun anılan borcu için 7143 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesine göre ödeme talebinde bulunulmuşsa, tecil ve taksitlendirme işlemleri iptal edilerek, ödenen taksitler yapılandırma taksitlerine mahsup edilecektir.
Şayet 6183 sayılı Kanunun 48 veya 48/A maddeleri kapsamında taksitlendirilen borç dönemleri içinde 2018/Nisan öncesi ile 2018/Nisan ve sonrası dönemlerin bulunması halinde, borçlunun talebi üzerine yapılandırma dışındaki dönemler yeniden taksitlendirilebilecektir.
Yapılandırma bozulduktan sonra yapılandırma dönemleri için yapılan her türlü takip masrafları varsa yapılandırma dışındaki dönemlerin icra takip dosyasına kaydedilecektir. Ancak, icra takip dosyasının bulunmaması halinde yapılmış olan takip masrafları beyan usulü tahsil edilecektir.
Öte yandan, yapılandırma bozulduktan sonra borçlular hakkında icra takip haciz ve satış işlemleri yürütülmesi, hak ve alacak, gayrimenkul, menkul mal hacizlerinin kaldırılması, satışların durdurulması, teminat değişiklikleri, ödemeler nispetinde haciz kaldırma işlemleri 2018/19 sayılı Genelgede açıklandığı şekilde yürütülecektir.
ORTAK HUSUSLAR
7143 sayılı Kanuna göre birinci veya ikinci taksitin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmemesi halinde yapılandırma anlaşması bozulacaktır. 2018/Aralık ve 2019/0cak ayı taksitinin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmesi halinde ihlal olarak kabul edilmeyecek, ancak bu taksitlerin 28/2/2019 tarihine kadar ödenmemesi halinde ise 2019 yılının taksit ihlali olarak kabul edilecektir.
28/12/2018 ile 28/2/2019 (bu tarih dahil) tarihleri arasında yapılacak tahsilatlarda ve bunlara ilişkin yapılacak mahsuplarda sıralama öncelikli olarak birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü taksit olacak şekilde yapılacak, artan tutar olması halinde ise işverenin cari ay prim borcuna mahsup edilecektir. Birinci ve ikinci taksit ödenmeden diğer taksitlerin tahsilatları yapılamayacaktır