I.GİRİŞ: 27.3.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 73. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna Geçici 75. madde eklenmiştir. Yine, anılan maddede 2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için uygulanacak olan asgari ücret destek tutarının belirlenmesi hususunda Bakanlar Kurulu yetkili kılınmış olup; 20.6.2018 tarihli ve 30454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9.4.2018 tarihli ve 2018/11668 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 5510 sayılı Kanunun Geçici 75. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca 2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için sağlanacak olan destek tutarına esas gün sayısının tespitinde dikkate alınacak prime esas günlük kazanç tutarı 120 TL, aynı fıkra uyarınca desteğe esas günlük tutar 3,33 TL, ikinci fıkra uyarınca birinci fıkranın (a) bendi kapsamında tespit edilen prime esas günlük kazanç tutarı, 18.10.2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 180 TL olarak kararlaştırılmıştır. Söz konusu hükümlere istinaden Kurumca yürütülecek olan işlemler aşağıda açıklanmıştır.
1- 01.01.2018 TARİHİNDEN ÖNCE TESCİL EDİLMİŞ OLAN İŞYERLERİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER
1.1- 01.01.2018 tarihinden önce tescil edilmiş olan işyerlerinde kapsama giren sigortalılar
1.1.1- Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen aylık prim ve hizmet belgelerinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi tutulmayan sigortalılar bakımından söz konusu uygulamadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
1.2- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
2017 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.
Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 30.11.2017 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2017 yılının ilgili ayma ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden/beyannamelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler/beyannameler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.
Örnek 1: 2017 yılı Ocak ayı için tüm sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 numaralı belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 120 TL’nin altında olan 6 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 150 gün olduğu, ancak 14.12.2017 tarihinde 2017 yılı Ocak ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15 er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin tespit edilmiş olması nedeniyle, bu iki sigortalı için yapılacak olan 15 er günlük gün ve kazanç ilavesi toplam prim ödeme gün sayısını 180 güne çıkarmakta ise de bu ek bildirim her halükarda 30.11.2017 tarihinden sonra işleme alınacağından bu işverenin sigorta primi desteğine esas azami gün sayısı yine 150 gün olacaktır.
Çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;
-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,
-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alman bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,
-Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,
yukarıda belirtilen 30.11.2017 tarihinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 30.11.2017 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki/beyannamelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.
1.2.1- 2017 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen ve günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 120 TL nin altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2017 yılından önce kanun kapsamına alınmış ancak 2017 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemlerinde sigortalı çalıştırmamış veya 2017 yılının en son bildirim yapılan ayından 2017 yılı Aralık ayı/dönemi sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında Kanunun geçici 75. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanacağından, bu gibi işyerleri bakımından uygulama bu genelgenin “2- 2018 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” bölümündeki usullere göre yürütülecektir.
Öte yandan, 2017 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;
-(0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,
-Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde,
bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2018 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.
1.2.2- 2017 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden ve günlük prime esas kazancı 120 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır.
Örnek 2: 2017 ve 2018 yılı Ocak aylarında bildirimi yapılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları ve prime esas kazanç tutarlarının aşağıdaki şekilde olduğu varsayıldığında;
| 2017/Ocak | 2018/Ocak | ||
| BELGE TÜRÜ | 1 | BELGE TÜRÜ | 1 |
| KANUN TÜRÜ | 05510 | KANUN TÜRÜ | 05510 |
| 120 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 160 Gün | Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sının Arasında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 200 Gün |
| BELGE TÜRÜ | 1 | BELGE TÜRÜ | 1 |
| KANUN TÜRÜ | 14857 | KANUN TÜRÜ | 14857 |
| 120 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 150 Gün | Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı Arasında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 160 Gün |
| BELGE TÜRÜ | 13 | BELGE TÜRÜ | 13 |
| 120 TL’nin Altında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 150 Gün | Prime Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırı Arasında Bildirilen Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları | 150 Gün |
| Uzun Vadeli Sigorta Kollarında Bildirimi Yapılan Sigortalıların Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı | 460 Gün | Uzun Vadeli Sigorta Kollarında Bildirimi Yapılan Sigortalıların Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı | 510 Gün |
2017 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olup, prime esas günlük kazanç alt sınırı 120 TL altında olan sigortalılar için bildirilen toplam prim ödeme gün sayısı 460 gün, 2018 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının 510 gün olması dolayısıyla Cari ay=510>İlgili ay=460 olduğundan destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı 460 gün olacaktır.
