Maden ocaklarıyla ilgili İş Teftişinde ne yapıldı ne kadar ceza kesildi iş teftişi yeterli mi? Bütün bu sorularla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik,Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda aşağıdaki açıklamaları yaptı;
Bakanı Çelik; son 10 yılda iş sağlığı güvenliği yönünde, madenler de dahil olmak üzere işyerlerinde 119 bin 788 programlı, 104 bin 303 inceleme teftişi yapıldığını bildirdi. Çelik, bu teftişler sonucunda 23 bin 800 iş yerine 81 milyon liralık idari para cezası uygulandığını, 1974 iş yerinin de hayati tehlike nedeniyle kapatıldığını kaydetti.
Faruk Çelik, 2000 ile 2009 yılları arasında yılda 3 ile 30 arasında iş yeri kapatılırken, 2010 yılından sonra yıllık 360 ile 570 arasında kapatma gerçekleştirildiğini bildirdi. Çelik, bu kapatma işlemlerinin ağırlıklı olarak inşaat ve maden işletmelerinden yapıldığını söyledi.
Maden iş yerlerinde 2005-2009 yılları arasında toplam 58 kapatma işlemi uygulandığını ifade eden Çelik, 2010-2014 arasında 224 kapatma işlemi yapıldığını kaydetti. Çelik, bu rakamların, değişen teftiş anlayışının açık ve net bir göstergesi olduğuna işaret etti.
-“Bu kaza niye oldu?”
Çelik, Soma’da 5 yeraltı bir de yerüstü olmak üzere 6 kömür işletmesi bulunduğunu, bu işletmelerde toplam 14 bin 608 işçi çalıştığını belirtti. Çelik, söz konusu işletmelerde 2010 yılından bu yana 109 programlı inceleme teftişi gerçekleştirdiklerini, bu denetimlerde 120 bin lira idari para cezası uygulandığını ve 4 ocağın kapatıldığını söyledi.
Faruk Çelik, şöyle devam etti:
“Kazanın meydana geldiği işletmede yapılan teftişleri açıkça ifade etmiştim. Son teftişte eksiklikler giderilmiştir ama ondan önce yapılan teftişlerde bu ocakta kusurlar da olmuştur. Elektrik panolarında kilitleme sistemi olmadığı, yükleyicilerin geri vites ikaz sistemleri, yeraltında taşma bantları ile ilgili sorunlar, çalışmaya başlamadan ikaz sistemleri, ateşe dayanıklı elbise ve trafonun bulunduğu bölümde kilitli kapı gibi eksikler görülmüş ve teftiş süresince bunların tamamı tamamlattırılmıştır.
Son yapılan teftiş ise 13-18 Mart tarihleridir, o tarihlerde de bir eksiğin olmadığı ifade edilmektedir.
Tabii ki sizler de bizler de ‘Bunlar bunlar oldu da bu kaza niye oldu?’ Hepimiz bunu soruyoruz. Yalnız siz sormuyorsunuz ki. Bizim için de geçerli. Hani hepimizin yüreğini yakmıştı ya. Hani bütün millet olarak yandık ya. Bu neden oldu, bunu ortaya çıkması gerekiyor.”
-“Üretim yarışı güvenliği sıkıntıya sokuyor”
Faruk Çelik, gensoruda, maden ocağındaki kazadan önce karbonmonoksit miktarının 30 ppm’in üzerinde olduğunun ifade edildiğini belirtti. Çelik, buradaki sınırların, teftiş sürecinde normal olduğunun görüldüğünü kaydederek, “Ama ne zaman yükselmiş, bunlar kayıtlarda mevcut ve savcının elinde. İdari yargı devam ediyor. Varsa bir ihmal bu ihmalin hesabı buradan çıkacak zaten” dedi.
Gensoruda ayrıca, yıllık üretim miktarının çok üzerinde üretim yapıldığına da işaret edildiğini hatırlatan Çelik, “Doğrudur. Yıllık üretim miktarının üzerinde üretim yapılmıştır. Bu, kısa süreli rödovans uygulamalarının doğru olmadığını ve Çalışma Bakanı olarak söylüyorum. Bu üretim yarışı güvenliği sıkıntıya sokmaktadır” diye konuştu.
Faruk Çelik, söz konusu maden ocağında kayıt dışı işçi çalıştırıldığına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi.