Çırak ve Stajyerlerin Yeni SGK uygulaması nasıl olacak

ı.GİRİŞ: 09/12/2016 tarihinden geçerli olmak üzere Çıraklık ve stajyerle ilgili uygulamlarda değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişiklikle 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin (b) bendi kapsamında mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler (tatbiki mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler) de iş kazası ve meslek hastalığı yönünden, bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası yönünden, sigortalı sayılmıştır.

3308 sayılı Kanun kapsamında aday çırak, çırak, mesleki eğitim, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staj gören, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin işvereni 5510 sayılı Kanunun 87. maddesinin (e) bendine göre Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar veya kurumlardır.

2.SGK UYGULAMASI:

Mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler 6764 sayılı Kanunla 9/12/2016 tarihinden önce sigortalı sayılmamakta iken bu tarihten itibaren sigortalı sayıldıklarından bunların işvereni olan okulların bu kapsamdaki öğrencilerin işe giriş bildirgesini bu eğitime ya da staja başlamadan önce Kuruma vermeleri, 2016 yılı Aralık ayından itibaren aylık prim ve hizmet belgesi ile primlerini bildirmeleri gerekmektedir.

6764 sayılı Kanunun 9/12/2016 tarihinde yürürlüğe girmesi ile bu tarihten önce sigortalı sayılmayan öğrenciler 9/12/2016 tarihinden itibaren sigortalı sayıldıklarından öğrencilerin işe giriş bildirgesinin 2016 yılı Aralık ayı aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verildiği tarihe kadar (Kamu işvereni için, 7/1/2016 tarihi akşamına kadar) e-sigorta yoluyla Kuruma verilmesi halinde işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.

Bu sigortalıların işe giriş bildirgesinde “7-Çırak” yada “19- Stajer” sigortalılık kodlarından birisi kullanılabilecektir.

9/12/2016 tarihinden sonra mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi alacak öğrencilerin işe giriş bildirgesinin ise tamamlayıcı eğitime ya da alan eğitimine başlamadan önce okullar tarafından Kurumumuza e-sigorta yoluyla bildirilmesi gerekmektedir. 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı dikkate alınmakta iken 6764 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yapılan değişiklikle aday çırak, çırak, işletmelerde mesleki eğitim, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staj, tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin prime esas kazançları ilgili kanunlarında öngörüldüğü şekilde belirleneceği hüküm altına alınmış ve 3308 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde bu tutar asgari ücretin yüzde ellisi olarak belirlenmiştir.

5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (b) bendine tabi sigortalıların prim oranı, prime esas kazançlarının % 6’sı olup bu oranının % 1’i kısa vadeli sigorta kolları, % 5’i genel sağlık sigortası primidir. 9/12/2016 tarihinden itibaren tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler içinde aynı oran üzerinden prim ödenecektir.

 Bakmakla yükümlü olunanların aylık prim ve hizmet belgesi ile yapılacak bildirimleri için “7” numaralı belge türü (asgari ücret x % 50 x % 1) bakmakla yükümü olunmayanlar için aylık prim ve hizmet belgesinde yapılacak bildirimlerde “42” numaralı belge türü (asgari ücret x % 50 x % 6) kullanılacaktır. Mesleki ve teknik öğretim, tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencileri çalıştıran işverenlerin işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet bildirgesi ile iş kazası olması durumunda iş kazası bildirimlerini Kanunda belirtilen sürelerde yapmamaları halinde 5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesi kapsamında idari para cezası uygulanmaktadır.

3.SONUÇ:Aday çırak, çırak, işletmelerde mesleki eğitim, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staj, tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenci çalıştıran işverenlerin bu uygulmalara uygun işlem yapması yararlarına olacaktır.