Örnek 3: 2 no’lu örnekteki 2018/Ocak ayında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının 400 gün olması halinde, destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı 2017/Ocak ayında bildirilen prim ödeme gün sayısından az olması nedeniyle, Cari ay=400<İlgili ay=460, destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı 400 gün olacaktır.
1.2.3- Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 3,33 TL rakamı ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.
2018/Ocak ve/veya 2018/Şubat ve/veya 2018/Mart ve/veya 2018/Nisan ayı/dönemi için hak edilen ancak mahsup işlemi yapılmayan asgari ücret destek tutarı 2018/Mayıs ayından/döneminden doğan sigorta prim borçlarına tek seferde mahsup edilecek ancak mahsup işlemi sonrası artan destek tutarı olması halinde, kalan tutar sonraki ayların sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.
1.2.4- 2018 yılının destekten yararlanılacak ilgili ayında yasal süresi içinde daha önce Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için iptal nitelikte belge/beyanname verilmesi halinde destekten yararlanılacak tutar yeniden hesaplanacaktır.
1.2.5- 3213 sayılı Maden Kanununun Ek 9. maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “linyit” ve “taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken 2017 yılının aynı ayında 0510, 0520 işkolu kodlarından ve 4, 5, 35, 36 nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 240 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile bu sayıya % 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısının toplamını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.
Diğer taraftan, prim ödeme gün sayılarına yapılacak % 50 ilave hesaplamasında prim ödeme gün sayısının küsuratlı çıkması halinde, küsuratlı kısım dikkate alınmayacaktır.
1.2.6- Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2017 yılının aynı ayında bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 180 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.
Buna göre, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinden, 1.1.2018 ila 30.09.2018 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinin 2018 yılı için sağlanacak olan destek tutarına esas günlük kazanç tutarının 180 TL olarak dikkate alınabilmesi amacıyla bu durumdaki işyerlerine ilişkin listeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından temin edilerek sisteme gerekli tanımlamalar yapılmıştır.
Diğer taraftan, 1.1.2018 ila 30.9.2018 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi imzalamasına rağmen söz konusu uygulamadan faydalanamadığmı beyan eden işverenlerimizin Bakanlıktan alınan listelerde gerekli güncelleme/ekleme işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü Sendika Üyeliği ve İstatistik Daire Başkanlığına müracaat etmeleri gerekmektedir.
1.3- Destekten Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar
1.3.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Yasal Süresinde Verilmesi
Destekten yararlanılabilmesi için, işverenler 2018 yılı Ocak ila Eylül aylarına/dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgesini/muhtasar ve prim hizmet beyannamesini yasal süresi içinde vereceklerdir.
2018 yılı Ocak ila Eylül aylarına/dönemlerine ilişkin olmak üzere yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını arttıracak mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık, yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki (iptal niteliğindeki) aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.
1.3.2- İşverenin, Kuruma prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması hali
2018 yılı öncesi tescil edilmiş olan işyerleri için uygulanacak olan asgari ücret desteğinde işverenler Kuruma vadesi geçmiş borcu olsa dahi destekten yararlanılabileceği gibi, aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da bulunmamaktadır.
1.3.3- 2018 Yılı Ocak ila Eylül Ayları/Dönemleri İçin Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması
2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerden veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2018 Ocak ila 2018 Eylül ayları/dönemleri için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.
2- 2018 YILINDA TESCİL EDİLMİŞ/ EDİLECEK OLAN İŞYERLERİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER
2.1- Kapsama Giren Sigortalılar
Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirilen sigortalılardan dolayı faydalanılabilecektir.
2.2- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
2018 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde verilen veya re’ sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vs. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.
Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 30.11.2018 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2018 yılının ilgili ayma ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102. maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.
2018 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri bakımından bir önceki yılın baz alınacak aynı ayında işyeri kanun kapsamında olmadığından veya 2017 yılı öncesi tescil edilmiş olup 2017 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemlerinde hiç bildirim yapılmayan işyerleri için, uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. Dolayısıyla, 2018 yılında tescil edilen işyerlerinde 120 TL (0510 ve 0520 işkolu kodlu ve 4, 5, 35, 36 nolu belge türleri işyerlerinde yer altında çalıştırılan sigortalılar için 240 TL,), 18.10.2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 180 TL ve altında günlük sigorta primine esas kazanç bildirilmiş olunması şartı aranmadan prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacaktır.
2.2.1- Destekle sağlanacak indirim tutarı ise ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 3,33 TL rakamı ile çarpımı suretiyle hesaplanacaktır
2.2.2- İlgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 3,33 TL rakamı ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.
2018/Ocak ve/veya 2018/Şubat ve/veya 2018/Mart ve/veya 2018 Nisan ay/dönemi için hak edilen ancak mahsup işlemi yapılmayan asgari ücret destek tutarı 2018/Mayıs ayından/döneminden doğan sigorta prim borçlarına tek seferde mahsup edilecek, ancak, mahsup işlemi sonrası artan destek tutarı olması halinde, kalan tutar sonraki ayların sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.
2.3- Destekten Yararlanmaya İlişkin Usul ve Esaslar
2.3.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Yasal Süresinde Verilmesi
Destekten yararlanılabilmesi için 2018 yılı Ocak ila Eylül aylarına/dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi gerekmektedir. Buna göre yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki/beyannamelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerindeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.
2.3.1.1- Yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını arttıracak mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.
2.3.1.2- Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar için destekten yararlamlamayacaktır.
2.3.2- İşverenin, Kuruma prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması
2018 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2017 yılından önce kanun kapsamına alınmış ancak 2017 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemlerinde sigortalı çalıştırmamış veya 2017 yılının en son bildirim yapılan ayından 2017 yılı Aralık ayı/dönemi sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri (2017 yılının en son bildirim yapılan ayından sonraki döneme karşılık gelen 2018 yılındaki dönemler) için söz konusu destekten yararlanılması bakımından aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra ödeme vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunmaması ve tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 2018 yılına ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda/dönemde ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün olmayacaktır.
2.3.3- Destekten Yararlanılabilmesi İçin Kuruma Vadesi Geçmiş Borcun Bulunmaması veya Söz Konusu Borcun 6183 Sayılı Kanunun 48. Maddesine Göre Taksitlendirmiş Olması
Destekten yararlanılabilmesi için 2018 yılı Ocak ila Eylül aylarında/dönemlerinde Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.
Bu bakımdan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenler, borç ödenmediği sürece veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksiti endirilmediği sürece destekten faydalanamayacaktır.
Diğer taraftan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenin, söz konusu borcu ödemesi veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksitlendirmesi halinde, borcun ödendiği veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre taksitlendirmenin yapıldığı tarih itibariyle yasal verilme süresi geçmemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere diğer koşulların sağlanması kaydıyla destekten yararlanması mümkün olacaktır.
2.3.4- 2018 Yılı Ocak ila Eylül Ayları/Dönemleri İçin Çalıştırdığı Kişileri Sigortalı Olarak Bildirmemesi veya Bildirdiği Sigortalıları Fiilen Çalıştırmaması
Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerden veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerden veya mahkeme kararları neticesinde ya da resmi kurum ve kuruluşlardan alman yazılardan çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenler 2018 Ocak (Daha sonra tescil edilmiş ise tescil ayı) ila 2018 Eylül ayları/dönemleri için destekten yararlanamayacağı gibi 2018 yılı Ocak ila Eylül aylarında/dönemlerinde yararlanılmış destek tutarı olması halinde ise yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.
