Merhaba sevgili okuyucular; 1 temmuzda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan “Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ” ile milyonlarca anne SGK’ya yapacakları doğum borçlanması ile erken emekli olabilecekleri konusunda umutlandılar ve aylarca SGK tarafından yayımlanacak Doğum Borçlanması genelgesini beklediler. Umutla bekledikleri genelge önceki gün 2010/106 sayı ile yayımlandı ancak beklenen olmadı ve umutlar başka bahara kaldı.
5510 Sayılı Kanun’un 41. maddesi ile 1 temmuzda yayımlanan Tebliğ’i birlikte değerlendirmeleri neticesinde anneler, tıpkı erkeklerin askerlik borçlanması gibi bir doğum borçlanması beklentisi içine girdiler. Yani bir kadın ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce doğum yapmışsa, doğum yaptığı tarihten sonraki iki yılı borçlandığında sigortalılığın başlangıcının iki yıl önceye çekilmesi bekleniyordu. Ancak yayımlanan genelge ile SGK, ancak ilk defa SSK’lı olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan annelerin borçlanabileceğini kabul etti. Umarım SGK 41. Madde’yi daraltıcı şekilde yorumlamaktan en kısa zamanda vazgeçer ve annelere bekledikleri müjdeyi verir. Çünkü SGK’nın doğum borçlanmasını askerlik borçlanması gibi uygulamasının önünde yasal engel yok.
Doğum borçlanmasının şartları…
Kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla iki defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce SSK kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılacaktır. Bu durumda gerek çıraklık gerekse meslek liselerinde staj yapan kız öğrencilerin işe yaramaz gözüyle bakılan yıllar önce almış oldukları SSK numaraları işe yaramış olacak ve doğum borçlanmasında kullanılabilecek.
300 gün şartından vazgeçildi
Doğum borçlanması uygulamasının ilk halinde aranılan ve doğumun, çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartı artık aranmayacaktır. Yapılan bu düzenleme ile, SGK aleyhinde açılmış binlerce dava konusuz kaldığından mahkemelerin meşguliyeti kısmen de olsa azalmış, SGK’nın ödeyeceği vekalet ücretleri de azalmış olacak.
Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin SGK hizmet kayıtlarından tesbiti yapılarak sonuçlandırılacaktır. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmayacak, doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süreler borçlandırılacaktır. İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.
Tarım SSK’ya tabi sigortalılığı devam edenler ile bunların hak sahipleri de borçlanma yapabilecektir. Ancak, Tarım SSK’sı olanların borçlanma yapabilmesi için, normal SSK’lı olarak kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden adına prim ödenmiş olması gerekmektedir.
Ay içinde 30 günden az prim ödenen sigortalıların doğum borçlanmasında dikkate alınacak sürelerinin hesaplanması
Doğum borçlanması talebi kabul edilen kadın sigortalının iki yıllık borçlanma süresi içinde zorunlu sigortalı hizmetlerinin olması halinde zorunlu sigortalılık süreleri borçlanma sürelerinden düşülecektir. Zorunlu hizmetlerin borçlanma süresinden düşülmesinde sigortalının işe giriş ve çıkış tarihlerinin dört aylık sigorta primleri bordrosunda bulunmaması halinde o ayın son gününden başlayarak geriye doğru gidilerek zorunlu hizmet tesbit edilecektir. Ay içinde zorunlu sigortadan geriye kalan süreler 30 güne tamamlanacak şekilde borçlanma süresi olarak kabul edilecektir.
1.4.1983 tarihinden önce üç aylık sigorta primleri bordrosu ile bildirilen hizmetler hakkında dönemin sonundan geriye doğru gidilerek tesbit yapılacaktır.
Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, 5510 Sayılı Kanun’a göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuat çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılıp prim ödeme gün sayısı ay içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu tesbit edilenlerin gün sayısı otuzun altında olanların doğum borçlanması talebinde bulunmaları halinde zorunlu sigortalılık süresi dışında kalan süreleri borçlanma kapsamında değerlendirilecektir.
Örneğin: 1.6.2005 tarihinde 506 Sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı (Z) kısmi süreli çalışması nedeniyle işvereni tarafından hizmetleri her ay sekiz ile on gün arasında olmak üzere Kurum’a bildirilmiştir. Sigortalı 4.3.2007 tarihinde doğum yapmış 30.6.2007 tarihine kadar ücretsiz izin kullanmış, 2007 yılı temmuz ayında yeniden çalışmaya başlamış 15.3.2008 tarihinde işten ayrılmış, 22.7.2010 tarihinde doğum borçlanması yapmak için talepte bulunmuştur. Sigortalının 4.3.2007-30.6.2007 tarihleri, 2007 yılı temmuz ve 2008 yılı mart ayı arasında kısmi çalışılan günler dışında kalan süreler ile 2008 yılı nisan ayı ile 4.3.2009 tarihi arasındaki süreleri borçlandırılacaktır.
Kaynak :Ramazan ÇANAKKALELİ/Taraf/26.09.10