5510 sayılı Kanunun geçici 16.ı maddesinden yararlanmak isteyen kadın isteğe bağlı sigortalılar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin 1. fıkrasının (6) numaralı bendinde belirtilen vergiden muaf işleri hizmet akdiyle herhangi bir işverene tabi olmaksızın sürekli ve kazanç getirici nitelikte 1/10/2008 tarihinden önce yaptıklarını 1/10/2008 tarihinden sonra da yapmaya devam ettiklerini vergi dairelerinden alacakları
yazılar ya da sosyal güvenlik kontrol memurları tarafından düzenlenen rapor ile tespit ettirerek, isteğe bağlı sigorta primlerini 2008 yılında prime esas günlük kazanç alt sınırının 15 katından başlamak (2009 yılı için % 16, 2010 yılı için % 17) ve her yıl birer puan artırılmak suretiyle daha düşük tutarda ödemektedirler.
Geçici 16.M uygulamasından, 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlara göre sigortalı/iştirakçi olarak tescilleri yapılmış olup zorunlu sigortalıkları ya da isteğe bağlı sigortalılıkları sona eren, 1/10/2008 tarihinden önce 506 ve 1479 sayılı Kanunlara tabi olarak isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen kadın sigortalılar yanında 1/10/2008 tarihinden önce tescili olmayan 1/10/2008 tarihinden sonra ilk defa isteğe bağlı sigortalı olmak için talepte bulunan
kadın sigortalılar da yararlanacaklardır.
1/7/2010 tarihli ve 27628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İsteğe Bağlı Sigorta
İşlemleri Hakkında Tebliğin yayımı tarihinden önce isteğe bağlı sigortalılıkları
başlatılanlardan 1/10/2008 tarihi öncesi tescili olmadığı için geçici 16 ncı madde uygulaması
talepleri reddedilerek isteğe bağlı sigorta primleri 30 gün karşılığı tahsil edilen sigortalıların
ilk müracaat tarihi itibariyle haklarında geçici 16 ncı madde uygulaması yönünde talepte
bulunmaları halinde tescil tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde hükümleri uygulanacaktır.
Ancak, Kanunun yürürlük tarihinin 1/10/2008 olması nedeniyle isteğe bağlı sigorta tescilleri
bu tarih öncesine götürülmeyecektir.
Geçici 16 ncı madde uygulaması işlemleri (4/b) “Sigortalama İşlemleri, Sigortalı
Tescil İşlemleri, Tescil İlk Giriş” programında “Sigorta Türü” menüsünden “Vergiden Muaf
İsteğe Bağlı Sigortalı” alanı seçilerek yapılacaktır.
Yapılan işlem sonucunda çıkacak fazla prim ödemesi sigortalının talebi halinde iade
veya sigortalılık süresi içerisinde doğacak borçlara mahsup edilecektir.
Örnek 1- 2/8/2010 tarihinde isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ve 193 sayılı Kanunun
9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine tabi iş yaptığına ilişkin vergi
dairesinden aldığı yazı ile Kuruma başvuran sigortalı (Ö)’nün vergi dairesinden alınan yazıda
vergiden muaf işi 1/10/2008 tarihinden önce yaptığı anlaşılamadığından kontrol memuruna
inceleme yaptırılmıştır. Yapılan incelemede sigortalının vergiden muaf işi 1/10/2008
tarihinden önce yaptığı ve halen yapmaya devam ettiği tespit edildiğinden isteğe bağlı
sigortalılığı 3/8/2010 tarihinde başlatılacak, primleri prime esas kazancın alt sınırının on yedi
katı üzerinden tahsil edilecektir.
Örnek 2- 3/7/2009 tarihinde 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının
(6) numaralı bendine tabi iş yaptığını belgeleyerek isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunan
sigortalı (P)’nin 1/10/2008 tarihinden önce herhangi bir tescilinin bulunmadığı gerekçesiyle
hakkında geçici 16 ncı madde hükümleri uygulanmamıştır. Bu sigortalı hakkında “Vergiden
Muaf İsteğe Bağlı Sigortalı” alanı seçilerek tescil tarihi itibariyle geçici 16 ncı madde
hükümleri uygulanacaktır.