3- SİGORTA PRİMLERİNİN İŞVEREN VE SİGORTALI HİSSELERİNİN TAMAMININ DEVLET TARAFINDAN KARŞILANDIĞI DURUMLARDA VERİLECEK DESTEK TUTARI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek 2. maddesi ile 4447 sayılı Kanunun 50. maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalıları için ödeyeceği sigorta primlerinin Hazinece karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.
3.1- 1.1.2018 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş Olan İşyerlerinde Yapılacak İşlemler
2017 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinde kayıtlı sigortalılardan günlük prime esas kazancı 120 TL ve altında, 0510, 0520 işkolu kodu ve 4,5,35,36 nolu belge türleri verilen işyerleri bakımından günlük prime esas kazancı 240 TL ve altında veya prime esas günlük kazancı 18.10.2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 180 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere, cari ayda gönderilen uzun vadeli sigorta kollarını içeren aylık prim ve hizmet belgelerinde/ muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen toplam prim ödeme gün sayıları ile karşılaştırılmak suretiyle bulunacak prim ödeme gün sayısının 3,33 rakamı ile çarpılması suretiyle destekten yararlanılacak tutar bulunacaktır.
Örnek 4: 2017 Nisan ayında (A) işyerinde çalıştırılanlara ilişkin belge ve kanun türü ile gün ve kazanç tutarları aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir.
| Sigortalı | 2017 yılı belge türü | 2017 yılı kanun türü | 2017 yılı gün sayıları | Toplam SPEK tutarı TL | Günlük SPEK tutarı TL | Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL | Uygulamada baz alınacak olansigortalıların gün sayısı |
| (a) | 1 | 05510 | 30 | 1800 | 60 | 120 | 30 |
| (b) | 1 | 05510 | 30 | 2400 | 80 | 120 | 30 |
| (c) | 1 | 05510 | 30 | 2700 | 90 | 120 | 30 |
| (d) | 1 | 15921 | 30 | 3000 | 100 | 120 | 30 |
| (f) | 2 | Yok | 30 | 3300 | 110 | 120 | – |
| (g) | 24 | 4857 | 30 | 1777,50 | 59,25 | 120 | 30 |
| Toplam | 150 gün |
Sosyal güvenlik destek primine tabi olan sigortalının gün sayısı destekten yararlanılacak olan gün sayısının hesabında dikkate alınmayacağından, bu işverenin destekten yararlanabileceği azami gün sayısı 150 gün olacaktır.
Aynı işyerinin 2018 yılı Nisan ayı bildirimlerinin aşağıdaki gibi olduğu varsayıldığında,
| Sigortalı | 2018 yılı belge türü | 2018 yılı kanun türü | 2018 yılı gün sayıları | ToplamSPEK tutarı TL | Ödenecek prim borcu | Teşvikler düşüldükten sonra ödenecek prim borcu |
| (a) | 1 | 05510 | 30 | 2100 | 787,50 | 682,50 |
| (b) | 1 | 05510 | 30 | 2700 | 1012,50 | 877,50 |
| (c) | 1 | 05510 | 30 | 3300 | 1237,50 | 1072,50 |
| (d) | 2 | Yok | 30 | 3600 | 1350,00 | 1350,00 |
| (e) | 24 | 4857 | 30 | 2029,50 | 761,06 | 345,02 |
| Toplam | 5148,56 | 4327,52 |
Sosyal güvenlik destek primine tabi (d) sigortalısı için herhangi bir destek ve teşvik uygulanmayacaktır. Dolayısıyla örneğimizdeki işyeri işverenine 2017 yılı Nisan ayında bildirdiği uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalılarının gün sayısı toplamı 150 gün olmasına rağmen, 2018 yılı Nisan ayında bildirdiği uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan sigortalılarının gün sayısı 120 gün olduğundan, 120 gün X 3.33 TL = 399,60 TL tutarında asgari ücret desteği verilecektir
İşverenin teşvikler düşüldükten sonra ödeyeceği toplam sigorta primi tutarı 4.327,52 TL olarak bulunacaktır.
