GİRİŞ: 15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle hayatını kaybeden veya malul olan sivillere gelir/aylık bağlanması ile ilgili 23/7/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 667 sayılı KHK.ne çerçevesinde; (4a), (4b) ve (4c) kapsamında sigortalı olanlar ile herhangi bir statüde sigortalılığı olmayanların kendilerine ve hak sahiplerine sağlanan haklar ve yardımlara ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1.Gelir/Aylık Bağlanacak Sigortalılık Statüsünün Tespiti
(4a), (4b) ve (4c) kapsamında sigortalı olup, ilgili mevzuatına göre gelir/aylık bağlanması koşulları oluşanlara, sigortalılık statüsüne göre tabi olduğu mevzuat hükümleri uygulanarak 2330 sayılı Kanun uyarınca gelir/aylık bağlanacaktır. Herhangi bir sigortalılık statüsüne göre gelir/aylık bağlama koşullarının oluşmaması halinde 2330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükümleri uygulanarak aylık bağlanacaktır.
2.Hak Sahiplerinin Vazife Malullüğü Aylıklarına İlişkin Usul ve Esaslar
5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılar ile ilk defa 2008 yılı Ekim ayından sonra 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olanların eş, çocuk, ana ve babalarına Kanunun 34 üncü maddesi; 2008 yılı Ekim ayından önce 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olanlar ile herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmayanların eş, çocuk, anne ve babalarına ise mülga hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanunun hükümleri esas alınarak gelir ve/veya aylık bağlanacaktır. Hak sahibi eş ve çocuğa bağlanacak aylığın toplam tutarı malulün ya da ölenin kendisine bağlanacak aylıktan az olmayacaktır. Ayrıca, ana ve babalara, ilgili kanunlarda öngörülen şartlar aranmaksızın gelir/aylık bağlanacak ve ana/babaya bağlanacak aylıklar dosyadaki diğer hak sahiplerinin gelir/aylıklarında herhangi bir azalmaya neden olmayacaktır. Örnek: 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalı iken 15/7/2016 tarihinde vefat eden sigortalının eşi ve iki öz çocuğu ile annesi aylığa hak kazanmıştır.
Bu durumda; Eş : % 50 Çocuk : % 25 Çocuk : % 25 Ana : % 25 olarak belirlenecek ancak, hak sahiplerinin toplam hisse tutarı % 100’ü aştığından hak sahiplerine, Eş : 2/5 Çocuk : 1/5 Çocuk : 1/5 Ana : 1/5 oranlar üzerinden bulunan aylıklar % 25 arttırılacak, bulunan tutar ile 2330 sayılı kanuna göre tespit edilecek taban aylık tutarı mukayese edilerek, ödenmesine karar verilen aylık miktarının paylaştırılmasında eşe 2/4, çocuklara 1/4, anneye ise 1/5 karşılığı bulunan tutar üzerinden ödeme yapılacaktır.
3.4/1-(c) Kapsamında Vazife Malullüğü Aylığı Bağlanacak Sigortalıların Emeklilik İkramiyeleri
667 sayılı KHK’nin 7 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren sivillerden 4/1- (c) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan ve 5434 sayılı Kanun kapsamında emeklilik ikramiyesine müstahak olanların emeklilik ikramiyeleri, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katından az olmamak üzere, 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükümleri esas alınarak ödenecektir. Buna göre, yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek Devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden otuz yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenecektir. Kendilerine bu şekilde emekli ikramiyesi ödenen 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan malul olanlara veya hayatını kaybeden hak sahiplerine ayrıca ek tazminat ödenmeyecektir.
4. Nakdi Tazminat ve Ek Tazminat Ödemesi
Hayatını kaybedenlerin mirasçılarına, malul hale gelen ya da yaralananlara, 2330 sayılı Kanun uygulanmak suretiyle ilgili kurumlarca nakdi tazminat ödenecektir. Ayrıca, yine bunlardan emekli ikramiyesine müstahak olmayan sivillerden yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak şekilde malul olanların kendileri ile ölenlerin kanuni mirasçılarına en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı tutarında, diğer malullere ise en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından ödenecektir.