İşverene ödenecek destek tutarı 120×3,33=399,60 TL dir. Bu durumda işverenin ödeyeceği prim tutarı 4.327,52-399,60 = 3927,92 TL olacaktır.
Örnek 5: 2017 Haziran ayında (A) işyerinde çalıştırılanlara ilişkin belge ve kanun türü ile gün ve kazanç tutarları aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir.
| Sigortalı | 2017 yılı belge türü | 2017 yılı kanun türü | 2017 yılı gün sayıları | Toplam SPEK tutarı TL | Günlük SPEK tutarı TL | Baz alınacak günlük SPEK tutarı TL | Uygulama da bazalınacak olansigortalıların gün sayısı |
| (a) | 1 | 05510 | 30 | 1800 | 60 | 120 | 30 |
| (b) | 1 | 05510 | 30 | 2400 | 80 | 120 | 30 |
| (c) | 1 | 05510 | 30 | 2700 | 90 | 120 | 30 |
| (d) | 1 | 15921 | 30 | 3000 | 100 | 120 | 30 |
| Toplam |
Bu işyeri için 2018 yılının aynı ayı olan Haziran ayında çalıştırılan sigortalılara ilişkin tablonun aşağıdaki gibi gerçekleştiği varsayıldığında;
| Sigortalı | 2018 yılı belge türü | 2018 yılı kanun türü | 2018 yılı gün sayıları | Toplam SPEK Tutarları TL |
| (a) | 1 | 05510 | 30 | 2000 |
| (b) | 1 | 05510 | 30 | 2600 |
| (c) | 1 | 05510 | 30 | 3000 |
| (e) | 1 | 05510 | 30 | 2500 |
| (f) | 1 | 05510 | 30 | 2900 |
| Toplam | 150 |
Bu durumda; 2017/Haziran ayında 15921 sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 120 TL altında olan sigortalının prim gün sayısı (30 gün) ile 05510 sayılı kanun türü ile bildirilen ve günlük kazancı 120 TL altında olan sigortalıların gün sayıları (90 gün) toplamı (120 gün) üzerinden destekten yararlanılacak toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.
2017 yılının aynı ayında 15921 kanun türünden yararlanan sigortalının bilahare işten çıkmış olmasına rağmen, 2018/Haziran ayında hesaplanacak prim gün sayısının hesabında çıkan sigortalının gün sayısı da dikkate alınacaktır. Dolayısıyla 2018 yılının aynı ayında destekten yararlanılacak azami gün sayısı yine 120 gün olacaktır.
3.2- 1.1.2018 Tarihi ve Sonrasında Tescil Edilmiş Olan İşyerlerinde Yapılacak İşlemler
2018 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri bakımından uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden ve 26322 sayılı kanun türü seçilerek gönderilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları birlikte değerlendirilmek suretiyle destekten yararlanılmaya ilişkin bulunacak gün sayısının 3,33 rakamı ile çarpılması suretiyle destekten yararlanılacak tutar bulunacaktır.
Örnek 6: 6. bölgede kurulu bulunan işyerinin 2018/Mart ayında çalıştırılan sigortalılarına ilişkin tablonun aşağıdaki gibi gerçekleştiği varsayıldığında;
| Sigortalı | 2018 yılı belge türü | 2018 yılı kanun türü | 2018 yılı gün sayıları | Toplam SPEK tutarı TL |
| (a) | 1 | 05510 | 30 | 2100 |
| (b) | 1 | 05510 | 30 | 2029,50 |
| (d) | 1 | 26322 | 30 | 2500 |
| (f) | 1 | 26322 | 30 | 2029,50 |
| (ı) | 1 | 26322 | 30 | 2100 |
| (e) | 1 | Yok | 30 | 2.029,50 |
| (g) | 24 | 4857 | 30 | 2500 |
| Toplam | 210 |
2018/Mart ayı için;
İşverene verilecek asgari ücret destek tutarı 210 x 3,33= 699,30 TL olacaktır.
Örnek 7: (A) işvereninin 2018/Eylül ayı bildirimleri aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir
| Sigortalı | 2018 yılı belge türü | 2018 yılı kanun türü | 2018 yılı gün sayıları | Toplam SPEK tutarı TL | Ödenecek Prim Tutarı |
| (a) | 1 | 26322 | 30 | 2029,50 | 0 |
| (b) | 1 | 26322 | 30 | 2029,50 | 0 |
| (c) | 1 | 26322 | 30 | 2029,50 | 0 |
| (d) | 1 | 26322 | 30 | 2029,50 | 0 |
| (e) | 1 | 26322 | 30 | 2400 | 109,30 |
| Toplam |
İşveren 26322 kanun türünden yararlandığı için ve asgari ücretin üstünde ücret ödediği 1 sigortalısı olduğu için ödeyeceği prim tutarı örnekte olduğu gibi 109,30 TL dir. Bu işveren 2018/Eylül ayı için toplam 150 x 3,33 = 499,5 TL destek alması gerekirken, işverenin ödeyeceği sigorta primlerinin tutarının Hazinece karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabileceğinden, 109,30 TL tutarında destek alacaktır,
4- ALT İŞVERENİ BULUNAN İŞYERLERİ VE ALT İŞVERENLERLE İLGİLİ İŞLEMLER
5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin 7103 sayılı Kanunun uygulanacağı 1.1.2018-30.9.2018 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir.
Bu bakımdan, alt işverenler için uygulanacak olan asgari ücret desteğinin, alt işverenlerin kendilerine ait alt işverenlik tescillerinin 1.1.2018 tarihinden önce yapılmış olması ve 1.1.2018-30.9.2018 döneminde de faaliyetine devam ediyor olması halinde bu genelgenin 1 numaralı bölümünde açıklanan usul ve esaslar, 1.1.2018 tarihinden sonra yapılmış/yapılacak olması halinde ise yine bu genelgenin “2- 2018 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine ilişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak her bir alt işveren için ayrı ayrı uygulanacaktır.
5- 5510 SAYILI KANUNUN EK 9. MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI KAPSAMINA GİREN SİGORTALILARI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLER
5510 sayılı Kanunun ek 9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerce bu sigortalıların bildirimleri “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile yapılmakta olup işverenlerden ayrıca aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi alınmamaktadır.
5510 sayılı Kanunun ek 9. maddesinin birinci fıkrasına göre ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin geçici 75. maddesi uygulamasından yararlanmasında ek 9. madde kapsamında bildirilen beyan gün sayısı ile beyan edilen prime esas günlük kazanç 120,00 TL ve altında olması koşuluyla destekten yararlandırılacaklardır.
-İlk defa 1.1.2018 ve sonrasında ek 9. madde kapsamında müracaat eden işverenler hakkında vadesi geçmiş borcun bulunmaması ve cari ay prim borçlarının ödenme zorunluluğu bulunduğundan, bu genelgenin “2- 2018 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerlerine İlişkin İş ve İşlemler” başlığında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde destekten yararlanılacaktır.
6- ORTAK HÜKÜMLER
6.1- Desteğe Esas Gün ve Kazançların Kapsamı
2017 ve 2018 yılının esas alınacak ilgili aylarında prime esas kazanç miktarında ve prim ödeme gün sayısında değişikliğe neden olacak şekilde çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;
-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,
-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alman bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde, söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,
-Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,
2017 yılı için özel ve kamu sektörü işyeri ayrımı yapılmaksızın 30.11.2017 tarihinden, 2018 yılı için 30.11.2018 tarihlerinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102. Maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihlerinin 2017 yılı için 30.11.2017, 2018 yılı için 30.11.2018 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.
6.2- Asgari Ücret Desteğinin Sigorta Prim Borçlarına Mahsup veya İade Edilmesi
Belirlenen usul ve esaslara göre bulunacak asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenin 30.11.2018 tarihine kadar mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda, alacaklı olduğu tutar, işverenin Kurumda tescilli başka işyerlerinin sigorta primi ile idari para cezasına mahsup edilecektir. Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, alacaklı tutar 5510 sayılı Kanunun 89. maddesine göre iade edilecektir. Ancak, mahsup işleminin yapılmasında 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinin onaltıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacaktır.
Diğer taraftan, işyerlerinin 2018 yılının herhangi bir ayında kanun kapsamından çıkmış olması sebebiyle destek tutarının kanun kapsamından çıkmış işyerinin borcuna mahsubunun yapılamaması halinde, asgari ücret destek tutarının işverene iadesi veya 5510 sayılı Kanunun 88. maddesinin onaltıncı fıkrası hükümlerine göre mahsubu için 2018 yılının Kasım ayı beklenilmeksizin işlem yapılacaktır.
Örnek 8: 26.01.2018 tarihinde sigortalı çalıştırmaya son vermesi nedeniyle kanun kapsamından çıkan (A) işvereninin borcunun olmaması halinde, 2018/Ocak ayından kaynaklanan 26 günlük asgari ücret destek tutarı 30.11.2018 tarihi beklenilmeksizin kendisine iade edilecektir.
6.3- Tereddüt Edilen Hususlarla İlgili Başvuru Yapdması Gereken Kurum
Kurum ve kuruluşların (işyerlerinin) 5018 sayılı Kanunun eki 1 sayılı cetvele (genel bütçe kapsamındaki kuruluşlar içine) girip girmediği, ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintilerin her ay mı yoksa yıl sonunda mı Hazineye aktarılacağı, Hazineye aktarılacak olan tutarların hangi hesaplarda muhasebeleştirileceği, özerk bütçeli veya döner sermayeli kuruluş olmaları nedeniyle yaptıkları kesintilerin kendilerine irat mı kaydedileceği gibi hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii Maliye Bakanlığı; ihaleyi yapan kuruluşların 4734 sayılı Kanunun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler kapsamına girip girmedikleri, yapmış oldukları ihalelerin 6661 sayılı Kanunda belirtilen “sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü hizmet alımı” kapsamına girip girmedikleri gibi hususlardaki sorularına ilişkin başvuru mercii ise Kamu İhale Kurumu olduğundan belirtilen hususlarda ilgili kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir.
6.4- İhale Makamlarınca Destekten Yaralanan İşverenlerin Hakedişlerinden Yapılacak Kesintilere İlişkin Usul ve Esaslar
Asgari ücret desteğine ilişkin olarak daha önce yayımlanan genelgelerde hakedişten kesilen tutarlar veya emanete alman tutarların, “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek destek tutarının kesinleşmesinden sonra genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlüklerinin ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesaplarına aktarılması, emanete alman tutarların yararlanılan asgari ücret destek tutarlarından fazla olması halinde bu tutarların idarelerce işverenlerin varsa borçlarına mahsup edileceği, borcunun bulunmadığının anlaşılması durumunda ise işverenlere iade edileceği açıklanmış bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 2018 yılı Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarındaki sigorta primlerini destek uygulanmaksızın tam olarak ödeyen işverenlerin, yararlanmaları gereken destek tutarları emanet hesaplarına alacak olarak kaydedileceğinden, bu tutarların işverenlere iadesi veya ihale makamlarına aktarılmasının istenilmesi hususunda ihale makamlarından alınacak olan yazılara istinaden gerekli mahsup veya iade işlemi yapılabilecektir.